معاونت فناوری پل ارتباطی دانشگاه و صنعت / ایده‌ای که فناوران را به دور هم جمع کرد

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در روزه‌های ابتدایی ریاست محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت سیزدهم وزارتخانه علوم شاهد انتصاب جدیدی بود. به منظور ورود ایده‌های پژوهشی به بازار بر اساس نیاز‌های کشور معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم ایجاد شد در این معاونت ایده‌ها در طرح‌های تحقیقاتی تقاضامحور، پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی و ایده‌های رشد یافته در مراکز نوآوری به سمت صنعت، جامعه و در واقع بازار هدایت و حمایت می‌شوند. با توجه به اینکه مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری نقش تعیین کننده‌ای در این مسیر خواهند داشت. تسهیل ارتباط موثر دانشگاهیان اعم از اعضای هیئت علمی، دانشجویان و محققین با صنعت و جامعه، حمایت از تولید و تجاری سازی محصولات، تشویق و تسهیل حضور دانشگاهیان در شرکت‌های دانش بنیان و افق گشایی فرهنگی با حمایت از نوآوری در هنر و علوم انسانیبه عنوان برخی از چارچوب‌های معاونت جدید عنوان شد. به گفته وزیر علوم سابق راه‌اندازی این معاونت در برنامه چهارم و پنجم توسعه کشور نیز در دستور کار بوده و بر آن تاکید شده بود ولی انجام نشده بود و در دولت سیزدهم به نتیجه رسید. محور برنامه‌های معاونت جدید تلاش همه جانبه جهت تبیین معضل بیکاری به عنوان مسئله اول کشور، حمایت از توسعه عدالت محور و استقرار زیست بوم نوآوری شامل پارک‌های علم و فناوری، نواحی و پهنه‌های نوآوری، مراکز رشد واحد‌های فناوری و مراکز نوآوری در سراسر کشور با هدف ایجاد اشتغال و تولید ثروت مولد، تعامل، تکامل هم افزا، هماهنگی، هم افزائی، تقسیم کار ملی و اجتناب از موازی کاری با نهاد‌های نظام نوآوری به ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با توجه به ماموریت و وظایف سازمان‌ها، بازنگری و تسهیل فرآیند‌های مالی و معاملاتی نهاد‌های زیست بوم نوآوری متناسب با ماموریت آنها، بسترسازی برای ارتقاء شاخص‌های اشتغال زائی دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی با حمایت از فعالیت‌های شرکت‌های نوآفرین (استارت آپ ها) و شرکت‌های کوچک و متوسط، بسترسازی برای تعامل و همکاری حداکثری فی مابین دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها با عناصر زیست بوم نوآوری و فناوری، تسهیل تبدیل علم به فناوری و ثروت از طریق تقویت زیست بوم فناوری و نوآوری و ایجاد شرکت‌های زایشی با محوریت اعضای محترم هیات علمی و فارغ التحصیلان دانشگاهی، پیشنهاد قوانین و اجرای سیاست‌های تشویقی برای ورود اساتید و دانشجویان به نظام نوآوری و بازنگری آیین نامه ارتقاء در حوزه نوآوری و فناوری، تقویت همکاری‌های استراتژیک و افزایش سهم بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری زیرساختی و فناورانه در زیست بوم نوآوری، طراحی ساز و کار‌های لازم جهت جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص، خبره و کارآمد در ارکان نظام نوآوری و فناوری از جمله برنامه‌های عنوان شده ذیل معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم مطرح شده بود. علی خیرالدین نخسیتن سکان‌داراین معاونت بود که در ابتدای سال 1402 استعفا داد و امید رضایی‌فر، مدیرکل سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و توسعه فناوری وزارت علوم با حفظ سمت و توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان سرپرست معاونت فناوری و نوآوری منصوب شد و پس از آن سجاد محمدعلی‌نژاد به این سمت منصوب شد. رونمایی