یک‌شنبه 4 آذر 1403

معرفی کتاب | امام زمان (عج) در چه روزگاری قیام می‌کنند؟

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
معرفی کتاب | امام زمان (عج) در چه روزگاری قیام می‌کنند؟

کتاب «غیبت»، اثر محمد بن ابراهیم بن جعفر نُعمانی، متکلم و مفسر شیعه، از جمله آثار مرجع در حوزه شناخت امام زمان (عج) و دوران غیبت است.

- اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در نیمه اول قرن چهارم هجری قمری که غیبت امام زمان (عج) به درازا کشید؛ و به‌ویژه پس از درگذشت ابوالحسن صیمری (329ق /940م)، آخرین نفر از نایبان خاص چهارگانه امام و پایان دوره غیبت صغری، آشفتگی فکری و تزلزل اعتقادی بسیاری در شیعیان پدید آمد و بسیاری به شک و دودلی دچار شدند و حتی برخی به اعتراض و انکار برخاستند.

نعمانی که در این روزگار می‌زیست، برای استحکام بخشیدن به بنیادهای فکری تشیع و نیز برای پاسخ‌گویی به نیازهای اعتقادی شیعیان در امر امامت و راز غیبت امام دوازدهم، کتاب «غیبت» را تألیف کرد. این کتاب شامل روایات نقل شده از پیامبر (ص) و ائمه (ع) در موضوع غیبت و بحث‌هایی در همین موضوع است.

نعمانی در مقدمه کتاب به اوضاع و احوال آن روزگار و انگیزه خود در تدوین کتاب غیبت اشاراتی کرده و علت تألیف کتاب را انحراف گروه‌هایی از شیعیان به‌خاطر وقوع غیبت امام دوازدهم دانسته و یکی از انگیزه‌های این انحرافات را ضعف ایمان و بی‌توجهی به روایات وارد شده در موضوع غیبت بیان می‌کند؛ از این رو به جمع‌آوری احادیث در این موضوع می‌پردازد.

نویسنده انگیزه تألیف کتاب را انحراف اکثریت منتسبان به شیعه از راه درست به خاطر وقوع غیبت مطرح و اشاره می‌کند که بیشتر مردمان، با انگیزه‌های غیر صحیح، به این مذهب روی آورده‌اند؛ بنابراین با اندکی شبهه از آن روی بر تافته‌اند. مؤلف، در این مقدمه، بر نکته جالبی تأکید می‌کند. او نوشته است: با وجود حجم عظیم روایات که از ائمه معصومین (ع) درباره غیبت به ما رسیده، اگر حادثه غیبت به وقوع نمی‌پیوست، مذهب امامت باطل می‌بود؛ بنابراین، وقوع غیبت، خود، دلیل بر صدق گفتار ائمه (ع) است.

مجموع روایات کتاب «غیبت»، 478 عدد است که در طی 26 باب بیان شده و تعداد روایات هر باب کاملاً متفاوت است. بنای مؤلف در تمامی کتاب، نقل روایت است و به ندرت توضیحی از خود اضافه می‌کند و روایات را در ابواب مختلف تکرار نمی‌کند. مطالب کتاب نعمانی در منابع پس از آن از سده چهارم به بعد مورد اعتماد عالمان شیعه بوده است. بزرگانی چون شیخ مفید در «الارشاد»، اربلی در «کشف الغمه»، علامه حلی در «المستجاد» و متأخران دیگر مانند مجلسی در «بحارالانوار» و حر عاملی در «اثبات الهداه» از آن روایت کرده‌اند. این کتاب که یکی از سه کتاب مرجع در مهدویت‌پژوهی است، در انتشارات جمکران چاپ شده و هم اکنون به چاپ ششم رسیده است.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

ابی‌بصیر از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند که آن حضرت فرمودند: قائم (عجل الله تعالی فرجه) در زمانی قیام می‌کند که مردم در حالت ترس و وحشتی شدید از زلزله‌ها و فتنه‌ها و بلایایی که به آن گرفتار می‌شوند به سر می‌برند. و قبل از آن، طاعون و شمشیری بران بین امت عرب واقع شده و در میان مردم آنچنان اختلافات شدید و تفرقه در دین و دگرگونی در حالاتشان پیش می‌آید که هر صبح و شب، آرزوکنندگان آرزوی مرگ خواهند کرد، به جهت عظمت آنچه از هاری مردم و اینکه بعضی از مردم دیگران را از بین برده و نابود می‌سازند، می‌بینند.

امامزاده‌ای که مدافع حرم بود