غرضی: وزارت مسکن در تغییر قانون نظام مهندسی دست برده است

سید محمد غرضی، رییس پیشین نظام مهندسی درباره روند ساخت و ساز ساختمان ها در ایران و جلوگیری از پیشامد حوادثی نظیر متروپل آبادان در آینده اظهار داشت: با تغییر قانون نظام مهندسی بجای اینکه کار به متخصص ارجاع بشود سیستم اداری جایگزین شده است و وزارت مسکن در تغییر قانون نظام مهندسی دست برده است. به جای اینکه متخصص نظر بدهد سیستم اداری جواب می دهد و از این گرفتاری ها در آینده بیشتر هم می شود.

متن گفت وگو با مهندس غرضی را می‌خوانید:

_ با توجه به سوابقی که شما قبلا در حوزه نظام مهندسی داشتید، چه تعداد ساختمان مثل ساختمان متروپل در کشور و در استان های مختلف وجود دارد؟

تا قبل از نظام مهندسی وقتی که زلزه ای رخ می داد خیلی تلفات داشتیم. یعنی در استان گیلان در زلزله رودبار 40هزار نفر از بین رفتند و در بم 60 هزار نفر از بین رفتند. قبل از اینکه نظام مهندسی رواج پیدا کند زلزله ها تلفات زیادی داشتند. در سال 1400 نزدیک به 10 زلزله ی پنج و هفت دهم ریشتری رخ داد که الحمدلله کسی خیلی آسیب ندید فقط در بعضی از زلزله ها در حد خون دماغ آسیب دیدگی داشتیم. در مورد اینکه مردم از نظام مهندسی استقبال کردند باید گفت وقتی که برای مردم بخصوص وقتی برای روستائیان توضیح می دادیم استقبال می کردند. ظرف مدت این 20 سالی که نظام مهندسی توانست خدماتش را به روستاها و شهرها ببرد تلفات ساختمان بسیار کم تر شد. در مورد ساختمان متروپل این طور که من شنیده ام و از خود نظام مهندسی سوال کردم گفتند که قوانین نظام مهندسی اجرا نشده است.

• توصیه‌هایی درباره‌ی اصول ساختمان‌سازی | به روایت سید محمد غرضی، بنیان‌گذار سازمان نظام مهندسی کشور

قوانینی که اعمال نشده چیست و چه کسی باید به این قوانین نظارت کند؟

مساله در قانون تعریف شده است، هم ناظر معلوم است هم مجری معلوم است هم مشاور معلوم است. قانون نظام مهندسی تمام این موارد را تعریف کرده است و ناظر مسئولیتی دارد که کنترل طول عمر ساختمان است. یعنی اگر که ناظر امضاء کرد آن وقت 10سال بعد یا 15 و 20 سال بعد اگر نظارت به درستی انجام نشده باشد همان ناظر مسئول است.

_ در حال حاظر چه تعداد ساختمان ها در تهران یا سایر شهر های کشور موجود است که به این صورت نا ایمن هستند و باید بازسازی شوند یا ایمن سازی شده و مجددا پرونده آنها بررسی شود؟

این را باید از وزارت مسکن سوال کرد. باید آمار مربوط به ساختمانها را از شهرداری ها سوال کرد. آنچه را که باید ما به صورت قانونی تنظیم می کردیم این بود که قوانین ساختمان در مورد زلزله و یا برق و آب و گاز و مقاومت ساختمان تدوین می کردیم که کاملا احراز شده است و متکی به تجربیات صد سال گذشته کشور است.

_آیا نباید این قوانین در حال حاضر به روز شوند؟

قوانین نظام مهندسی به روز شده است و شکل دارد یعنی باید ساختمان طوری ساخته بشود که حداقل 200 تا 300 سال عمر کند و در قبال حوادثی که اتفاق می افتد تخریب نشود. بنابراین طول و عرض کار خیلی خوب تعریف شده است.

_ پس ساختمان هایی که به این صورت ریزش پیدا می کنند چگونه ساخته شده اند؟

پرونده نظام مهندسی این ساختمان ها را به جای اینکه یک آدم متعهد و متخصص امضاء کرده باشد ممکن است اتفاقی افتاده باشد و یک شخصی در قبال دریافت مبلغی پرونده را امضا کرده باشد و این ساختمان امروز دچار این مشکلات شده است.

_ ساختمان های بلند مرتبه ای در تهران ساخته شده است که در کوچه های باریک قرار دارند و استانداردهای لازم را نشان نمی دهند. نظر شما در مورد این ساختمان ها چیست؟

در مورد بازسازی قوانین رعایت می شود هم شهرداری رعایت می‌کند و هم نظام مهندسی توجه دارد. تعداد زیادی از ساختمان ها 20 سال گذشته در تهران و شهرهای بزرگ ساخته شده است و همه این مسائل مورد توجه بوده و تا جایی که ممکن بوده بازسازی شده است.

_ در زمانی که شما رئیس نظام مهندسی بودید بیشترین تخلفات چگونه صورت می گرفت؟

آن زمان هم وزارت مسکن مشکل داشت و هم وزارت کشور مشکل داشت تا اینکه ما آمدیم که بگوئیم نظام مهندسی لازمه کشور است و همین یک دهه به طول انجامید تا به مرور حوادثی مثل حوادث گیلان و بم پیش آمد و این موارد پیش چشم دستگاه های سیاسی و اقتصادی بود و توانست مقداری ضرورت ها را نشان دهد.

_ به نظر شما جایگاه نظام مهندسی در رتبه درستی است؟

به نظر بنده با تغییر قانون نظام مهندسی بجای اینکه کار به متخصص ارجاع بشود سیستم اداری جایگزین شده است و وزارت مسکن در تغییر قانون نظام مهندسی دست برده است. به جای اینکه متخصص نظر بدهد سیستم اداری جواب می دهد و از این گرفتاری ها در آینده بیشتر هم می شود.

_ پس به نظر شما متخصص باید جواب گو باشد نه سیستم اداری؟

این کاری است که شوخی بردار نیست یعنی تخصص پزشکی و تخصص ساختمان بسیار بسیار پیشرفته است و واجب کشور است بعد از این قطعا بجای اینکه متراژ زمین و قیمت زمین را تعیین بکنند تکنولوژی به کار رفته و قوانین و مقررات ساختمان را بررسی کنند.

_ شما چه سالهایی رئیس نظام مهندسی بودید؟

حدود 20 سال رئیس نظام مهندسی و شورای مرکزی بوده ام و همه با انتخابات نظام مهندسی و طبق قانون انجام شده است و وقتی که من رای بالایی داشتم توان سیاسی و قدرت سیاسی نتوانست تحمل بکند و انتخابات به دست سیاسیون افتاد.

_ گفته می شود متخصصین در جایی که باید باشند نیستند و بسیاری از متخصصین نخبه مهاجرت کرده اند و خلائی وجود دارد و در آینده باز هم از این حوادث خواهیم داشت آیا این درست است؟

البته نظام مهندسی 600 هزار عضو در سراسر کشور دارد اگر که کار به متخصص داده شود، امروز ما کمبود متخصص در امر ساخت و ساز نداریم