فعالیت‌های حوزه شتاب‌دهنده‌ها بسیار امیدوارکننده است

به گزارش ایسنا، محمد لامعی رشتی گفت: تنها شتاب‌دهنده واندوگراف کشور در سال 1336 به همت دکتر حسابی برای دانشکده علوم دانشگاه تهران خریداری شد. مدت ها این دستگاه در صندوق ماند تا اینکه در سال 9-1348 آن را نصب کردند. اگر این دستگاه خریداری نمی شد فکر می کنم ما امروز در اینجا جمع نمی شدیم و درباره شتابدهنده و نیازهایش صحبت نمی کردیم.

وی افزود: در آن زمان که این شتاب‌دهنده نصب شد، کسی درباره خلاء، ولتاژ بالا و باریکه یونی اطلاعی نداشت. این دانش بتدریج حول این ابزار درست شد. ابزار خوب برای تحقیقات در کشور از ضروریات است. ممکن است بگویید می رویم جایی که در خارج ابزار دارند، استفاده می کنیم. اما نکته اینجاست که این ابزار بیشتر به آزمایشگاه مادر و کشوری که این ابزار در آن مستقر است، می رسد. اگر ابزارهای پژوهشی داشته باشیم که مکمل آزمایشگاه های خارج باشند و ابزارهای مورد نیاز پژوهش در داخل کشور از ضروریات است. آن تلسکوپی که به فضا فرستاده اند از تلسکوپی که در ایران قرار است بسازیم هزاران بار قوی تر است. پس ما چه نیازی داریم آن را بسازیم. ما باید از این ابزار استفاده کنیم تا با این علم آشنا شویم. باید داشته باشیم تا مکمل دانش و فناوری کشور را افزایش دهیم و مکمل دانش بشر به سمت فهم عالم باشیم. لامعی با اشاره به کاربردهای شتابدهنده گفت: وقتی از کمبود آب و آب های زیرزمینی کشور صحبت می کنیم، نمی دانیم آبی که از زیر زمین بیرون می آوریم، تجدید پذیر است یا آب فسیل است. اگر فسیل باشد دیگر جایگزینی پیدا نمی کند. در این روش باید تریتیوم آن را با روش اسپکترومتری جرمی با استفاده از شتابدهنده اندازه گیری کنیم. وی اضافه کرد: واندوگراف موجود در سازمان عمرش به پنجاه سال رسیده است و سال های آخر زندگیش را طی می کند. طرحی داریم که یک شتابدهنده بزرگ تر خریداری شود که بتواند علاوه بر یون هایی که واندوگراف تأمین می کند، یون های سنگین تر هم درست کند که انرژی بالاتری داشته باشد تا بشود فیزیک هسته ای انرژی پایین با آن انجام داد. همینطور اسپکترومتری جرمی با شتاب‌دهنده داشته باشیم که در موضوعات مختلفی همچون آب، باستان سنجی و مطالعه زمین کاربرد دارد. این برنام آینده برای چنین ابزاری می تواند باشد. توصیه می کنم در برنامه کاری قرار گیرد و پیگیری شود تا به سرانجام برسد. پیشکسوت فیزیک هسته ای با اشاره به اولین کنفرانس شتاب‌دهنده در سال 92 و به نتیجه رسیدن بسیاری از هدفگذاری های کنفرانس های قبلی، ادامه داد: فعالیت های این حوزه بسیار امیدوارکننده است. اکنون پروژه بزرگ یون درمانی که پروژه عظیمی در مقیاس ایران است، دارد پا می گیرد. نکته حائز اهمیت اینجاست که یکی از اتاق های این پروژه اختصاص به فیزیک دارد. یعنی فیزیک دانان انرژی بالا یک باریکه پروتون تا mev800 و باریکه کربن mev400 در اختیار دارند که با آن می شود کارهای فراوانی در زمینه ساخت و آزمایش آشکارسازهای انرژی بالا، بررسی های مختلف یون ها و فوتون های پر انرژی یا ماده انجام داد. فکر می کنم باید توجه فیزیک دانان ذرات را به این امکان پژوهشی که به زودی در کشورمان ایجاد می شود، جلب کنیم.

انتهای پیام