نمایش درخشانی دیگر از ماهواره‌بر قائم 100
امروز شنبه در شرایطی که بیشتر اخبار به سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان به عراق و توافقنامه‌های آن سفر معطوف بود؛ خبر پرتاب ماهواره‌ای تحقیقاتی در رسانه‌ها منتشر شد.
صبح شنبه 24 شهریور ماهواره تحقیقاتی چمران 1 توسط ماهواره‌بر قائم 100 به فضا پرتاب شد.
این ماهواره تحقیقاتی توسط ماهواره‌بر قائم 100 به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار 550 کیلومتری قرار گرفت.
این ماهواره حدود 60 کیلوگرم وزن دارد و ماموریت اصلی آن تست سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است.
اما نقش مهم در موفقیت پرتاب این ماهواره تحقیقاتی بر عهده ماهواره‌بر قائم بود؛ ماهواره‌بر سوخت جامدی که توسط متخصصین نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی و ساخته شده است و در دومین عملیات مداری خود توانست عملیات مدارگذاری ماهواره چمران1 را با موفقیت به انجام برساند.
ماهواره‌بر سوخت جامد قائم 100، ماهواره‌ای است که با سه مرحله سوخت جامد قادر خواهد بود ماهواره‌هایی با وزن 80 کیلوگرم را در مدار 500 کیلومتری از سطح زمین قرار دهد. نکته مهم در پرتاب این ماهواره‌بر، استفاده از موتور سوخت جامد رافع است که دی‌ماه سال گذشته توانسته بود آزمایش‌های خود را با موفقیت پشت سر بگذارد.
سردار علی جعفرآبادی، فرمانده فضایی هوافضای سپاه پاسداران هم در این باره گفت: ماهواره‌بر قاصد در واقع یک نقطه شروع و میان‌بر برای ورود سپاه به باشگاه فضایی دنیا بود، اما قائم 100 اولین پله از نقشه راه سپاه در توسعه سری ماهواره‌بر‌های قائم است که از قائم 100 شروع شده و سپس 105، 110 و بعد هم قائم 120 هست که ان‌شاءالله به مدار 36 هزار کیلومتر خواهد رفت.
به گفته کارشناسان، پرتاب ماهواره‌بر قائم 100 حامل پیام‌های مهمی از سوی ایران برای دیگر کشور‌ها است. پرتابی که غرب آن را نه پرتاب یک ماهواره‌بر ساده، بلکه پرتاب یک موشک بالستیک قاره‌پیما تفسیر می‌کند.
در این پرتاب آزمایشی، موتور مرحله اول ماهواره بر قائم 100 که همان موتور سوخت جامد رافع است، مورد آزمایش پروازی زیر مداری قرار گرفت.
با عبور از این مرحله در آینده‌ای نزدیک ماهواره ناهید سازمان هوافضای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بهره‌برداری از ماهواره‌بر سه مرحله‌ای قائم 100 در مدار قرار می‌گیرد. ماهواره بر سوخت جامد قائم 100 پس از پرتاب آزمایشی موفق خود، یک پرتاب نیز تا انتهای سال جاری در پیش خواهد داشت.
این ماهواره بر در پرتاب پیش رو چند ماهواره را بصورت هم زمان در مدار بالای 500 کیلومتری زمین قرار خواهد داد
ماهواره‌بر «قائم 100» دومین ماهواره‌بری است که سپاه پاسداران به مدار ارسال می‌کند. پیش از این ماهواره‌بر «قاصد» دو پرتاب موفق داشته است. مهم‌ترین تفاوت قائم 100 با قاصد در این است که در مرحله اول هم از سوخت جامد استفاده می‌کند، در حالی که ماهواره‌بر قاصد در مرحله اول از سوخت مایع استفاده می‌کرد. قابلیت حمل محموله 80 کیلوگرمی توسط ماهواره‌بر قائم 100 نشان می‌دهد که این ماهواره‌بر می‌تواند ماهواره‌های کاربردی‌تر را با خود حمل کند.
نکته مهم اینکه پرتاب ماهواره‌بر قائم 100 یک پرتاب زیرمداری بود، به این معنا که ماهواره‌ای روی ماهواره‌بر وجود نداشت و ماهواره‌بر به مدار زمین نرفت و دوباره به سطح زمین بازگشت، این آزمون‌ها مخصوص ماهواره‌بر‌های جدید هستند که در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارند، لذا اول باید آنها مورد آزمون قرار بگیرند و اطمینان حاصل شود که صلاحیت لازم برای پرتاب ماهواره را دارند.
لازم به ذکر است در پرتاب زیرمداری، برخی تست‌های موتوری که پیش از این روی زمین انجام می‌شده، در حالت عملیاتی انجام می‌شود. نتایج اولین آزمایش ماهواره‌بر قائم 100 نشان می‌دهد که ماهواره با وزن 80 کیلوگرمی را قادر است در مدار زمین قرار دهد، توسعه نسل‌های بعدی ماهواره‌بر قائم همچنان ادامه خواهد داشت تا امکان قرار گیری وزن 500 کیلوگرمی در مدار زمین فراهم شود.
قرار است بعد از پرتاب ماهواره‌بر قائم 100، انواع جدیدتر ماهواره بر‌ها یعنی قائم 105 تا قائم 120 ادامه پیدا کند. ماهواره‌بر قائم 100 نخستین عضو خانواده ماهواره‌بر‌های سری قائم است.
مکانیزم عملکرد «قائم -100» این گونه است که در مرحله اول جدایش این ماهواره‌بر 89 ثانیه پس از پرتاب در ارتفاع 100 کیلومتری و مرحله دوم، 600 ثانیه پس از پرتاب در ارتفاع 740 کیلومتری از سطح زمین انجام می‌گیرد. بدنه مراحل اول و دوم پس از این مراحل به داخل جو سقوط می‌کنند.
پس از طی این دو مرحله است که ماهواره‌بر 735 ثانیه پس از پرتاب در ارتفاع 750 کیلومتری از سطح زمین، ماهواره را با سرعت 7.478 کیلومتر بر ثانیه در مدار قرار می‌دهد.
قائم 105، قائم 110 و قائم 120 دیگر اعضای این خانواده از ماهواره‌بر‌های تماما سوخت جامد خواهند بود. ماهواره‌بر قائم 120 برای قراردهی ماهواره در مدار ژئو سنکرون (36 هزار کیلومتری) بکارگیری خواهد شد.
اکنون ایران در بین 10 کشور فضایی جهان قرار دارد که این امر حاصل و ثمره بیش از چهار دهه تلاش و مجاهدت متخصصان این سرزمین بوده و به همین دلیل ایران از جایگاهی قابل اتکا در این صنعت بین کشور‌های معدود صاحب این فناوری برخوردار است.
