مافیای دستفروشی علاالدین؛ از اجاره معابر عمومی تا درآمدهای میلیاردی

به گزارش میزان، پیاده‌رو‌های اطراف پاساژ علاالدین دیگر جای عبور عابران نیستند؛ مافیای دستفروشی با اجاره‌های میلیونی پیاده‌راه‌ها را تصاحب کرده و سرزندگی شهری را از این فضا گرفته است. معضلی که با برنامه‌ریزی درست شهرداری، قابلیت ساماندهی دارد و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری کمک کند.

بین خودشان هر یک متر را به اصطلاح یک سُفره می‌گویند و آن را برای دستفروشی، روزانه بین 500 تا 2 میلیون اجاره کرده‌اند، البته بستگی به محل و به اصطلاح پاخور بساط دارد.

فکر می‌کنید این اجاره را به چه کسی پرداخت می‌کنند؟ فردی که روزانه این میزان اجاره می‌دهد درآمدش چقدر است؟

به سراغ یکی از کسبه و مغازه‌داران جنب علاالدین می‌رویم، می‌گوید همه این بساط‌ها برای یک فرد است. مافیایی است برای خودش. می‌گوید؛ مافیای دستفروشی حوالی پاساژ علاالدین ماهانه بین 800 میلیون تا یک میلیارد درآمد دارد، هیچ کس هم یارای مقابله با او را ندارد.

به گفته مغازه‌دار دیگری، بخش عمده‌ای از دستفروشان این منطقه، مهاجر هستند. برخی به علت بی‌کاری از شهرستان‌ها آمده‌اند.

یکی دیگر از کسبه می‌گوید: اکثرا در صدد کلاهبرداری هستند و برای این کار تیم‌سازی می‌کنند. اخیرا یک ماکت گوشی موبایل را با هزاران حیله و نیرنگ به پسر جوانی فروختند و روز بعد که برای مطالبه آمد، گردن نگرفتند. باید نهاد‌های مسئول مانع اجاره پیاده‌راه‌ها شوند. مگر شهر را می‌توان فروخت؟

به سراغ یکی از دستفروش‌ها می‌روم و از او می‌خواهم تا در کنارش کتاب بساط کنم. اجازه نمی‌دهد و می‌گوید اینجا تا ته پیاده‌رو از قدیم برای کسی است.

به مقابل پیاده‌رو چهارسو می‌روم و می‌خواهم بساط کنم که فردی که خود صاحب بساط انواع و اقسام تجهیزات محافظ موبایل است ممانعت می‌کند. می‌گوید شهرداری اجازه نمی‌دهد بساط کنم وقتی می‌گویم که چرا به تو گیر نمی‌دهند بحث پرداخت اجاره را پیش می‌کشد من هم در مقابل می‌گویم که من هم اجاره پرداخت می‌کنم. این وقت است که رفتارش تندتر شده و می‌گوید اصلا اینجا نمی‌شود.

پیاده‌روهای تقاطع جمهوری و خیابان حافظ، درست زیر پل، به‌دلیل بی‌توجهی‌ها طی سال‌های گذشته، ملغمه‌ای از مشکلات را در خود جای داده است.

حضور دستفروشان و بساط‌گستران به یک پرونده همیشه باز تبدیل شده است. وظیفه شهرداری در وهله اول، باز‌کردن معبر برای تردد راحت شهروندان است. باتوجه‌به توسعه حمل‌ونقل عمومی در این مسیر (خطوط مترو و اتوبوس و تاکسی) تردد شهروندان زیاد است و از این‌رو باز بودن معبر برای رفت وآمد شهروندان ضروری به‌نظر می‌رسد.

هفته‌ای 200 به آتش‌نشانی و هفته‌ای 500 به شهرداری می‌دهم در نقطه دیگری از شهر و نزدیک میدان حسن آباد انواع و اقسام دستفروشان با تمرکز بر خشکبار حضور دارند. با بزرگترین بساط‌گستر مقابل آتش نشانی هم کلام می‌شوم او پرداخت هر گونه وجهی را به شخص غیر تکذیب می‌کند.

آجیل فروش جوان می‌گوید: شهرداری گیر می‌دهد، من چندین سال است که در این محل هستم با من کاری ندارند و وقتی از او می‌پرسم که پولی در ازای این محیط پرداخت می‌کنی؛ می‌گوید: نه! سپس تا انتهای میله‌های محیط سازمان آتش نشانی را نشانم می‌دهد و می‌گوید تا منتهی علیه این حصار مال ماست.

جلوتر رفته و با جوان دیگری که لااقل 5 تا 6 سفره به بساط خود که کیف و کمربند است، اختصاص داده است؛ هم صحبت می‌شوم. بحث پرداخت اجاره را به میان می‌آورد و می‌گوید: اینجا از علاالدین ارزان‌تر است. من هفته‌ای 200 هزار تومان به آتش نشانی می‌دهم و هفته‌ای 500 هزار تومان به شهرداری.

مگر می‌توان پیاده‌رو شهر را اجاره داد؟ پیاده‌رو‌ها محل عبور و مرور عابرین است، با این حال به مزاحمان عابران راکبین خلافکار موتورسیکلت را نیز اضافه کنید. چه آشفته بازاریست.

تجربه موفق ساماندهی دستفروشان چهارراه ولیعصر (عج) شهرداری در طرح ساماندهی دستفروشان چهارراه حضرت ولیعصر (عج) نشان داد که اگر بخواهد می‌تواند مشکل را حل کند. در این طرح ابتدا دستفروشان واقعی شناسایی می‌شوند؛ چرا که بخشی از بساط‌گستران این محور افراد نیازمند هستند. بخش دیگری مافیا هستند و زمین را اجاره می‌دهند و یک فرد ممکن است در چند نقطه بساط‌گستری داشته باشد.

پس از ورود جدی به موضوع ساماندهی دستفروشان چهارراه ولیعصر (عج)، با همکاری شهرداری منطقه‌11، نقطه‌ای شناسایی و با ایجاد 120 غرفه بازارچه سرمدی راه‌اندازی شد و دستفروشان واقعی پس از شناسایی و ثبت اطلاعات در آنها مستقر شده‌اند.

پاخور بودن محل برای دستفروشان اهمیت زیادی دارد و شهرداری قول داده است برای تبلیغ بازارچه و جلب مشتری از ظرفیت‌های این سازمان و هنرمندان استفاده کند تا بازار رونق بگیرد و دستفروشان متضرر نشوند.