مانور اتحاد پلتفرم‌های نمایش خانگی هم‌زمان با موقعیت متزلزل ناظر / آیا وزیر و رئیس جدید هم متحد خواهند شد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صحبت‌های سینماگران در اولین نشست هم‌اندیشی انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی آنلاین آن‌قدر قابل تأمل است که به‌نظر می‌رسد با تغییر و تحولاتی که در وزارت ارشاد و رسانه ملی اتفاق افتاده است، اختلاف سینماگران با ساترای صداوسیما روی دیگری پیدا کرده است. در این جلسه محمدمهدی عسگرپور به‌عنوان دبیر انجمن، مثل جلسه‌اش با رسانه‌ها نظارت را مترادف با سانسور می‌داند، کسی که علاوه بر مدیرعاملی خانه سینما همواره با تلویزیون کارهای متعددی کرده است و این روزها هم قرار است سریال "اجل" را برای تلویزیون بسازد.

سیدضیاء هاشمی به‌سبکی دیگر جایگاه تلویزیون را زیر سؤال می‌برد و می‌گوید که "شورایی در پشت‌صحنه کارها را انجام می‌دهد". همایون اسعدیان هم که معمولا با تلویزیون همکاری داشته است و "گرگ و میش" آخرین کار او برای شبکه سه سیما بوده است، با نداشتن تعریف و تفسیر درستی نسبت به ممیزی، به تلویزیون حمله می‌کند. او می‌گوید که نگاه صداوسیما به شبکه نمایش خانگی نگاه یک رقیب است، در صورتی که همین صداوسیما به سریال ضعیف "قبله عالم"، "دراکولا" و "مردم معمولی" مجوز ساخت داده است که به‌تعبیر بسیاری از کارشناسان متخصص سینما، ارزش نمایش نداشتند.

وقتی اسعدیان در این جلسه اشاره می‌کند که سریال "زخم کاری" خیلی سانسور شد؛ لازم به یادآوری است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاقا با طرح شکایتی می‌خواست که پخش این سریال متوقف شود، در حالی که دست‌اندرکاران وزارتخانه و سازمان سینمایی، پروانه ساخت این سریال نمایش خانگی را صادر کرده بودند، اما شاید قابل تأمل‌ترین بخش این جلسه، صحبت‌های ابوالحسن داوودی باشد که "هزارپا" را ساخته است و بسیاری از هنرمندان پیشکسوت و کاربلد سینما به ساخت چنین کارهای مبتذلی واکنش نشان دادند، حالا او حرف از سانسور و ممیزی می‌زند!

ابوالحسن داوودی کارگردان سینما بیش از دیگران نظارت و جایگاه نظارت را زیر سؤال برد؛ وقتی که به این نکته اشاره کرد: می‌دانم که آدم عاقل احتیاج به نظارت ندارد، وقتی مسئولیت‌ها تعریف می‌شود واقعا دیگر احتیاجی به نظارت وجود ندارد. این کارگردان در بخشی دیگر از صحبت‌هایش می‌گوید: الآن از ما انتظار دارند که فیلم انقلابی بسازیم! یعنی چه؟ ما بعد از 40 سال دوباره حرف‌هایی که زده‌ایم را باید تکرار کنیم؟ این درخواست‌ها نشان از تفاوت نگاه‌هاست و تا وقتی این هست‌ها و نیست‌ها وجود دارد و دوستان درک درستی از واقعیت ندارند نمی‌شود کاری کرد.

جالب‌ترین قسمت این جلسه، حضور محسن امیریوسفی کارگردانی است که در این سال‌ها کارهای بحث‌برانگیزی روی پرده نقره‌ای آورده است. او که فیلم "آشغال‌های دوست‌داشتنی" را ساخته است، در این جلسه گفت: در دهه 1360، کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان در برابر سانسورها و نظارت‌ها می‌ایستادند اما الآن به‌خاطر عدم اتحاد ما هنرمندها، با مشکلاتی که می‌بینیم روبه‌روییم. در آن زمان تلاش می‌کردند سینما را نگه‌دارند اما الآن این‌گونه نیست، اجاره‌نشین‌ها را ببینید، هم سازنده و هم مسئولان کاری کردند که فیلم دیده شود، به‌راحتی می‌توانست فیلم دیده نشود مثل همان بلایی که سر سنتوری آمد. خود ما سینمایی داریم که به‌اندازه کافی خودسانسوری دارد و اصلا احتیاجی به نظارت ندارد.

