فیلم کوتاه در ایران جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است

نوید رفیعی از فیلمسازان جوان کشور است که تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه «نقره‌ای» و کارگردانی فیلم کوتاه «لیلی» را برعهده داشته است. این فیلم روایتی است متفاوت از قصه زندگی دو خواهر که در شهرستان میانه فیلمبرداری و به زبان ترکی ساخته شده است. این کارگردان درباره وضعیت پخش داخلی و بین‌المللی فیلم خود گفت: طبق گزارش دوره‌ای شرکت پخش‌کننده طرف قرارداد، فیلم کوتاه «لیلی» تاکنون به چندین جشنواره آسیایی، اروپایی، آمریکایی و همچنین آفریقایی ارسال شده و در حال بررسی توسط هیئت‌های انتخاب است. با توجه به تعداد زیاد جشنواره‌های فعال در زمینه فیلم کوتاه و زمانبندی خاص هر فستیوال، فرایند پخش فیلم‌ها اغلب دو سال یا بیشتر به طول می‌انجامد که طبیعتا «لیلی» هم از این قاعده مستثنی نیست.

رفیعی در ادامه درباره فعالیت‌های جدید خود اظهار کرد: فیلمسازان، علی الخصوص فیلمسازان مستقل خلاء موجود در فاصله زمانی بین تولید دو فیلم را معمولا با نوشتن فیلمنامه و یا تلاش برای فراهم ساختن سرمایه تولید اثر بعدی پر می‌کنند. بنده نیز طی سه سال اخیر موفق به نگارش پنج فیلمنامه کوتاه و یک فیلمنامه بلند شدم و در حال حاضر مشغول فراهم کردن مقدمات تولید کار دومم به عنوان کارگردان هستم.

این فیلمساز جوان که هم تجربه کارگردانی و هم تجربه تهیه‌کنندگی را پشت سر گذاشته است، درباره وضعیت حال حاضر فیلم کوتاه گفت: صحبت از وضعیت فیلم کوتاه مصداق بیت ((گر بگویم شرح آن بی حد شود / مثنوی هفتاد من کاغذ شود)) است و قطعا در این مجال کوتاه حق مطلب ادا نخواهد شد. اما به طور اجمال، کلیت فیلم کوتاه در ایران با وجود پیشرفت‌های کمی و کیفی که داشته به هیچ وجه جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و قطعا نیاز به بررسی و آسیب شناسی توسط اهل فن دارد.

وی افزود: بنده نیز به عنوان عضو کوچکی از جامعه فیلم کوتاه به چند مورد اشاره می‌کنم، نبود سیاست‌های جامع و بلندمدت در حوزه فیلم (و نیز در بخش‌های دیگر فرهنگی و هنری کشور) که این امر ناگزیر منجر می‌شود به اعمال سلیقه گروه‌هایی که به صورت دوره‌ای و کوتاه مدت در مسند مدیریت فرهنگی کشور قرار می‌گیرند. در این وضعیت هنرمند و گروه‌های هنری در بلاتکلیفی محض قرار می‌گیرند و در ابهامی دایمی در خصوص میزان حمایت و استقبال از تولیدات خود به سر می‌برند. اغراق نیست اگر بگوییم مدت زمان پروسه شکل‌گیری ایده تا تولید اثر هنری، گاه از عمر مدیریت مدیران فرهنگی بیشتر است!

رفیعی در ادامه با بیان این که نگاه موضوعی و تخصصی در جشنواره‌ها وجود ندارد، افزود: نبود جشنواره‌های متعدد موضوعی و تخصصی فیلم کوتاه در کشور با اندک بررسی درباره نحوه پذیرش آثار در جشنواره‌های داخلی به راحتی می‌توان متوجه شد که اکثریت قریب به اتفاق جشنواره‌ها بدون وجود نگاه موضوعی و تخصصی (چه به لحاظ محتوا و چه فرم) آثاری را با موضوعات آزاد و در فرم‌های مختلف پذیرش و طبق دستورالعمل‌های خاص خودشان مورد داوری و سنجش قرار می‌دهند. ضعف در حوزه پخش و مارکتینگ فیلم کوتاه از دیگر آسیب‌های موجود در ایران است و با نگاهی به عملکرد و سابقه بسیار کم اغلب شرکت‌های پخش فعال در زمینه فیلم کوتاه، این موضوع قابل بررسی و اثبات است. عدم وجود کمپانی‌های بزرگ خصوصی در عرصه تولید فیلم، ضعف در مقوله بسیار تخصصی تهیه‌کنندگی فیلم و... از دیگر آسیب‌های موجود در حوزه فیلم کوتاه است.

رفیعی در ادامه با ابراز امیدواری گفت: اما روزنه‌های امیدی هم وجود دارد: تولید تعداد بسیار زیادی فیلم در طول سال توسط فیلمسازان کوتاه، رشد فنی و تکنیکی فیلمسازان در سال‌های اخیر، ایده‌های بکر و ناب نسل جدید و... وجود دارد.