فرصت‌های موجود در تعویق زمان نمایشگاه کتاب

تعویق زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران فرصتی برای تجدید نظر در برخی ساختارهای حاکم بر آن از جمله تعداد روزهای برگزاری آن فراهم آورده است.

به گزارش خبرنگار مهر، طی روزهای اخیر و پس از اعلام خبر تعویق زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، گمانه‌زنی های مختلفی درباره زمان برگزاری این رویداد مطرح شده است. روز گذشته نیز قائم مقام نمایشگاه کتاب تهران در گفتگو با مهر با تأیید دریافت پیشنهادهای مختلف درباره زمان تازه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از بررسی آنها و اعلام زمان تازه در آینده نزدیک خبر داد. سید عباس حسینی نیک مدیر انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی و مدیر مؤسسه انتشارات مجد در این زمینه با ارسال یادداشتی برای خبرگزاری مهر به ارائه تحلیلی در این زمینه پرداخته است که در ادامه آن را می‌خوانید:

در خصوص زمان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باید به چند گزاره توجه داشت:

نخست اینکه این زمان نباید با زمان اوج فروش کتابفروشی ها مقارن باشد مانند ماه مهر، چراکه استثنا بجای اصل خواهد نشست.

دوم اینکه برگزاری نمایشگاه در زمان‌هایی نباشد که از لحاظ آب و هوایی نیازمند مبرم به امکانات گرمایش، سرمایش و مقابله با برف، بارندگی و آبگرفتگی باشد.

سوم اینکه ایامی از سال که مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل هستند و به همین دلایل بازار کتاب کساد است، مناسب برگزاری پررونق نمایشگاه نیست.

چهارم اینکه برگزاری نمایشگاه در ایام امتحانات دانش آموزان و دانشجویان و حتی کنکور موجب افت مراجعات و فروش خواهد بود.

پنجم اینکه ایامی که دارای مناسبت‌های ویژه مانند 22 بهمن، تاسوعا، عاشورا، عید نوروز و ماه مبارک رمضان هستند، مناسب برگزاری نمایشگاه نخواهند بود.

ششم اینکه اگرچه تغییر زمان نمایشگاه‌های بین المللی به دلیل حضور ناشران خارجی مرسوم نیست ولیکن نمایشگاه کتاب تهران به دلیل عدم حضور مستقیم ناشران خارجی، دارای این معذوریت نیست. البته تغییر مکرر نیز شایسته نبوده و باید یک بار تغییر با دقت و سنجیده صورت گیرد.

هفتم اینکه نمایشگاه باید زمان‌هایی برگزار گردد که کتابخانه ها، دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و تخصصی و سازمان‌های دولتی دارای بودجه باشند. اوایل یا اواخر سال، مناسب این امر نیست. هشتم اینکه عموم مردم بخصوص کارمندان و حقوق بگیران در اوایل و اواخر ماه با کمبود بودجه مواجه می‌شوند. در اوایل ماه ممکن است هنوز حقوق نگرفته باشند و در اواخر ماه از آن حقوق، چیزی باقی نمانده باشد.

با توجه به جمیع این گزاره‌ها زمان‌های زیر قابلیت برگزاری نمایشگاه را دارند:

اردیبهشت تیر شهریور آبان

این ماه‌ها هرکدام دارای مزایا و معایبی هستند که موجب اعلام نظرات متعدد می‌شوند:

ماه اردیبهشت که تاکنون نمایشگاه برگزار می شده دارای مزیت سابقه است. السابقون السابقون، اولئک المقربون. علاوه بر آن دارای چندین گزاره فوق نیز هست.

اما عیبی که دارد سوای از مقارن بودن با ماه مبارک رمضان در این چند سال، آن است که بسیاری از اعتبارات سازمان‌های دولتی‌ها تخصیص نیافته و علاوه بر آن برگزار کنندگان هم با مشکل بودجه مواجه هستند. از طرف دیگر، نزدیک بودن زمان نمایشگاه با تعطیلات طولانی عید نوروز، موجب مشکلاتی در تولید کتاب گردیده است.

ماه تیر از جهات مختلف شامل بیشترین گزاره‌های فوق می‌باشد. اگرچه ممکن است گرمی هوا تا حدودی زیاد بوده یا تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها از نقاط ضعف آن باشد.

ماه شهریور از جهاتی شبیه ماه تیر است با این اشکال اضافه که نزدیک به ایام رونق بازار کتابفروشان می‌باشد.

ماه آبان اگرچه دارای هوای گرم نیست ولیکن ممکن است میزان بارش باران در این ماه بیشتر از ماه‌های قبلی باشد. از جهت بازار کتاب نیز تا حدودی از زمان اوج فروش کتابفروشان بخصوص در اواخر ماه فاصله دارد.

این ماه بیشترین مزیت‌های مذکور در گزاره‌ها را دارا بوده و می‌تواند ماه جایگزین اردیبهشت باشد بخصوص که در اواخر این ماه، هفته کتاب را نیز داریم و این تکمیل کننده مزیت هاست.

نتیجه آنکه ماه آبان و هفته کتاب می‌تواند بهترین زمان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باشد.

اما از جهت تعداد روزهای برگزاری نمایشگاه، به نظر می‌رسد می‌توان در تعداد روزهای برگزاری نمایشگاه نیز تجدیدنظر کرده و به هفت روز تقلیل داد.

این تعداد روز برگزاری نمایشگاه کتاب نزدیک تر به عرف بین‌المللی است و می‌تواند علاوه بر افزایش مراجعات مخاطبان در روزهای محدودتر و کاستن خستگی مدیران و غرفه داران، موجب کاهش هزینه‌ها نیز باشد.