نسخه ترکیه برای صنعت اسباب‌بازی ایران گره‌گشاست؟
افزایش تنها دو درصد تعرفه، در حالی تعیین شده که بزرگترین چالش صنعت اسباب‌بازی ایران، واردات بی‌رویه است؛ به‌طوری که رمقی برای تولیدات ایرانی در رقابت با کالای خارجی در بازار داخل باقی نمانده است. بازار اسباب‌بازی از جمله بازارهایی است که به دلیل ورود کالای قاچاق، شفافیت لازم را ندارد؛ با این حال طبق اعلام مسئولان، در حال حاضر حدود 70 درصد از نیاز بازار داخل را کالای خارجی تأمین می‌کند.
افزایش 2 درصدی تعرفه واردات؛ چرا تولیدکنندگان مخالفند؟
در حالی که تولیدکنندگان انتظار داشتند در شرایط حاضر که خروج ارز از کشور چندان منطقی به نظر نمی‌رسد، دولت تصمیم به توسعه این صنعت بگیرد، اما تعیین تعرفه جدید، به اصطلاح آب پاکی را روی دست آنها ریخت و امید به ایجاد شرایط بهتر برای تولید را کاهش داد. تولیدکنندگان این صنعت بر این باورند که تنها با در نظر گرفتن تعرفه بالای 50 درصد در یک بازه زمانی مثلاً 10 ساله، می‌توان سیگنال مثبتی به بخش تولید داد و او را در رقابت با کالای خارجی همراهی کرد.
بازار اسباب‌بازی ایران، مانند بسیاری از کشورها، پر است از کالای چینی که با قیمتی مناسب عرضه می‌شود. در کنار چین، کشورهای دیگری در آسیا نیز تلاش دارند سهم خود از بازار اسباب‌بازی و صادرات را افزایش دهند. تخمین زده می‌شود که بازار جهانی اسباب‌بازی سالانه با نرخ رشد حدود 3/14 درصد در دوره پیش‌بینی (2030 2023) رشد کند. از نظر درآمد، اندازه بازار جهانی اسباب‌بازی در سال 2022 حدود 305/81 میلیارد دلار ارزش داشت و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به 391/62 میلیارد دلار برسد. همچنین براساس محاسبات، به نظر می‌رسد این بازار به دلیل افزایش تعداد فروشندگان آنلاین اسباب‌بازی، با نرخ قابل‌توجهی رشد کند.
انتظارات تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایرانی از دولت
آسیا در سال‌های اخیر از جمله مناطق موفق در صنعت اسباب‌بازی بوده است. در میان کشورهای مختلفی که طی یک دهه گذشته در این حوزه قد علم کرده‌اند، ترکیه بیشترین شباهت را از منظر تولیدات و گروه مخاطب به صنعت ایران دارد. تولیدکنندگان بر این باورند که تعیین تعرفه 100 درصدی واردات از سوی دولت این کشور، سبب شده تا ترکیه رشد قابل توجهی در صنعت اسباب‌بازی داشته باشد. آنها انتظار دارند با توجه به این تجربه، دولت تصمیم قاطع‌تری برای صنعت اسباب‌بازی و توسعه آن بگیرد.
نسخه ترکیه گرهی از مشکل تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایران را باز می‌کند؟
ترکیه در یک دهه گذشته با حمایت دولت، توانسته صنعت اسباب‌بازی خود را ارتقا داده و از یک بازار سنتی، به یک صادرکننده فعال تبدیل شود. این کشور در سال‌های اخیر با ارائه مجموعه‌ای از محصولات با کیفیت بالا، به یک بازیگر برجسته در صنعت رو به رشد اسباب‌بازی جهانی تبدیل شده است. همسایگی اروپا و گسترش سبد فرهنگی خانواده‌ها، در کنار توسعه فروشگاه‌های آنلاین از جمله دلایل ارتقای صنعت اسباب‌بازی ترکیه در داخل و خارج طی سال‌های گذشته بوده است.
طبق آمارهای اعلام شده، اندازه بازار اسباب‌بازی ترکیه در سال 2024 به 1.48 میلیارد دلار رسیده است و پیش‌بینی می‌شود که این بازار تا سال 2033 به 2.83 میلیارد دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 6.68 درصدی را در دوره 2025-2033 نشان دهد.
ترکیه چطور از یک تولیدکننده سنتی به صادرکننده‌ای فعال تبدیل شد؟
اما آنچه مسیر توسعه و صادرات صنعت اسباب‌بازی ترکیه را هموار کرد، برنامه‌ریزی هدفمند دولت این کشور برای توسعه این صنعت بود. ترکیه از سال 2017، تولید اسباب‌بازی‌ها را مطابق با دستورالعمل CE آغاز کرده است؛ روشی که تضمین می‌کند اسباب‌بازی‌هایش سازگار و آماده صادرات به اروپا با رعایت کلیه مقررات ایمنی اسباب‌بازی است.
از سوی دیگر، صنعت اسباب‌بازی ترکیه بر نیاز اصلی جامعه مخاطبان داخلی خود متمرکز شده است. افزایش استفاده از اسباب‌بازی‌های آموزشی، سبب شده تا ترکیه تمرکز خود را بر این بخش گذاشته و صنعت خود در این قسمت را توسعه دهد. همچنین حرکت به سمت استفاده از فناوری و دستگاه‌های دیجیتال، صنعت اسباب‌بازی این کشور را از پیله‌های سنتی خارج و آن را وارد میدان جدیدی کرده است.
ترکیه از جمله کشورهای منطقه است که تلاش کرده به صورت جدی‌تر وارد صنایع خلاق از جمله اسباب‌بازی شود. برنامه‌های در نظر گرفته شده در نهایت منجر به رشد 20 برابری این صنعت طی پنج سال شده است. تولیدکنندگان ایرانی بر این باورند اگر دولت، برنامه منسجم و کاربردی‌تری برای صنعت اسباب‌بازی ایران در نظر بگیرد، این صنعت با توجه به ظرفیت‌های خود، می‌تواند به توسعه بازار و حتی صادرات امیدوار باشد.
