لگوی کشت، اولویتی که جدی گرفته نمی‌شود / رونق کشت برنج در اوج تنش آبی!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، کمبود بارندگی و نزولات جوی طی سال های اخیر تغییرات زندگی را در عرصه های مختلف از جمله کشاوری ایجاد کرده به طوری که شیوه آبیاری و کشت برخی از محصولات آبدوست تغییر کرده اند، آبیاری ها به سمت قطره ای با هدف صرفه جویی در مصرف آب و جلوگیری از هدرفت آن از جمله مسائل مهم در بخش کشاورزی است که سالانه درصد بالایی از اراضی تحت پوشش این نوع آبیاری قرار می گیرند.

از سوی دیگر برنامه ریزی در کشت محصولات کشاورزی به عنوان الگوی کشت موضوعی است که تقریبا از یک دهه قبل به آن اشاره شده که در این الگو، کشاورزان فقط 10 درصد اراضی خود را می توانند به کشت محصولات آبدوست اختصاص دهند و مابقی را سایر محصولاتی که تمایل دارند کشت نمایند ولی متاسفانه طی این سالها الگوی کشت به درستی رعایت نشده و در فصل کشت و برداشت، الگوی تعریف شده با محصولات آبدوست برداشت شده، همخوانی ندارند.

اگرچه همان 10 درصد کشت محصولات آبدوست مانند برنج، هندوانه، چغندر، سیب زمینی، پیاز و خیار می تواند جوابگوی نیاز یک استان باشد ولی عدم رعایت این الگوی کشت سبب شده تا طی سال های اخیر که تنش آبی در بیشتر استانها وجود دارد، اراضی کشت محصولات آبدوست غرق در آب باشند و کمی آن طرف تر اهالی یک روستا، دبه دست چشم انتظار رسیدن تانکر برای یک جرعه آب باشند.

اما در استان لرستان جمعیت زیادی مشغول به کار کشاورزی هستند، از سوی دیگر شاهد بحران های کم آبی در بسیاری از روستاها هستیم که بی توجهی به الگوی کشت این تنش را دو چندان می کند، به رغم ممنوع بودن کشت برنج در استان لرستان اما این روزها شاهد شالی هایی هستیم که غرق در آب است، گویا این ممنوعیت و رعایت الگوی کشت که اولویتی در بخش کشاورزی است چندان جدی گرفته نمی شود.

بدون شک سود اقتصادی نهفته در برنج سبب می شود تا کشاورزان تمایل بیشتری به کشت این محصول داشته باشند، قیمت تمام شده این محصول با سایر محصولات کشاورزی قابل قیاس نیست و به دلیل مشکلات اقتصادی، بسیاری از کشاورزان ترجیح می دهند تا به جای کشت محصولاتی که سودآوری بالایی ندارند، اقدام به کشت برنج نمایند.

دو راهی سود برنج و بحران آب

حالا موضوع بر سر دو راهی سود برنج و آب مانده است و رفته رفته کشتها به سمت برنج هدایت می شوند اما این که این کشت چگونه آب مورد نیاز خود را تامین کند، موضوعی است که سالانه شاهد حفر چاه های غیر مجاز، برداشت های بی رویه از آب رودخانه ها، زهکشی از آب هستیم که وضعیت آب را بحرانی تر می کند.

با توجه به قیمت بالای برنج محلی، مزیت اقتصادی این کشت کشاورزی، کشاورزان زیادی را ترغیب می کند تا در این حوزه فعالیت نمایند، اگرچه به گفته متولیان امر، کشت برنج امسال قدری نسبت به سال قبل کاهش یافته اما بازهم آمارها رقم بالایی از اراضی را نشان می دهد که زیر کشت برنج رفته اند.

اگر چه یک برش هندوانه آبدار خنک در فصل تابستان یا استشمام عطر برنج محلی، بسیار نشاط آور است اما در نهایت کشت بی رویه این محصولات و بی توجهی به الگوی کشت، سبب می شود تا لب های تشنه زمین ترک خورده و عطش آن بیشتر شود.

کاهش کشت برنج در لرستان

مجتبی میر، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار سفیر‌افلاک، اظهار داشت: از مدت‌ها قبل به همه کشاورزان اعلام شده که به دلیل شرایط خشکسالی و کم آبی، نسبت به کشت محصولات آبدوست دقت نمایند که امسال قرار شد در استان شش هزار و 250 هکتار سیب زمینی کشت شود که تاکنون سه هزار هکتار کشت شده است.

