نمایشگاه کتاب نماینده طیف‌های مختلف فکری، فرهنگی و سیاسی در کشور است
محمدحسن مقیسه گفت: نمایشگاه کتاب تهران توانسته جریان‌های مختلف فکری و فرهنگی در کشور را نمایندگی و معرفی کند.
محمدحسن مقیسه، نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه ضمن اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب تهران توانسته جریان‌های مختلف فکری و فرهنگی در کشور را نمایندگی و معرفی کند، گفت: نگاه بیشتر کسانی که به نمایشگاه کتاب می‌آیند، چه بازدیدکنندگان و چه صاحبان غرفه‌ها و ناشران، نگاه فرهنگی است. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بزرگترین رویداد فرهنگی کشور است و بار فرهنگی، هنری و ادبی آن بر سایر کارکردهایش برتری و سنگینی دارد. همین ویژگی است که محیط آن‌را آرام و پر از تعامل و همفکری کرده است.
وی ادامه داد: این موضوع مغایرتی با طرح، نمایش و انتشار کتب سیاسی و دانش روز بین‌المللی ندارد. اما همین کتاب‌های سیاسی، اقتصادی، بازرگانی و تجاری که در نمایشگاه عرضه می‌شوند نیز رنگ و بوی فرهنگی دارند. در مجموع می‌خواهم بگویم که نمایشگاه کتاب همانطور که در گذشته هم نشان داده، این قابلیت را دارد و می‌تواند نمایندگی طیف‌های مختلف فکری، فرهنگی و سیاسی را انجام دهد.
نویسنده کتاب «امین زبان و ادب پارسی» درباره نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در معرفی ایران معاصر به جهان بیان کرد: نمایشگاه‌های بین‌المللی به‌ویژه نمایشگاه کتاب که فراگیرتر از سایر نمایشگاه‌ها است و جنبه عام دارد و همه قشر‌های جامعه می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند، جدا از کارکرد فرهنگی، کارکرد‌های سیاسی و بین‌المللی نیز دارند.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه در نمایشگاه کتاب تعامل سازنده و موثر بین نویسندگان و پژوهشگران حوزه‌های گوناگون برقرار می‌شود، افزود: نشست‌هایی با حضور کارشناسان و مسئولان حوزه‌های مختلف که با شرکت بازدیدکنندگان تکمیل می‌شود، معرفی جدیدترین کتاب‌ها، گفتگو‌های دانش‌محور و مباحثی از این‌دست قطعا کشور میزبان نمایشگاه را گاه خیلی بهتر و روشن‌تر از روش‌های سیاسی به سایر کشور‌ها معرفی می‌کند. «با صد هزار جلوه برون آمدی که من / با صد هزار دیده تماشا کنم تو را» این بیت هرچند بیشتر در موضوعات عرفانی کاربرد دارد، اما مصداق خوبی برای کارکرد نمایشگاه کتاب در زمینه شناخت و شناساندن ایران اسلامی است.
مقیسه در پاسخ به این سوال که حضور کودکان همراه با والدین در نمایشگاه کتاب، چه تأثیری بر کتابخوان شدن کودکان دارد، گفت: آرزوی نهایی هر پدر و مادری، تربیت شایسته فرزندانی کارآمد، مودب و فهیم است. یکی از روش‌های موثر برای ارتقای رشد ذهنی و فکری کودکان، حضور آن‌ها به همراه پدر و مادر در محیطی فرهنگی مانند نمایشگاه کتاب است. حتی اگر این بازدید منجر به خرید کتاب هم نشود، نفس حضور در چنین فضایی که کارکرد و سیمای فرهنگی، ادبی و هنری آن بر سایر جنبه‌هایش برتری دارد، در فرایند ذهنی و اندیشه کودکان که کاملا آماده فراگیری هستند و ذهن آن‌ها مانند صفحه‌ای صاف، آماده حکاکی است، تاثیر مثبت دارد.
وی افزود: اگر مسیر آینده کودک را با کتاب، تفکر، تأمل، صبر، جستن راه حل برای برطرف کردن مشکلات و افزایش تاب‌آوری آن‌ها در برابر سختی‌ها قرار دهیم و به کودکان بیاموزیم که کتاب بهترین و مهمترین دوست و همراه شماست، قطعا مهمترین و موثرترین گام را برای آینده آن‌ها برداشته‌ایم.
نویسنده کتاب «با کاروان شعر فارسی» تأکید کرد: فضای نمایشگاه باید به‌گونه‌ای طراحی شود تا کودکان را دلزده نکند. در این زمینه لحاظ الزاماتی ضروری است. ازجمله اینکه در کتاب‌های کودکان تصویر و نقاشی بسیار مهم است. به‌عنوان مثال نقش‌هایی از درختان، کوه‌ها و خانه‌ها به‌طور برجسته در کتاب‌ها طراحی شود. همچنین زبان کتاب‌ها باید متناسب با سن کودکان و ساده باشد. در بخش کودک نمایشگاه کتاب، قصه‌گو‌ها برای بچه‌ها قصه بگویند، چون زبان و دنیای قصه برای کودکان قابل درک‌تر و باورپذیرتر است.
مقیسه در پایان با اشاره به ضرورت اجرای نمایش‌های کوتاه ترجیحا با حضور کودکان و نوجوانان در نمایشگاه کتاب تهران گفت: متن و محور این نمایش‌ها بهتر است، توجه دادن کودکان برای بهره‌برداری مناسب از کتاب و کتابخوانی باشد. نکته دیگر این است که سالن و غرفه‌های بخش کودک، بباید کودکانه چیدمان و تزئین شده باشند و همچنین کودک این امکان را داشته باشد که کتاب‌ها را لمس کند. درک این این نکته ضروری است که کودکان لامسه‌محور هستند. همچنین باید مکان‌هایی برای استراحت و پذیرایی از کودکان و پدر و مادر‌ها در‌نظر گرفته شود. حتی در خش کودک باید فضا به‌گونه‌ای طراحی شود که امکان شیطنت‌های کودکانه فراهم باشد.
سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 20 تا 30 اردیبهشت‌ماه 1402 در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir برگزار خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات