ملائک و "الروح" در شب قدر به چه کسی نازل می شوند؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب قدر از پر فضیلت‌ترین ایام سال است که در دل بهترین ایام سال یعنی ماه مبارک رمضان قرار دارد. امام صادق علیه السلام فرمود «قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَیلَهُ القَدرِ؛ قلب ماه رمضان، شب قدر است.» بر اساس سوره قدر و احادیث ذیل آن، خداوند در هر سال امور خلایق و امور عالم را از مجرای امام عصر عجل الله تعالی فرجه و در راستای برنامه اصلی خویش که همان برپایی امر ظهور است، مقدر و به تَبع آن تحولاتی را در عالم ایجاد می‌کند. یعقوب بن یزید با اسنادی از ابن بن بکیر از امام صادق علیه‌السلام نقل کرده است که فرمود «در شب قدر هر آنچه در آن سال تا مانند آن در سال آینده می‌خواهد بشود همچون شر یا خیر یا مرگ یا زندگی یا باران مقدر می‌شود؛ اِنَ لَیلَهَ القَدرِ یُکتَبُ مَا یَکُونُ مِنهَا فِی السَنَهِ اِلَی مِثلِهَا مِن خَیر أَو شَر أَو مَوت أَو حَیَاه أَو مَطَر وَ یُکتَبُ فِیهَا». از این جهت احیای این شب از مهم‌ترین تأکیدات معصومین علیهم‌السلام است.

اما آنچه درباره شب قدر به عنوان قله معارف آن محسوب می‌شود، سوره قدر است. خداوند در این سوره ابتدا می‌فرماید ما قرآن را (دفعتاً تا منطقه بیت‌المعمور) در شب قدر نازل کردیم. بعد می‌فرماید تو چه می‌دانی شب قدر چیست؛ اشاره به اینکه باید نسبت به این ماجرا درک و شناخت داشته باشیم. بعد می‌فرماید این شب برتر از هزار ماه است و ملائک و الروح به اذن پروردگارشان در آن برای (تقدیر یا تحویل) هر امری نازل می‌شوند؛ تَنَزَلُ المَلائِکَهُ وَ الرُوحُ فیها بِاِذنِ رَبِهِم مِن کُلِ أَمر. اما سؤال اینجاست که ملائک و الروح در این محدوده زمانی و مکانی شب قدر، امور جاری در سال را با چه فرآیندی نازل می‌کنند و نقش امام هر زمان عجل الله تعالی فرجه در این ماجرا چیست؟

یک پاسخ اجمالی که می‌توان بر اساس منطق روایات به آن دست یافت، نزول ملائک و الروح به امام هر زمان است؛ چرا که امام از جانب خداوند صاحب شب قدر است و اوست که باید امور را با توان الهی خویش تسری دهند. قمی در تفسیر روایی خود ضمن روایتی درباره کیفیت امور در شب قدر می‌نویسد «... یُلقِیهِ رَسُولُ اللَهِ ص اِلَی أَمِیرِ المُؤمِنِینَ ع وَ یُلقِیهِ أَمِیرُ المُؤمِنِینَ ع اِلَی الأَئِمَهِ ع حَتَی یَنتَهِیَ ذَلِکَ اِلَی صَاحِبِ الزَمَانِ عَجَلَ اللَهُ فَرَجَهُ وَ یَشتَرِطُ لَه»؛ یعنی این امور به رسول الله صلی الله علیه و آله، امیر مؤمنان علیه‌السلام تا بقیه ائمه القاء می‌شود تا آنکه منتهی به صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه می‌شود و اوست که شروطی از جهت کمیت و کیفیت بر آن امور قرار می‌دهند.

با این فرض، ملائک و الروح طبق نظام الهی، به وجود مقدس امام عصر عجل الله تعالی فرجه نازل می‌شوند. شاهد این موضوع روایتی از امام صادق علیه‌السلام است که درباره معنای شب قدر فرمود مَعنَی لَیلَهِ القَدرِ أَنَ اللَهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یُقَدِرُ فِیهَا الآجَالَ وَ الأَرزَاقَ وَ مَا یَکُونُ فِی السَنَهًِ مِن مَوت أَو حَیَاهً أَو جَدب أَو خِصب أَو شِدَهً أَو رَخَاء أَو خَیر أَو شَر؛ معنی شب قدر این است که خداوند بلند مرتبه در آن شب اجل‌ها و روزی‌ها را مقدر کرده، آنچه از مرگ یا زندگی یا خشکسالی یا آبادی یا سختی یا آسایش یا خوب و بد در آن سال است. بعد ادامه می‌دهند «تَنَزَلُ المَلائِکَهُ عَلَی اِمَامِ الزَمَانِ مَعَ رُوحِ القُدُسِ وَ قَولُهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی تَنَزَلُ المَلائِکَهُ وَ الرُوحُ فِیها بِاِذنِ رَبِهِم وَ یَدفَعُونَ مَا کَتَبُوهُ اِلَی الاِمَامِ وَ یُلقِی اللَهُ؛ یعنی ملائک با روح القدس بر امام زمان عجل الله تعالی فرجه نازل می‌شوند و این است قول خداوند تبارک و تعالی: «تَنَزَلُ المَلائِکَهُ وَ الرُوحُ فِیها بِاِذنِ رَبِهِم» و آنچه از مقدرات را نگاشته‌اند به محضر ایشان تقدیم می‌کنند».

جالب است که بر اساس این روایات، ملائک با وجود مقدسی همراهی می‌کنند که الروح نام دارد و امام صادق علیه‌السلام ایشان را روح‌القدس می‌نامند و در روایتی دیگر مصداق آن را وجود مقدس حضرت فاطمه سلام‌الله علیها معرفی کردند «وَ الرُوحُ القُدُسُ هِیَ فَاطِمَهُ».

انتهای‌پیام /