از سامانه نان سامانه نظام ایده‌ها و نیاز‌ها با نام اختصاری نان در 10 اردیبهشت1401 رونمایی شد. این سامانه یکی از ابزار‌های قدرتمند جهت ایجاد نظام ملی نوآوری مبتنی بر ایجاد ارتباط مستقیم بین نیاز‌های جامعه، صنایع خصوصی دولتی و پژوهشگران، شرکت‌های دانش بنیان و خلاق، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد است. بر اساس آمار سال گذشته در خصوص مشارکت و ثبت تعداد ایده‌ها و نیاز‌های دستگاه‌های اجرایی کشور همچنین دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری در سامانه نان، تاکنون 9 هزار و 588 نیاز توسط دستگاه‌های اجرایی و کارگزاران ایده و نیاز و یکهزار و 793 ایده در این سازمانه ثبت شده است. رونمایی از سامانه جان سامانه جریان اقتصادی نوین (نان) رونمایی شد تا راهی برای اتصال محصولات دانش بنیان به بازار باشد و طی آن ارتباط سیستمی میان دستگاه‌های مختلف با شرکت‌های بزرگ ایجاد می‌شود تا دستگاه‌ها در جریان دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان و هسته‌های فناور قرار گیرند، در همین راستا سامانه جان راه اندازی شده است. هر مجموعه دانش بنیانی می‌تواند محصولات خود را در این سامانه بارگذاری کند ضمن انکه مشتریان می‌توانند محصولات سفارشی خود را در آن به ثبت برسانند و از سوی دیگر اگر فردی نیاز جدیدی داشت می‌تواند آن را ثبت کند. به گفته معاون فناوری نوآوری وزارت علوم در سال 1403، 12 هزار و 500 واحد فناور در 56 پارک فناوری کشور مستقر هستند که گردش مالی 40 هزار میلیارد تومانی دارند و این سامانه می‌تواند این گردش مالی را افزایش دهد. معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم اظهار داشت: پیش از این پردیس‌های مشترک فناوری با مشارکت دانشگاه‌ها و پارک‌ها ایجاد شده بود و در گام جدید به ایجاد پردیس فناوری با مشارکت پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری اقدام کردیم و تاکنون ایجاد پردیس مشترک بین پژوهشگاه ژنتیک با پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس و پردیس فناوری مشترک بیم پژوهشگاه مواد و انرژی و پارک علم و فناوری البرز آغاز شده است. وی با ذکر آماری درباره پیشرفت این معاونت تصریح کرد: پارک‌های علم فناوری دولت سیزدهم از 48 پارک علم و فناوری به 56 مورد افزایش یافت و شرکت‌های مستقر از 1543 مورد به 2556 شرکت افزایش یافته است و مراکز رشد نیز از 189 به 291 مورد رسیده است و 102 مرکز رشد جدید غالباً در شهرستان‌ها و مناطق محروم ایجاد شده است که رشد 66 درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان نشان توجه ویژه دولت سیزدهم به حوزه دانش بنیان است. بیش از 40 هزار میلیارد تومان از محصولات فناورانه مستقر در پارک‌های علم و فناورانه به فروش رسیده است که در ابتدای دولت سیزدهم 19 هزار میلیارد تومان بود و رشد 100 درصدی در این راستا را نشان می‌دهد و در برنامه داریم آن را به 46 هزار میلیارد تومان برسانیم. طرح دستیاری فناوری در راستای بهبود توانمندی دانشجویان در حوزه مهارت‌های مرتبط با کسب و کار و توسعه فردی که بهتر است یک دانشجو در طی دوران تحصیل فراگیرد، علاوه بر فراگیری بعضی از این مهارت‌ها ضمن برنامه‌های دستیاری آموزشی و پژوهشی و بسیاری از توانایی‌ها حین انجام پایان‌نامه‌های دانشجویی، لازم است دانشجویان مهارت‌های مرتبط با کارآفرینی، کار تیمی، دانش تجاری و پیشگامی در عرصه فناوری و نوآوری را آموزش ببینند. طرح حاضر تحت عنوان «طرح دستیار فناوری» با راهبری و هدایت دو نهاد دانشگاه و پارک‌های علم و فناوری در هر استان برنامه‌ریزی شد. مشوق‌های مالی از جمله وام بدون