نبود کپی‌رایت مشکل اصلی تولید محصولات مرتبط با آثار فرهنگی است
تهیه‌کننده پویانمایی بچه‌زرنگ گفت: در بخش تولید محصولات مرتبط با یک اثر مشکل اصلی نبود قانون کپی رایت است که معضل مهمی ایجاد کرده است.
حامد جعفری تهیه کننده پویانمایی بچه زرنگ، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به خلق صنایع فرهنگی مرتبط با شخصیت‌های این‌اثر گفت: انیمیشن مؤثرترین رسانه برای مخاطب کودک و نوجوان است و بر اساس مطالعات انجام شده توسط متخصصان مختلف (روانشناسان و جامعه شناسان و...)، بچه‌ها در قدم فاز نخست از طریق قوه تخیلشان با قهرمان انیمیشن‌ها ارتباط می‌گیرند و مدت‌ها با آنها در خیال‌شان زندگی می‌کنند. در فاز بعد بچه‌ها تلاش می‌کنند آن‌چه را در خیال‌شان بوده به عالم واقع بیاورند و اینجا نقطه‌ای است که صنعت مرچندایز به عنوان بخشی از چرخه قهرمان‌سازی برای مخاطب، شکل می‌گیرد.
وی افزود: در گروه هنر پویا، تلاش کردیم در آثار مختلف پله‌پله خودمان را به چرخه قهرمان‌سازی برای مخاطب نزدیک کنیم و در حقیقت این‌چرخه را که بر اساس الگوهای موفق جهانی شکل گرفته، به طور کامل در ایران پیاده سازی کنیم. همکاری هنر پویا و کانون در بچه‌زرنگ، وجوه مثبت متعددی داشت؛ از جمله اینکه کانون تجربه بسیار موفقی در حوزه تولید محصول برای کودک و نوجوان داشت و همین ارزش افزوده، سبب شد از ابتدا برای گام مهم تکمیل زنجیره و چرخه قهرمان‌سازی برای مخاطب، پیش‌بینی و طراحی ویژه‌ای صورت پذیرد.
تهیه کننده انیمیشن بچه زرنگ با اشاره به تفاوت انیمیشن‌های ایرانی و خارجی گفت: اگر یک بررسی ساده انجام دهیم، مستقل از آثار خارجی، در سینمای ایران نیز تاکنون قریب به 30 انیمیشن تاکنون به اکران در آمده‌اند. از این میان تنها سه انیمیشن سینمایی هستند که بیش از یک میلیون نفر مخاطب را جذب سینماهای سراسر کشور کرده‌اند. سه‌اثر مورد اشاره شاهزاده روم، فیلشاه و بچه‌زرنگ بودند. نسخه جدید بازی موبایلی «بچه زرنگ؛ مبارز کوچک» پس از ارتقا دوباره عرضه شده است. این بازی یک طراحی کاملاً داخلی دارد که در طول 2 سال، توسط یک تیم نزدیک به 30 نفره از جوانان متخصص که سال‌ها در حوزه ساخت بازی‌های موبایلی فعالیت دارند در یک استودیوی تخصصی طراحی بازی تولید شده است.
جعفری در ادامه گفت: این اولین بازی موبایلی ایرانی در سبک اکشن و رانر است که بر اساس قهرمان یک انیمیشن ایرانی و دیگر شخصیت‌های آن ساخته شده است. بازی موبایلی «بچه زرنگ؛ مبارز کوچک» در ماه اول اکران این انیمیشن سینمایی، عرضه شد که پس از آن با ارتقای نسخه عرضه شده دوباره در دسترس قرار گرفت. این نسخه که در استودیو آن و ساخته شده در حال حاضر برای سیستم عامل اندروید عرضه شده است. در عین حال برنامه توسعه بازی در همه سیستم عامل‌ها و ورود به سکوی بین‌المللی در دستور کار هنر پویا قرار گرفته است. این بازی دارای مجوز بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
وی افزود: اتفاقی نیست که کاراکترها و شخصیت‌های یک اثر مورد استقبال مخاطب کودک و نوجوان و خانواده‌ها قرار می‌گیرد. بلکه این پدیده محصول تجربه اندوخته ناشی از سال‌ها کار و تلاش و شکست خوردن و موفقیت کسب کردن است و هر چقدر این تجربه بیشتر باشد، پختگی و اثرگذاری هم بیشتر است. پس اگر یک اثر می‌تواند به سرعت در دل مردم جا باز کند و خیلی از آثار نمی‌توانند ناشی از همین نبود تجربه و نشناختن شاخص‌های اقبال مخاطب و مواردی از این دست است. در طول این سال‌ها یاد گرفتیم امتداد ارتباط مخاطب با قهرمان قصه‌ها و آثار، در گروی ترسیم مسیر درست برای تداوم ارتباط است و خلق محصولات مرتبط با استفاده از ظرفیت گرافیکی قهرمان یک اثر موضوعی است که می‌تواند به تداوم این اثرگذاری و استمرار ارتباط با مخاطب کمک بسیاری کند. حتی می‌توان گفت از آن طرف مخاطب کودک و نوجوان هم بعد از اثرپذیری و ارتباط با قهرمان یک انیمیشن، به دنبال محصولاتی است که به نوعی تداوم بخش ارتباطش با قهرمان قصه باشد و به نوعی کمک می‌کند تا کاراکتر و شخصیتی که در خیال همراه مخاطب کودک و نوجوان بوده است، به عالم واقع پا بگذارد و به یک موجود ملموس برای بچه‌ها تبدیل شود.
