فسادهای مالی و اخلاقی در شورا باعث بی اعتمادی می شود
ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، 28 خرداد ماه همزمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سراسر کشور برگزار می‌شود و مردم شهرها و روستاها منتخبات خود در پارلمان‌های محلی را به منظور بهبود و کارآمدتر نمودن مدیریت شهری انتخاب می‌کنند. انتخابات دور جدید شوراهای اسلامی شهر و روستا از ان جهت حائز اهمیت است که به دلیل اتخاذ برخی سیاست‌های ناکارآمد، جایگاه شهر آنچنان که باید شایسته شهروندان قرار نگرفته است و خدمت رسانی در این حوزه براساس آنچه گذشته است نشان می‌دهد که دستخوش بازی‌های سیاسی شده است یا به دور از بازی‌های سیاسی گرفتار فسادها و باندهای تخلف اقتصادی شده‌اند. از همین رو با ترکیب مجلسی انقلابی در یازدهمین دوره فعالیت آن، انتظار می‌رود تا شورای اسلامی شهر و روستا نیز از ترکیبی انقلابی در دوره جدید برخوردار شوند تا ماحصل آن به داشتن شهری کارا و بهره‌ور منتهی شود.
در این میان مشهد با جمعیتی بالغ بر 3 میلیون نفر به عنوان دومین کلانشهر کشور شناخته می‌شود. شهر که به افتخار حضور مرقد مظهر امام هشتم شیعیان جایگاه ویژه‌ای در توجه به امور شهری دارد و براین اساس شورای اسلامی این شهر نیز از اهیمت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا در گفتگویی به استماع نظرات دکتر حسن منصوریان کارشناس مسائل فرهنگی در حوزه امور شهری و مدیریت شهری پرداخته‌ایم.
سوال: اهمیت انتخابات شورای اسلامی شهر به ویژه در شهر مشهد در دوره کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شوراهای اسلامی شهر و روستا به عنوان یکی از ارکان مهم مردمسالاری دینی در کشور به حساب می‌آیند که با رای مردم نقش مهمی در ریل‌گذاری امور شهری برعهده دارند و از این مسیر به می‌توان به شهری بهره‌ور با توسعه‌ای پایدار دست پیدا کرد که در آن مشکلات معیشتی و فرهنگی و اجتماعی شهروندان و همچنین آسیب‌های اجتماعی به کمترین میزان خود رسیده و شهروندان لذت ارائه خدمات شهری از سوی مدیران شهری را لمس می‌کنند. در مقابل نیز روندی دیگری قرار دارد که عدم ناکارآمدی شورای شهر باعث خواهد شد تا شورای اسلامی شهر و مدیریت شهری درگیر موضوعات فرعی شده و از مسائل اصلی غافل شود. در این بین سیاستگذاری در حوزه امور شهری با مشکلات اساسی مواجه می‌شود و به مانند آنچه که در برخی دوره ها و در برخی حوزه‌ها رخ داده، شورای شهر خلاف رویکرد خود درگیر فسادهای مالی و اخلاقی می‌شود که عواقبی چون بی‌اعتمادی مردم به شورای شهر را به همراه خواهد داشت. از همین رو انتخابات شورای اسلامی شهر و روستا و انتخاب افراد اصلح در این انتخابات بسیار مهم و حائز اهمیت است. پس نباید برای انتخابات شورای شهر و روستا اهمت کمتری نسبت به انتخابات ریاست جمهوری قائل باشیم.
و اما در شهر مشهد مشکلات متعددی بروز پیدا کرده است که اگر به آنها توجه نشود زمینه‌ساز رخداد اتفاقات شدیدتری در آینده‌ای نچندان دور را رقم خواهد زد.