بهره، تخصیص فضای بیشتر، افزایش سقف امتیازات سالیانه و سایر مشوق‌ها در چارچوب قوانین پارک به واحد‌های فناور در پایان طرح دستیار فناوری تخصیص داده می‌شود. گواهی پایان دوره طرح دستیار فناوری برای متقاضیان و واحد‌های فناور توسط پارک صادر می‌شود. فرایند ثبت نام و ورود متقاضیان و یا واحد‌های فناور به طرح، به طور کامل از طریق سامانه‌ای که پارک در نظر می‌گیرد، انجام می‌پذیرد. علی خیرالدین در تشریح جزئیات این طرح گفت: بر اساس این طرح، دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری یک دوره زمانی 6 ماهه را در قالب کار دانشجویی در شرکت‌های فناور و دانش بنیان می‌گذرانند. در این طرح برای شرکت‌های فناور و دانش بنیان که دانشجویان را جذب کنند، تسهیلات وام و تخفیف‌های مالیاتی در نظر گرفته شده است. همچنین مبلغ یک میلیون تومان به صورت ماهیانه به دانشجویان کارشناسی، 2 میلیون تومان به دانشجویان ارشد و 3 میلیون تومان ماهیانه به دانشجویان دکتری پرداخت می‌شود و پس از گذراندن دوره 6 ماهه گواهی‌پایان‌دوره برای دانشجویان صادر می‌شود. انجمن‌های علمی در صدر اولویت طرح دستیار فناور معاونت نوآوری وزارت علوم طبق آینن نامه مشترک یا معاونت فرهنگی این وزارتخانه به منظور حمایت از فعالیت‌های فناورانه انجمن‌های علمی دانشجویی ابلاغ کرد. هدف از این آیین نامه استفاده از ظرفیت داتنشجویان برای حوزه فناوری در کشور بوده که در این راستا مقدمات هرآنچه که انجمن‌ها برای ورود به عرصه فناوری نیاز دارند فراهم کند. محمدعلی نژاد درباره ورود انجمن‌های علمی به عرصه فناوری تصریح کرد: در هر استان پارک علم و فناوری استانی در کنار معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها سعی می‌کند طرحی را برای مجموعه برنامه‌هایی که انجمن‌های علمی دارند به کمک خود آن انجمن‌ها انجام دهد. انجمن‌های علمی در کنار واحد‌های فناور و واحد‌های پیشرو از این حمایت‌ها در برگزاری رویدادها، نشست‌ها، اردو‌ها و همچنین قابلیت تشکیل تیم و راه‌اندازی یک واحد فناور برخوردار شوند همچنین در کنار این موضوع سعی می‌کنیم آموزش‌های که برای آمادگی ورود دانشجویان به عرصه لازم است را ارائه کنیم. معاون فناوری و نوآوری وزازت علوم با اشاره به اشتغال دانشجویان گفت: برای بحث اشتغال نیز تمام سعی این است که بتوانیم آموزش‌های لازم را در کنار مربیانی فراهم کنیم تا ایده‌های خود را نسبت به موضوعات جامعه و نیاز‌هایی که از طرف صنعت معرفی می‌شود ارائه کند و با پشتیبانی معاونت فناوری کارآفرین شوند و در گروه‌های چند نفره تشکیل یک کار را برای خود تشکیل دهنددر این راستا دفتری را در پارک‌های علم و فناوری برای انجمن‌های علمی قرار دادیم که بتوانند علاوه بر تعامل و ارتباط بیشتر، از تسهیلات و امکانات پارک استفاده کنند و بتوانند با شرکت‌های دانش بنیان یا واحد‌های فناور تعامل برقرار کنند. اشتغالزایی در پارک‌های علم و فناوری یکی از مهم‌ترین وظایف این معاونت که قبلا به عهده معاونت پژوهش وزارت علوم بود، بس از تاسیس معاونت فناوری و نوآوری که پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد ذیل آن قرار می‌گیرد، 70 هزار شغل در پارک‌های علم و فناوری ایجاد شده است که اغلب این شغل‌ها دانش بنیان است. زلفی‌گل ایجاد این معاونت را یکی از دستاورد‌های مهم خود بیان کرد و در آیین تودیع و معارفه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به آن اشاره کرد و گفت: پارک‌های علم و فناوری ما صاحب درست و حسابی نداشت و یکپارچه اداره نمی‌شد. برای همین برای اولین بار معاونت فناوری و نوآوری را با چابک سازی ستاد وزارت علوم تاسیس کردیم.