این‌تهیه‌کننده در ادامه گفت: ما با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ابتدای آغاز این پروژه یک نقشه راه دقیق برای توسعه محصول و مرچندایز بچه‌زرنگ طراحی کردیم تا دورنمای موفقی را در صنایع فرهنگی این اثر پیگیری کنیم و اتفاقاً نتیجه هم تا اینجای کار مطلوب بوده و میزان فروش محصولات مرتبط با این‌انیمیشن به رقم 12 میلیارد تومان رسیده است. برای بچه زرنگ از ابتدای شروع پروژه و بر اساس الگوهای موفق بین‌المللی، در بیش از 10 حوزه شامل لوازم منزل، مواد خوراکی، لوازم‌التحریر، اسباب بازی، پوشاک، کتاب‌ها، نرم افزارها، اکسسوری‌ها، مواد بهداشتی، لوازم اتاق خواب، لوازم جشن تولد و جشن تکلیف و... طراحی شده و در حال حاضر برخی از محصولات تولید و عرضه شده‌اند و برخی دیگر هم در حال تولید هستند، بعضی موارد را هم در حال مذاکره با تولید کنندگان هستیم تا به زودی بتوانیم فرایند عقد قرارداد و تولیدات‌شان را آغاز کنیم.
جعفری در ادامه درباره چالش‌های تولید محصول مرتبط با انیمیشن و دیگر تولیدات فرهنگی گفت: در بخش تولید محصولات مرتبط با یک اثر یا همان مرچندایزینگ، متأسفانه نبود قانون کپی رایت در کشورمان معضل مهمی ایجاد کرده است و همین باعث شده تا خیلی از تولید کنندگان به جای شخصیت‌های انیمیشن‌های ایرانی، شخصیت‌های انیمیشن‌های خارجی که موفقیتی در جذب مخاطب داشته‌اند را به کار گیرند و این به دلیل ضعف قانونی و نبود قوانین کپی رایت است. الباقی فرایندهای مربوط به این حوزه اتفاقاً شیرین و جذاب است و زمانی که مشاهده می‌کنیم ده‌ها محصول با کاراکترهای یک اثر تولید شده و مورد استقبال مخاطب هم قرار گرفته، واقعاً احساس شعف می‌کنیم. مشکل اصلی دقیقاً نبود نظارت بر بازار محصولات فرهنگی و مشکل کپی رایت است. با توجه به اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش است، طبیعتاً این اثر از حمایت وزارت آموزش و پرورش هم برخوردار بوده است. توسعه این محصولات با این وسعت تنوع و گستردگی مرهون تجربیات و حمایت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هستیم. ما به کانون به عنوان یک شریک استراتژیک خودمان نگاه می‌کنیم و موفقیت این همکاری برای‌مان خیلی مهم است.
وی در پاسخ به این پرسش که اصلی‌ترین و دقیق‌ترین دلیل معروف نشدن شخصیت‌های انیمیشن‌های ایرانی چیست، گفت: دلیل اصلی معروف نشدن کاراکترهای و شخصیت‌های انیمیشن‌های ایرانی به خیلی از عوامل بستگی دارد ولی به نظرم مهم‌ترین آنها عدم شناخت صحیح از مخاطب است. جالب است بدانید، برخی رفقای ما اثری را چند سال قبل در قالب سریال ساختند و در تلویزیون عرضه کردند که دقیقاً کپی نعل به نعل یک سریال انیمیشن خارجی بود و همین سریال با اینکه ضعف‌های مختلفی هم داشت، اما در جای خود موفق شد. یعنی حتی اگر ما شناخت خودمان هم دقیق نیست و برویم از کارها وآثار موفق دنیا الگو بگیریم، حتماً مسیر موفقیت هموارتر خواهد شد.