مخالفت رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران با ممنوعیت تولید محصولات تراریخته در لایحه هفتم توسعه
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، موضوع تراریخته از موضوعات علمی نیم‌قرن اخیر است که بحث‌ها و جنجال‌های علمی و سیاسی را حول خود شکل داده است؛ کشمکش‌هایی که تاکنون نتوانسته است به سرانجام قطعی برسد. اخیرا نیز کمیسیون تلفیق لایحه هفتم توسعه اعلام کرده است که مصوبه‌ای برای ممنوعیت تولید و واردات محصولات تراریخته داشته است. موضوعی که واکنش فعالان علمی و تخصصی حوزه ژنتیک را برانگیخته است.
سیروس زینلی، رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران و عضو هیأت علمی ژنتیک پزشکی انستیتو پاستور است و در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری فارس اظهار داشت: طبق بند سوم الحاقی به ماده 71 لایحه، محصولات تراریخته‌ای که از خارج از کشور وارد می‌شوند بایستی برچسب‌گذاری شوند و در مشخصات محصول، مشخص شود که تراریخته است. البته این قانون هم‌اکنون هم اجرا می‌شود و چیز جدیدی نیست.
وی تأکید کرد: نکته عجیبی که در این لایحه در نظر گرفته شده است، این است که تولید محصولات تراریخته در داخل و یا کشت فراسرزمینی به طور کامل ممنوع می‌شود؛ یعنی محصولات تراریخته را تنها می‌توان وارد کرد و نمی‌توان تولید کرد! قطعا نتیجه این بندها چیزی جز وابسته کردن کشور به واردات نیست و این اقدام نمایندگان، به نفع کشورهای دیگر و واردات‌کننده‌های محصولات تراریخته است.
زینلی اضافه کرد: در حال حاضر و از سال‌ها قبل، سالانه چند میلیون تن محصولات تراریخته وارد و مصرف می‌شود. محصولات خوراکی، محصولات فرآوری‌شده مانند روغن، نهاده‌ها و غذای دام و طیور و... از روش تراریخته تولید و وارد کشور می‌شود بخش مهمی از قوت غالب مردم از این راه تأمین می‌شود. هم‌اکنون در کل بازار، نمی‌توان سویایی را یافت که به روش تراریخته تولید نشده باشد.
قوانین محدودیت کمی را برای واردات دارند و از آن طرف تولید و در نتیجه آن تحقیقات علمی روی محصولات تراریخته نیز با محدودیت مواجه می‌شود.
او فرهنگ جا افتاده در کشور برای مقابله با محصولات تراریخته را محل ایراد دانست و گفت: در خصوص عمده مشکلات منسوب به محصولات تراریخته، در هیچ جای دنیا مدرکی برای ضرر آن برای سلامتی یا محیط زیست وجود ندارد. متأسفانه این فرهنگ غلط مبارزه با محصولات تراریخته که در کشور جا افتاده است نیز بیشتر به دنبال کاهش تولید این نوع محصولات است تا واردات آن. به همین دلیل از یک طرف محصولات تراریخته وارد می‌شود و از آن طرف در داخل، مسیر را برای تولید بسته‌ایم.
زینلی تأکید کرد: این فرهنگ غلط در نهایت نتیجه‌ای جز وابستگی، قدرت گرفتن مافیای واردات و تهدید امنیت غذایی کشور ندارد. این در حالی است که برای مثال در زمینه دارو، که در آن هم بسیاری از محصولات از روش اصلاح ژن و تراریخته تولید می‌شود، محصولات استفاده می‌شود و هیچ مشکلی وجود ندارد.
عضو هیأت علمی ژنتیک پزشکی انستیتو پاستور در خصوص پیشینه علمی تراریخته اظهار داشت: تراریخته، در واقع یک نوع دست‌ورزی و اصلاح ژنتیک است. ژن‌درمانی یا تکنیک دست‌کاری ژنتیکی به منظور درمان بیماری‌ها از حدود سال 1996 کشف شده و تاکنون هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتفاقی مشابه با این هم در زمینه تولید محصولات گیاهی و کشاورزی می‌افتد؛ به این صورت که ژن در گیاه بهینه شده و خواص و قابلیت‌های آن ارتقا می‌یابد. برای مثال، مقاومت به شوری، مقاومت به خشکی، مقاومت به آفت و مواردی از این دست به گیاه اضافه می‌شود و محصولات مختلف تولید می‌شود؛ روشی مفید و علمی که به آن تراریخته می‌گوییم و بسیاری از افراد مواجهه غلطی با این امر دارند.
روش‌های دست‌ورزی ژنتیکی از جمله تراریخت، به منظور بهبود کیفیت و کمیت محصولات تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی افزود: به عنوان مثالی دیگر، در روش دست‌ورزی ژنتیکی ژن‌های مقاوم به سم و علف‌کش وارد گیاه می‌شود و وقتی سموم مربوط به دفع علف هرز به منطقه زده می‌شود، گیاه مورد نظر تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و تنها علف‌های هرز از بین می‌روند. به همین ترتیب می‌توان ژن مقاوم به خشکی را به گیاه انتقال داد و در این حالت محصولی مانند برنج را با آب کمتر و نه با روش‌های غرق‌آبی تولید کرد. این فناوری زیستی قطعا به تولید محصولات بهتر و بیشتر کمک می‌کند.
زینلی تأکید داشت: محصول تولیدی از روش تراریخته، هیچ تفاوتی با محصولی تولیدی به روش غیرتراریخته ندارد. برای مثال اگر فردی به گوجه‌فرنگی حساسیت داشته باشد، چه در حالت تراریخته و چه غیر آن، با مصرف محصول دچار حساسیت می‌شود. از حدود 30 سال قبل، میلیاردها تن از این محصولات در دنیا تولید و مصرف شده است؛ تاکنون نیز عوارض، مشکل یا ضرری برای سلامتی یا محیط زیست ایجاد نشده است. مطمئنا اگر این محصولات مشکل جدی برای انسان‌ها داشتند، در این 30 سال خود را نشان داده بود و جلوی آن گرفته می‌شد.
او در ادامه اظهار کرد: متأسفانه مخالفان تراریخت، در این 30 سال ادعاهای غلطی در زمینه ضرر محصولات تراریخت برای محیط زیست یا انسان مطرح کرده‌اند که تمام آن‌ها قابل بررسی و بحث علمی است؛ اما متأسفانه در هیچ مقطعی ندیدیم که در کشور، گروه حقیقت‌یاب تشکیل شود و اداعا به جای مطرح‌کردن در رسانه، در فضای علمی بررسی شود. این امر قطعا به ضرر امنیت غذایی مردم و در جهت عکس منافع ملی است.
رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران در پایان اظهار کرد: در کشور، تولید محصولات تراریخته طبق استانداردهای موجود بوده و آزمون و آزمایش روی محصولات در آزمایشگاه‌ها و جاهای مختلف خصوصی و دولتی مانند جهاد کشاورزی، انجام می‌شود و همه محصولات از مرحله تحقیق تا تولید، تحت کنترل و مراقبت است. قطعا اگر تولید این نوع محصولات در داخل باشد، تحت کنترل و نظارت است، اما در صورت واردات اینطور نیست.
پایان پیام /