قهوه سن زیستی را کاهش می‌دهد
یک مطالعه تازه نشان می‌دهد مصرف روزانه سه تا چهار فنجان قهوه ممکن است روند پیری زیستی را در افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی کُندتر کند.
به گزارش مشرق، این یافته بار دیگر ارتباط میان کافئین، استرس اکسیداتیو و سلامت سلولی را در مرکز توجه قرار داده است، هرچند متخصصان یادآور می‌شوند که مصرف بیش از حد قهوه می‌تواند اثر معکوس بر پیری سلولی داشته باشد.
برخلاف سن عددی، یعنی تعداد سال‌هایی که از تولد گذشته است، پیری زیستی، سن سلول‌ها و اندام‌های بدن را اندازه‌گیری می‌کند. این نوع پیری تحت‌تاثیر ژنتیک، سبک زندگی، عوامل محیطی، رژیم غذایی و ظاهرا مقدار قهوه مصرفی قرار می‌گیرد.
مطالعه‌ای که این هفته در مجله سلامت روان انگلیس (BMJ Mental Health) منتشر شد، نشان داد مصرف سه تا چهار فنجان قهوه در روز ممکن است روند پیری زیستی را در افرادی که به اختلالات روانی شدید مبتلا هستند، کندتر کند. سن زیستی افرادی که هر روز چندین فنجان قهوه می‌خوردند در مقایسه با کسانی که قهوه نمی‌نوشیدند، پنج سال کمتر بود (یعنی از نظر زیستی جوان‌تر به نظر می‌رسیدند).
بر اساس این پژوهش، مصرف قهوه ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو، یعنی فقدان تعادل میان آنتی‌اکسیدان‌ها و رادیکال‌های آزاد که به سلول‌ها و دی‌ان‌ای آسیب می‌زنند، روند پیری را بهبود ببخشد. استرس اکسیداتیو می‌تواند بر طول تلومرها تاثیر بگذارد. تلومرها، پوشش‌های محافظ در انتهای کروموزوم‌ها هستند که مانع از فرسایش آن‌ها می‌شوند (مثل پوشش پلاستیکی انتهای بند کفش). کوتاه‌شدن تلومرها نشانه‌ای از پیری سلولی یا زیستی است.
گرچه کوتاه شدن تلومرها به‌طور طبیعی رخ می‌دهد، متخصصان اشاره می‌کنند که این روند در افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی بیشتر دیده می‌شود.
کوتاه شدن تلومرها بخشی طبیعی از روند افزایش سن است اما متخصصان می‌گویند این وضعیت در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی بیشتر مشاهده می‌شود. علاوه بر این، افراد دارای این اختلالات، معمولا عمر کوتاه‌تری دارند و گاهی تا 15 سال کمتر از دیگران است.
به گزارش ایندیپندنت، در این پژوهش، بیش از 400 بزرگسال نروژی مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی یا افسردگی اساسی همراه با روان‌پریشی، بر اساس میزان قهوه‌ای که مصرف می‌کردند به چهار گروه تقسیم شدند. طول تلومر آن‌ها با نمونه‌های خون اندازه‌گیری شد و متخصصان در مقایسه بین کسانی که قهوه نمی‌نوشیدند با افرادی که یک تا دو فنجان، سه تا چهار فنجان و پنج فنجان یا بیشتر در روز می‌نوشیدند، تفاوت معنی‌داری مشاهده کردند. در حالی که سه تا چهار فنجان قهوه با طولانی‌تر شدن تلومرها و کاهش سن زیستی مرتبط بود، مصرف بیش از پنج فنجان هیچ اثری نداشت. متخصصان یکی از دلایل کند شدن پیری را به ترکیبات قوی آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قهوه نسبت می‌دهند.
آن‌ها توضیح دادند: تلومرها نسبت به استرس اکسیداتیو و التهاب بسیار حساس‌اند و همین موضوع نشان می‌دهد که مصرف قهوه چگونه می‌تواند به حفظ سلامت سلولی در جمعیتی کمک کند که آسیب‌پذیری زیستی بیشتری دارند.
با وجود این فواید، قهوه شمشیری دولبه است. متخصصان هشدار می‌دهند که مصرف بیش از حد توصیه‌شده می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. طبق این پژوهش، مصرف بیش از مقدار توصیه‌شده روزانه قهوه ممکن است از طریق افزایش تولید گونه‌های فعال اکسیژن به سلول‌ها آسیب برساند و موجب کوتاه شدن تلومرها شود.