سوال: اگر بخواهیم به طور مصداقی به مشکلات شهری شهر مشهد اشاره کنیم به چه نکاتی می‌رسیم؟
حاشیه‌نشینی یکی از مشکلاتی است که در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مضلات اساسی شهر مشهد به حساب می‌آید. اگر به این سئله به صورت جدی پرداخته نشود عواقب جدی‌ای برای زندگی شهری مشهد مقدس پدید خواهد آورد. نگرانی‌هایی در مدیران شهری در این زمینه وجود دارد اما تا زمانی که مدلی برای رفع این آسیب تهیه نشود، راهکارها و برنامه‌ها راه به جایی نخواهد برد و هزینه‌ها بی نتیجه باقی می‌ماند.
همین مشکل حاشیه‌نشینی منجر به بروز آسیب اجتماعی دیگری در شهر مشهد شده است. اعتیاد را می‌توان دغدغه دیگری در شهر مشهد دانست که بیشترین بروز آن در بستر حاشیه‌نشینی رخ می‌دهد. در حالیکه باید این مسئله مدیریت و ساماندهی شود. هرچند اصول دستگاه‌های متولی متعددی در زمینه مبارزه با مواد مخدر و کاهش میزان اعتیاد کشور فعال هستند ولی باید به این نکته نیز اذعان کرد که مدیریت شهری نقش ویژه‌ای در کاهش این آسیب برعهده دارد و در این میان شورای شهر نیز با اتخاذ سیاست‌های کارآمد نقش عمده‌ای در برنامه‌ریزی و مبارزه با این معضل برعهده دارد. کارآفرینی اجتماعی یکی از راهکارهایی است که می‌توان از طری آن با اتکا به توان نهادها و مجموعه‌ها و سمن‌ها با همکاری مدیریت شهری معضل اعتیاد و سایر آسیب‌های اجتماعی را کاهش داد. کارآفرینی اجتماعی ورای تعریف لفظی آن راه اندازی کار یا اشتغالزایی نیست بلکه استفاده از توان و ظرفیت گروه‌های مردمی در هدایت اهداف شهری است. این مهم در کنار کاهش هزینه‌های شهری و مدیریت شهر، باعث تعامل بیشتر میان شهروندان و مدیریت شهری کشور می‌شود. ضمن آنکه شهروندان نیز خود را در جریان اداره شهر سهیم می‌بینند که این مهم نقش ارزنده‌ای در ارتقای تعلقات شهری به همراه دارد.
سوال: این کارآفرینی اجتماعی اساسا به چگونه عمل می‌کند و چگونه قادر به کاهش آسیب‌های اجتماعی به ویژه در شهر مشهد خواهد شد؟
ببینید کارآفرینی اجتماعی همانگونه که گفتم محدود به ایجاد شغل و اشتغالزایی در جامعه نمی‌شود. معنا و مفهوم این اژه باید به درستی در جامعه نهادینه شود. کارآفرینی اجتماعی اقدامی داوطلبانه با ارائه ایده‌های خلاقانه بدون کسب انتفاع در راستای رفع مشکلات و دغدغه‌های شهر و شهروندان است. حال این همکاری می‌تواند در حوزه‌های مختلف آسیب‌های اجتماعی فعال شود. این مهم نیازمند تعامل میان مدیریت شهری و نهادها و سازمان‌ها و سمن‌هاست. باید زمینه و بستر حوزه این مجموعه‌ها در کنار مدیریت شهری به منظور ساماندهی و رفع معضلات اجتماعی فراهم شود.
مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور با معضلاتی چون طلاق، بیکاری، اعتیاد، سرقت، بزهکاری، اعتیاد، خانوارهای بی‌سرپرست، حاشیه‌نشینی و مواردی دیگری از این دست روبرو است. با استفاده از ظرفیت نهادهای و مجموعه‌های انقلابی و کشوری، سمن‌ها و ساماندهی آنها براساس توانمندی‌هایشان، قادر خواهیم بود تا بخش عمده‌ای از مشکلات و معضلات شهری را مرتفع کنیم. البته این مهم نیازمند رفع تعارض منافع و ایجاد همدلی و همزبانی به منظور رفع مسائل است.