ماهواره ناهید2 آماده پرتاب شد / رونمایی از پارس 2 در دهه فجر
رئیس سازمان فضایی ایران، از پرتاب ماهواره ناهید 2 در آینده ای نزدیک خبر داد و اعلام کرد ماهواره پارس 2 با دقت تصویربرداری 4 متر در دهه فجر امسال رونمایی خواهد شد.
به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، در نشست «اثرگذاری پژوهشگران جوان در جامعه و صنعت» که به همت بنیاد ملی نخبگان برگزار شد، درباره روند پیشرفتهای صنعت فضایی کشور و چالش‌های پیش‌رو سخنرانی کرد.
وی با اشاره به رقابت‌های فشرده در عرصه فضایی جهان اظهار کرد: وقتی رقابت‌های صنعت فضایی را در دنیا مشاهده می‌کنیم، می‌بینیم کشورهایی که تصورش را هم نمی‌کردیم، در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با سرعتی باورناپذیر وارد بازی فضایی و رقابت‌های بین‌المللی شده‌اند. ما نیز باید این نگاه را در کشور تقویت کنیم. صنعت فضایی ایران، به‌ویژه پس از دوران جنگ تحمیلی، با اقدامات مؤثری که برای توسعه صنایع دفاعی انجام شد، آغاز به کار کرد.
وی افزود: در دهه 70 شاهد توسعه صنعت الکترونیک در ایران بودیم و از اواخر همان دهه و اوایل دهه 80، صنعت فضایی کشور خیز بلندی برای دسترسی به مدارهای اطراف زمین، به‌ویژه مدارهای ارتفاع پایین، برداشت. اواسط دهه 80 سازمان فضایی ایران تأسیس شد و اولین پرتاب موفق مداری ما در سال 1387 با ماهواره "امید" رقم خورد. این رویداد را می‌توان اسپوتنیک 1957 ایران دانست.
تفاوت‌های صنعت فضایی ایران با دیگر کشورها
سالاریه با اشاره به چالش‌های پیش‌روی کشور در توسعه فناوری‌های پیشرفته بیان کرد: ما در صنعت فضایی ایران با کشورهای دیگر تفاوت اساسی داریم. در این حوزه، هیچ کشوری فناوری‌های خود را به دیگران انتقال نمی‌دهد و در صورت انجام چنین کاری، هزینه‌های گزافی مطالبه می‌کند. به همین دلیل، صنعت فضایی ایران، به‌واسطه تحریم‌ها، به یک صنعت کاملاً خودکفا تبدیل شده است.
وی ادامه داد: در دهه 80 و 90، بسیاری از دانشگاه‌های برتر کشور مانند دانشگاه‌های شریف، علم و صنعت، مالک اشتر و صنعتی امیرکبیر به تدریج وارد حوزه صنعت فضایی شدند و پروژه‌های مختلفی تعریف کردند. در آن دوران، ماهواره‌هایی با دقت تصویربرداری در حد چند ده متر ساخته شدند. اما امروز، با گذشت 20 سال، ماهواره‌های ما به دقت تصویربرداری 2 تا 4 متر دست یافته‌اند.
پیشرفت در ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی
سالاریه با اشاره به پرتاب اخیر ماهواره «کوثر» گفت: این ماهواره که 15 آبان به فضا پرتاب شد، دقت تصویربرداری 4 متر دارد. ماهواره‌های دیگری مانند "پارس 2" با دقت مشابه، در دهه فجر رونمایی خواهند شد. همچنین، ماهواره "پارس 3" که پژوهشگاه فضایی بر روی آن کار می‌کند، دقت تصویربرداری 2 متر خواهد داشت. البته در سطح جهانی، دقت تصویربرداری زیر یک متر متداول است.
وی درباره ماهواره‌های مخابراتی کشور توضیح داد: ماهواره‌های مخابراتی اولیه تنها توانایی انتقال داده‌های ثابت را داشتند، اما امروزه در حال ساخت ماهواره‌هایی هستیم که توانایی تحلیل و پردازش داده‌ها را نیز دارند. از جمله این ماهواره‌ها، "مهدا" است که هشتم بهمن‌ماه پرتاب شد و هنوز ارتباط با آن برقرار است. این ماهواره نخستین پلتفرم ایران با پتانسیل کاربرد در اینترنت اشیا (IoT) است.
وی همچنین به پیشرفتهای دیگر اشاره کرد و گفت: ماهواره‌های "ناهید 1" و "ناهید 2" که نمونه پروازی آن سال گذشته رونمایی شد، به‌زودی پرتاب خواهند شد. ماهواره "ناهید 3" نیز که در حال ساخت است، قابلیت منظومه‌سازی دارد.
نقش بخش خصوصی در صنعت فضایی ایران
سالاریه بر اهمیت ورود بخش خصوصی به صنعت فضایی تأکید کرد و گفت: یکی از نقاط کلیدی برای توسعه صنعت فضایی کشور، حضور بخش خصوصی است. امروز در مناقصات پژوهشگاه و سازمان فضایی، حدود 20 شرکت دانش‌بنیان خصوصی مشارکت دارند. ماهواره‌های "کوثر" و "هدهد" از نخستین ماهواره‌های بخش خصوصی کشور هستند که به‌ترتیب در حوزه سنجش از دور و اینترنت اشیا فعالیت می‌کنند و امسال پرتاب شدند.
زیرساخت‌های فضایی کشور
رئیس سازمان فضایی ایران به توسعه زیرساخت‌های فضایی نیز اشاره کرد و گفت: بزرگ‌ترین پایگاه فضایی منطقه غرب آسیا در چابهار در حال ساخت است. این پایگاه از سال 1401 در سه فاز آغاز به کار کرده و فاز نخست آن تا اواخر امسال امکان پرتاب پیدا می‌کند. با این پایگاه می‌توانیم برای اولین بار به مدارهای خورشیدآهنگ دست یابیم که برای ماهواره‌های سنجشی بسیار مناسب است.
وی همچنین درباره آزمایشگاه‌های فضایی توضیح داد: آزمایشگاه‌های پیشرفتهای برای ماهواره‌های با کلاس جرمی 1000 کیلوگرم در کشور در حال احداث هستند و انتظار داریم زیرساخت‌های عمرانی آن‌ها تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد.
پرتابگرها و همکاری با دانشگاه‌ها
سالاریه با اشاره به دستاوردهای پرتابگرها گفت: پرتابگر "قائم" تاکنون سه پرتاب موفق متوالی داشته و پرتابگر "سیمرغ" با ظرفیت 250 کیلوگرم در مدارهای 300 و 400 کیلومتری مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، بلوک انتقال مداری سامان در هفته‌های اخیر به فضا پرتاب شدند.
وی در پایان، به همکاری‌های گسترده با دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، مذاکرات متعددی با معاونت علمی ریاست‌جمهوری و دانشگاه‌ها برای اجرای پروژه‌های فناورانه و تأثیرگذار در جریان است و به‌زودی توافق‌نامه‌های سه‌جانبه در این زمینه امضا خواهد شد.