مردمی بودن، مهم ترین ویژگی نمایشگاه کتاب / چرا با مجازی‌سازی همزمان، حضور مردم را کمرنگ می‌کنید؟

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ الهه زواره‌ئیان، بسته شدن دفتر نمایشگاه کتاب تهران هر ساله فتح بابی است بر روی آنچه در 10 روز اخیر بر ناشران، غرفه داران و مخاطبانِ مصلی‌نشین گذشته است. از افتتاحیه بارانی تا اختتامیه‌ای در آرامش، همچون فیلمی که در مراحل پس تولید، باید دوباره و دوباره آن را دید و عیب و نقص‌هایش را برطرف کرد. اینجاست که باید عینک ریزبینی بر چشم زد و کاوید تا آنچه زیر پوست نمایشگاه و میان غرفه داران و مردم و ناشران و اهالی رسانه در جریان بوده به چالش کشیده شده و درباره آن بحث شود. باب این گفتگو با بدرالدین معلمی، مدیر بنیاد کتاب سازمان تبلیغات اسلامی از یکی از نشست‌ها باز شد و تا مقابل دوربین خبرگزاری دانشجو ادامه پیدا کرد. معلمی صحبت‌هایش را با نمایشگاهی یا فروشگاهی بودن نمایشگاه آغاز کرد و گفت: «امسال نمایشگاه کتاب تقابل و آوردگاه دو گروه موافق و مخالف برگزاری آن بود. دو طرف برای برگزاری و عدم برگزاری نمایشگاه تلاش کردند. مخالفین نمایشگاه عقیده داشتند که اگر نمایشگاه کتاب فقط نمایشگاه باشد و فروش در آن صورت نگیرد، به لحاظ اقتصادی باعث پخش شدن ظرفیت خرید کتاب در طول سال می‌شود و چرخه اقتصاد نشر بهتر می‌چرخد؛ چراکه در نمایشگاه فقط ناشر و مخاطب ارتباط می‌گیرند و واسطه‌ها متضرر می‌شوند. این عده با دیدن فضای نمایشگاه‌های دنیا، نمایشگاه اینجا را نیز تخصصی تصور می‌کنند و عقیده دارند که فقط اهالی نشر باید بیایند و خیلی تلاش کردند این اتفاق بیفتد. اما نکته مهم این است که وقتی می‌خواهید به پدیده‌ای تکامل ببخشید باید شالوده آن را درک کنید و ببینید این پدیده با چه چیزی زنده است. اگر ستون آن را تشخیص ندهید و آن را از بین ببرید کل آن فرو می‌ریزد.» معلمی ادامه داد: «مهم‌ترین ویژگی نمایشگاه کتاب تهران نیز به عنوان پدیده‌ای فرهنگی، مخاطب‌دار بودن و عمومی‌بودن آن است. هیچ نمایشگاهی در دنیا این حجم مخاطب عمومی ندارد تا مردم از شهر‌های مختلف حتی برای تفریح و تنفس در آن قرار بگیرند. حضور مردم، ستون اصلی و ایده نمایشگاه کتاب تهران است و نکته مثبتی است. حتی اگر مخاطب برای اینکه به بقیه نشان بدهد به نمایشگاه می‌آید در این فضا قرار بگیرد، قدم رو به جلویی است. در هر صورت مردمی علاقه‌مند هستند تا در فضای فرهنگی تنفس کنند.» وی با اشاره به رقم فروش نمایشگاه در روز‌های برگزاری آن افزود: «حدود 200 میلیارد تومن گردش مالی نمایشگاه در این 10 روز نیز همین را نشان می‌دهد و این عدد کمی نیست. اما اگر عده‌ای فقط بخواهند به این بخش از نمایشگاه ضربه بزنند و حضور مردم را کمرنگ کنند و فضا را به ناشران و افراد متخصص اختصاص بدهند، درست نیست. ده روز از 365 روز سال نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود و برای مردم جذاب است و بخش مهمی از مردم در این فضا قرار می‌گیرند. طبق آمار‌ها دو کتاب در فضای حقیقی و یک کتاب در فضای مجازی در کل کشور خریداری شده است. این نشان می‌دهد مردم در خرید حضوری فعال‌تر هستند و بیشتر شرکت می‌کنند و خرید می‌کنند. چرا می‌خواهید این فضا را از بین ببرید؟ این که گعده‌هایی باشد و افرادی تخصصی درباره نشر گفتگو کنند می‌تواند در تمام طول سال برگزار شود و یک فضای دیگری داشته باشد.» مدیر بنیاد ملی کتاب سازمان تبلیغات با اشاره به نمایشگاه مجازی کتاب گفت: «این تصور اشتباهی است که مدیران فکر می‌کنند مردم فقط به دنبال خرید کتاب اند. ویژگی مهم نمایشگاه کتاب این است که مردم در یک رویداد فرهنگی و عمومی حضور پیدا می‌کنند و حس خوب می‌گیرند، شما چرا این را کمرنگ می‌کنید؟ نمایشگاه مجازی مانند عدالت است چرا که شخصی از دور‌افتاده‌ترین روستا نیز می‌تواند در آن شرکت کند. اما چرا در همین مقطع؟ می‌شد در زمان دیگری برگزارشود. نمایشگاه مجازی که هزینه‌بر نیست. این عین عدالت است و در تمام نقاط ایران زمینه خرید فراهم می‌شود، اما می‌تواند یک هفته بعد از نمایشگاه برگزار شود تا ناشری که به صورت حضوری شرکت کرده، متضرر نشود. مدیریت تصمیم گرفت بخش مجازی را همزمان با حقیقی برگزار کند و بن هم در مجازی قابلیت استفاده داشته باشد؛ خب دیگر چرا باید به نمایشگاه بیاییم؟ اگر این فضا ادامه پیدا کند، سال بعد همین ناشرانی که امسال آمده‌اند هم حضور پیدا نخواهند کرد.»