مذاکرات ایران و روسیه برای باز شدن رودخانه ولگا

دریای کاسپین یا دریای خزر یکی از مهمترین پهنه های آبی در جهان است، که دارای اکوسیستم متفاوت و متصل کننده چند کشور از مسیر آبی است، برای مثال استان های شمالی کشور به دلیل بارندگی بالا و جنگل های هیرکانی هرساله میزبان میلیون ها مسافر از سراسر کشور و جهان هستند یا دریای خزر بخش زیادی از ماهی کشور ها را تامین می کند.

قسمت شمالی این دریا بسیار کم‌عمق است. به‌طوری‌که تنها نیم درصد آب دریا در یک‌چهارم شمالی دریا قرار دارد و عمق آن به‌طور میانگین کمتر از 5 متر است.

حدود 130 رودخانه به این دریا می‌ریزند که اکثر آن‌ها از شمال غربی به دریا می‌پیوندند، که بزرگترین رودخانه، رود ولگا است که هر سال به‌طور میانگین 241 کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند. رودهای کورا 13، اترک 8.5، اورال 8.1 و سولاک 4 کیلومتر مکعب آب را سالانه وارد دریای خزر می‌کنند.

در سالهای اخیر به دلیل عوامل مختلف از جمله تغییر اقلیم و کمبود بارش ها آب دریا دچار عقب رفت شده و همین امر موجب خشک شدن بسیاری از تالاب ها و رودخانه های شمالی کشور شده است.

به گفته‌ی کارشناسان از سال 1374 تا کنون دریای خزر دچار کاهش سطح تراز آب است که با توجه به بارش کم در ارتفاعات سیبری میزان حجم آب رودخانه ولگا کم شده است، همچنین کشور روسیه به دلیل توسعه کشاورزی و آبگیری تالاب های خود، اقدام به برداشت از رودخانه ولگا که بزرگترین آبریز به دریا است می کند و همین امر در عقب رفت آب دریا تاثیر گذار است.

علاوه بر عقب رفت آب دریا، یکی از مشکلات دریای خزر آلودگی آب دریا است، رودخانه هایی که از سمت کشور های شمالی به دریا سرازیر می شوند آلوده به فلزات سنگین و مواد شوینده هستند که با مرگ 2500 فک خزری در هفته های گذشته در قسمت شمالی دریا، این آلودگی را تایید می کند.

بهادری جهرمی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره‌ی نشست با کشور های همسایه در مورد دریای خزر گفت: دیپلماسی منطقه یکی از اولویت های دولت است.

وی افزود: جلسه‌ای در مورد عقب رفت آب دریای خزر با ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار شده است، و در سطح عالی دولت پیگیر تحقق، صیانت و حمایت از حقوق آبی کشور و حفاظت از محیط زیست مناطق مشترک کشور است.

سخنگوی دولت گفت: وقتی به سراغ دیپلماسی های همسایگی می روید، منافع جمعی و مشترک باید در نظر گرفته شود، برای مثال با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسات با کشور های همسایه، در موضوع مقابله با ریزگرد ها مصوبات و توافقاتی حاصل شد، با روندی که سودش به نفع همه کشور های منطقه خواهد بود.

کشور قزاقستان با نوار ساحلی 1600 کیلومتری، روسیه با نوار ساحلی 800 کیلومتری، ترکمنستان، ایران و آذربایجان از کشور هایی هستند که در صورت عقب رفت آب دریا دچار مشکلات محیط زیستی و اقتصادی بالایی می شوند.

گزارش از حسام مهرپور