وی افزود: همچنین کشت 15 هکتار چغندر را به کشت پاییزه سوق دادیم تا برای آبیاری از آب باران استفاده شود اما کشت برنج امسال ممنوع اعلام شد و سال گذشته 9 هزار هکتار برنج در استان کشت شد ولی امسال این رقم به کمتر از هفت هزار هکتار کاهش یافته است که در همه شهرستانها کشت برنج کم شده ولی در برخی از موارد، کشاورزان و کشت را انجام می دهند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان عنوان کرد: برای رعایت الگوی کشت هزار و 300 پیامک به کشاورزان ارسال شده و 93 کلاس برگزار کردیم و در کنار اینها اخطارهایی هم داده شده است که از کشاورزان تقاضا شده به جای کشت این محصولات آبدوست به سمت کشت های دیگر هدایت شوند.

شناسایی 85 کشاورز غیر بومی در استان

وی تصریح کرد: یکی از مشکلات در استان، اجاره زمین به کشاورزان غیر بومی است که 85 کشاورز غیر بومی شناسایی شدند که این کشاورزان زمین هایی را با قیمت های مختلف برای کشت محصولات کشاورزی اجاره کرده بودند که شناسایی و از ادامه کار جلوگیری شد.

وی خاطر نشان کرد: به کشاورزان اعلام کردیم به جای کشت برنج، به کشت علوفه روی بیاورند و هرآنچه که ممکن بود در این راستا انجام شد تا کشت این محصولات کاهش یابد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به آبیاری های نوین گفت: البته بیشتر کشت هندوانه و گوجه از طریق آبیاری نوین انجام می شود و با توجه به این که بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی استان دیم است تلاش شده تا آبیاری هایی در دستور کار قرار گیرد که همراه با صرفه جویی هستند.

50 هزار هکتار از اراضی کشاورزی به روش آبیاری نوین آبیاری می شوند

میر بیان کرد: در حال حاضر 50 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان به روش آبیاری نوین آبیاری می شوند ولی در برخی از محصولات کشاورزی از طریق آبیاری تیپ انجام می شود که در این راستا 270 هزار متر نوار مختص این نوع آبیاری در بین کشاورزان استان توزیع شده که در این نوع آبیاری، قطره های آب فقط روی گیاه و محصول قرار می گیرد و صرفه جویی بالایی را در مصرف آب به همراه دارد.

وی گفت: امسال 12 هزار هکتار از اراضی گندم استان از این طریق آبیاری شدند و یکی از اهداف و برنامه ها این است با روش هایی بتوان آبیاری را با صرفه جویی همراه کرد و از آبیاری های غرق آبی کاسته شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان افزود: امسال هشت هزار هکتار کشت چغندر، شش هزار هکتار سیب زمینی، هزار و 700 هکتار پیاز، حدود هفت هزار هکتار برنج، هزار هکتار هندوانه هزار و 400 هکتار خیار کشت شده اند که بخش زیادی از این کشتها از طریق آبیاری نوین و تیپ بوده است.

وجود 1371 چاه غیر مجاز در استان

داریوش حسن نژاد، مدیر عامل شرکت آب منطقه ای لرستان اظهار داشت: در سه ماهه اول امسال، 167 دستگاه کنتور هوشمند بر چاه های آب نصب شد و تعداد کنتورهای هوشمند نصب شده در استان به هزار و 638 مورد رسید.

وی با اشاره به معضل چاه های غیر مجاز افزود: در استان هزار و 371 چاه آب غیر مجاز وجود دارد که از ابتدای سال تاکنون 15 حلقه مسدود شده است، همچنین امسال 11 دستگاه حفاری غیرمجاز و 30 دستگاه موتور تلمبه غیرمجاز توقیف شده است.

حسن‌نژاد با اشاره به آخرین وضعیت مخازن سدهای لرستان اظهار داشت: حجم کل مخزن سدهای مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان‌آباد، کزنار و حوضیان 208.71میلیون متر مکعب است و هم اکنون 36 درصد از مخازن سدهای لرستان پر است که حجم آب موجود در پشت سدهای استان 74.95 میلیون متر مکعب گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 35درصد کاهش را نشان می‌دهد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان عنوان کرد: در حال حاضر مجموع آب ورودی شش سد استان 0.26 متر مکعب بر ثانیه و میزان آب خروجی از سدها 1.375 متر مکعب برثانیه است و با توجه به میزان نزولات جوی تا این لحظه و کاهش قابل ملاحظه حجم آب موجود پشت سدها، رعایت الگوی کشت و مدیریت میزان برداشت از منابع آبی و مصرف بهینه ضروری می باشد.

به هر حال الگوی کشت شعار نیست، موضوعی است که رعایت آن سبب می شود تا توازن در کشاورزی و آب رعایت شود و بی توجهی به آن بحران را در یکی از دو حوزه به همراه دارد.

انتهای پیام /