نمایشگاه کتاب؛ واقعیت‌های بازار نشر و یارانه ناکافی
نمایشگاه کتاب همیشه با تخفیف‌هایش برای مخاطبان جذابیت داشته است و همین مسأله یکی از دلایل استقبال مخاطبان از فرصت ده روزه خرید کتاب در زمان برگزاری نمایشگاه بوده است. در سالهای گذشته، شیوه حمایت از گروه‌های خاص اجتماعی که سر و کار بیشتری با کتاب دارند، مانند دانشجویان، طلاب و استادان دانشگاه با روش‌هایی مانند ثبت نام و دریافت بن کتاب بود اما با فراهم شدن زیرساخت‌های مجازی شدن این کمک‌ها، اعطای حمایت‌های یارانه ای از این گروه، ساز و کار اجرایی و واقعی تری پیدا کرده است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالهای اخیر، با اجرایی کردن شیوه‌های مختلف برای حمایت از قشر کتابخوان واقعی و دانشجویان، طلاب و اهل قلم سعی کرده است این حمایت را از آسیب‌هایی که پیشتر اعطای بن کتاب به همراه داشت، دور کند. آزمون و خطاهایی که در چند سال گذشته در این خصوص انجام شده است، به روش فعلی رسیده است که هم سرعت بیشتری دارد، هم آسیب‌ها و سوءاستفاده‌های احتمالی در آن کمتر است. امروزه این اقشار می‌توانند با دریافت میزان کمک تخصیص یافته، از نمایشگاه مجازی کتاب، با کمترین دردسر و راحت ترین شیوه خرید کنند و شرکت پست نیز خریدهایشان را به در خانه شان بیاورد.
یک روش قابل دفاع در حمایت از قشر فرهنگیتوزیع بن خرید کتاب در راستای سیاست‌های ترویج کتاب و کتابخوانی و حمایت از نشر کشور یک روش قابل دفاع برای حمایت از جامعه فرهنگی و علمی‌کشور است. در این میان، همچنان باید اصلاح و تقویت ساز و کارهای اجرایی و تأثیر عملی این حمایت‌ها مورد توجه قرار گیرد و وزارت ارشاد باید سعی کند، این بخش را تقویت کند. مهمترین ایراد شیوه فعلی حمایت‌های یارانه‌ای از اهل قلم و دانشگاهیان، مبلغ پایین این حمایت‌هاست که با واقعیت‌های بازار کتاب در کشور فاصله زیادی دارد. برای مثال استادان دانشگاه، می‌توانند 7 میلیون ریال از حمایت یارانه ای برخوردار شوند که نیمی از این مبلغ را هم خودشان باید تقبل کنند. به عبارت روشن تر یک استاد دانشگاه که برای به روز نگه داشتن اطلاعات و دانش‌های خود نیاز به مطالعه مستمر دارد تنها می‌تواند 3 میلیون و 500 هزار ریال حمایت ریالی بگیرد. اگر گشتی در بازار کتاب بخصوص کتاب‌های دانشگاهی بزنید متوجه می‌شوید که این مبالغ عملاً تکافوی خرید تعداد بسیاری محدودی کتاب را خواهد کرد، تازه این مبلغ برای اعضای هیأت علمی است و مبلغ یارانه تعلق گرفته به دانشجویان و طلاب 6 میلیون ریال است که از این مبلغ 360 هزار تومان آورده دانشجویان و طلاب است.
افزایش بی سابقه قیمت کتاب در یک سال گذشته، این مبالغ را برای خرید کتاب به عددهایی تبدیل کرده است که بیشتر به شوخی شبیه است. البته دولت در بخش حمایت‌های یارانه‌ای به دلیل مشکلات بودجه ای کار بسیار سختی پیش رو دارد و فراهم کردن همین مبلغ هم چالشی برای وزارت ارشاد بوده است اما در این مسیر، دیگر دستگاه‌ها بخصوص وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید به کمک و یاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیایند.
نگرانی‌ها برطرف شده استهرچقدر فرصت برای خرید کتاب و به روز کردن اطلاعات و ارتقای سطح دانش برای دانشجویان، طلاب و استادان حوزه و دانشگاه بیشتر فراهم باشد، به نفع کلیت جامعه است و این امر اصولاً یکی از وظایف سازمانی وزارت علوم است که باید برای تحقق آن بیشتر و کارسازتر وارد میدان شود. حقیقت این است که فراهم کردن فرصت افزایش مطالعات و به روز کردن اطلاعات دانشگاهیان، باید به شکل سرمایه گذاری برای کشور دیده شود و لازم است دولت از هر راهی برای افزایش زمینه‌های این امر استفاده کند. بخصوص اینکه در وضعیت فعلی اعطای یارانه‌های حمایت از دانشگاهیان، دغدغه‌های گذشته در خصوص مصرف نشدن این حمایت‌ها در محل خود چندان وجه ندارد و دانشگاهیان و حوزویان فقط فرصت دارند از این حمایت‌ها در جهت خرید کتاب استفاده کنند.