در حالی محسن امیریوسفی از اتحاد و متحدشدن سینماگرها می‌گوید که شاهد ضعف ساترا، مواضع جدید وزارت ارشاد و بلاتکلیفی نظارت نمایش خانگی به‌دلیل تغییرات و تحولات در صداوسیما هستیم، چرا که چندی پیش بود که وزیر ارشاد در اولین موضع‌گیری‌اش اعلام کرد که «در سال‌های اخیر اختلافاتی در این باره به‌وجود آمده و ما دنبال حل‌کردن این اختلافاتیم، به همین دلیل ان‌شاءالله به‌زودی در سازمان صداوسیما و ارگان‌های دیگر جلساتی داریم برای اینکه این مسئله را تعیین تکلیف کنیم و از این موضع اختلافی خارجش کنیم.»

البته وزیر ارشاد در بخش دیگری صحبت قابل‌تأملی داشت و در واکنش به این نکته که هنوز سازمانی که می‌خواهد مجوز VODها را اعطا کند مشخص نیست، تأکید کرد: «چرا مشخص است و الآن سازمان سینمایی این مسئولیت را به‌عهده دارد و برخی دیگر از دوستان برخی از این مجوزها را در دست دارند که باید از این حال دربیاید. بحث‌ها روشن است و تقریبا نهادهایی که این موضوع را در اختیار دارند بررسی کردند و گزارش‌های کاملا کارشناسی ارائه دادند و کار کاملا آماده است و در اختیار شورای‌عالی فضای مجازی قرار گرفته است و به‌زودی و ظرف مدت کوتاهی تعیین تکلیف خواهد شد.»

 به‌تعبیر برخی از کارشناسان به‌نظر می‌رسد با این مواضع و تشکیل انجمن صنفی VODها و گردهم‌آیی متحدانه اهالی سینما، حواشی روی دیگری پیدا کرده است که باید هرچه زودتر تکلیف روشن شود؛ ساترا، ارشاد و یا سامانه الماس بر نمایش خانگی نظارت خواهند داشت؟ باید دید آیا پیمان جبلی به‌عنوان رئیس جدید رسانه ملی با ساترا ادامه می‌دهد و یا کار را به زیرمجموعه‌اش یعنی الماس می‌سپارد و یا دوباره مجوز سریال‌های خانگی هم به ارشاد برمی‌گردد یا خیر.

همان‌طور که چندی پیش محمد صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما در گفت‌وگویی با تسنیم اعلام کرد: هر دو طرف اساس را باید بر دو چیز بگذارند؛ اول قانون؛ باید ببینیم قانون و مقررات موجود در کشور درباره نقش‌آفرینی این دو نهاد در حوزه تولید و نظارت بر نمایش خانگی چه می‌گوید. دوم تفاهم؛ یک جاهایی امکان دارد با توجه به اینکه کار جدید و نویی است، یک ابهاماتی وجود داشته باشد؛ این‌ها را می‌توان با تعامل برطرف و از قانون‌گذار سؤال کرد. آن‌قدر این موضوع روشن است که می‌توان به‌راحتی با یک جلسه دور هم بنشینند و حل کنند تا محصولاتی بهتر از این‌ها را شاهد باشیم.

صحبت‌های اهالی سینما از نظارت و صداوسیما در جلسه اخیر نشان می‌دهد کماکان "اره بده، تیشه بگیر" برقرار است و دردی از مردم دوا نمی‌شود. مردم دنبال این نیستند که صدور مجوز و نظارت به‌عهده کدام ارگان و سازمان است، بیشتر علاقه‌مندند اثری که در VODها تماشا می‌کنند اثری در خور باشد؛ ما هم از این سو، باید تلاش کنیم این آثار در طراز فرهنگی کشورمان باشند. میان این اختلافات بر سر مسئولیت نظارت بر نمایش خانگی، آن بخشی که متضرر می‌شود محتوا و مردم محتواپسند است.