قطع برق به هوش مصنوعی هم ضربه می زند؟
اقتصادنیوز: قطع برق یا نوسانات شدید، نه تنها خدمات آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را مختل می‌کند، بلکه توسعه و استفاده از هوش مصنوعی را نیز در نطفه خفه خواهد کرد.
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت:
برخلاف تصور عمومی که هوش مصنوعی را پدیده‌ای نرم‌افزاری یا الگوریتمی می‌دانند، واقعیت آن است که هوش مصنوعی برای کارکرد خود به زیرساخت سخت‌افزاری به‌ویژه برق وابسته است.
قطع برق یا نوسانات شدید، نه تنها خدمات آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را مختل می‌کند، بلکه توسعه و استفاده از هوش مصنوعی را نیز در نطفه خفه خواهد کرد. در عصر رشد سریع هوش مصنوعی، آنچه اغلب در سایه مانده است، میزان انرژی مورد نیاز برای پردازش و استفاده از این فناوری است.
الگوریتم‌هایی که قرار است اقتصاد را متحول کنند و در روند رشد و توسعه اقتصادی نقشی کلیدی ایفا کنند، خود نیازمند منابع قوی و پایدار انرژی هستند. پرسش اساسی این است: آیا زیرساخت برق در ایران، توان پشتیبانی از اقتصاد مبتنی بر هوش مصنوعی را دارد؟
گسترش هوش مصنوعی (AI)، به‌ویژه مدل‌های یادگیری عمیق، نیازمند توان پردازشی بالایی است که عمدتا از طریق مراکز داده (Data Centers) تامین می‌شود. این مراکز نیازمند مصرف برق پایدار و در حجم بالا هستند. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) یک مرکز داده متمرکز بر هوش مصنوعی به‌طور معمول مصرف برق معادل حدود 100 هزار خانوار دارد و بزرگ‌ترین مراکز داده در حال ساخت، تا 20 برابر این مقدار برق مصرف خواهند کرد.
سرمایه‌گذاری جهانی در مراکز داده از سال 2022 تقریبا دو برابر شده و در سال 2024 به نیم تریلیون دلار رسیده است. این موج سرمایه‌گذاری، نگرانی‌هایی را در مورد افزایش شدید تقاضای برق به وجود آورده است. در سال 2024، مراکز داده حدود 1.5 درصد از کل مصرف برق جهان، معادل 415 تراوات‌ساعت (TWh) را به خود اختصاص داده‌اند. ایالات متحده در سال 2024 با سهم 45 درصد، بیشترین سهم از مصرف برق مراکز داده را داشته است و پس از آن چین و اروپا با 25 درصد و 15 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. مصرف برق مراکز داده از سال 2017 به‌طور متوسط سالانه 12 درصد افزایش یافته که این نرخ بیش از چهار برابر نرخ رشد کل مصرف برق در جهان است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که مصرف برق مراکز داده تا سال 2030 بیش از دو برابر شود و به حدود 945 تراوات‌ساعت (TWh) برسد؛ رقمی که بیشتر از کل مصرف برق کشور ژاپن در حال حاضر است.
با توجه به این روند‌ها، استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر می‌تواند نقش مهمی در تامین برق مراکز داده و توسعه هوش مصنوعی داشته باشد. در ایران، با وجود چالش‌های مربوط به ناترازی انرژی، کمبود برق می‌تواند مانعی جدی برای بهره‌برداری از این فناوری به حساب بیاید (حتی در صورت توسعه سایر زیرساخت‌های مربوط به هوش مصنوعی). از سوی دیگر، هوش مصنوعی می‌تواند به افزایش کارآیی و بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک کند و بحران ناترازی در این بخش را تا حدی حل کند. به نظر می‌رسد اگر سیاست‌های توسعه فناوری به درستی طراحی شود، می‌توان از ظرفیت برق خورشیدی در مناطق مرکزی و شرقی ایران برای تامین برق مراکز داده استفاده کرد. همچنین با کاهش یارانه پنهان انرژی در بخش‌های غیرمولد، منابع بیشتری به سرمایه‌گذاری در برق مورد نیاز برای استفاده از هوش مصنوعی اختصاص خواهد یافت. ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید