نهج‌البلاغه | مسئولیت ثروتمندان در قبال نیازمندان
مطلوب برای ثروتمند این است که پس از به‌دست آوردن ثروت از راه حلال، به آن نگرش صحیح داشته باشد و آن را نعمت الهی بداند و نیز آخرت را در آنچه خدا به او داده است طلب کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، در اندیشه دینی مال و ثروت، نه برای رسیدن به اوج لذتهای دنیوی و یا فخرفروشی بلکه وسیله‌ای برای انفاق به نیازمندان و یا مصرف آن در مسیر الهی است تا به این ترتیب افراد هم به آسایش دنیوی و هم ثواب و آرامش برزخی و اخروی دست یابند.
بنابراین مطلوب برای ثروتمند این است که پس از به‌دست آوردن ثروت از راه حلال، به آن نگرش صحیح داشته باشد و آن را نعمت الهی بداند و نیز آخرت را در آنچه خدا به او داده است طلب کند؛ همچنان که خطاب به قارون گفتند «و ابتغ فیما آتاک الله الدار الآخر و لا تنس نصیبک من الدنیا؛ و در آنچه خدا به تو داده سرای آخرت را بطلبو (البته) سهم خود را از دنیا فراموش نکن». یا اینکه با ثروتش بر دیگران فخر نفروشد، در زمین طغیان نکند و به شکرانه نعمتی که خداوند به او داده است به خلق خدا نیکی کند، همچنان که به قارون گفتند «و أحسن کما أحسن الله الیک؛ و همان‌گونه که خدا با تونیکی کرده، نیکی کن.» و یا ثروتش را در راه فساد و تباهی به کارنگیرد و لا تبغ الفساد فی الأرض ان الله لا یحب المفسدین.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام درباره لزوم کمک ثروتمندان نسبت به نیازمندان طی عبارتی به یکی از سنت‌های الهی اشاره کرده و می‌فرماید «ان لله عبادا یختصهم الله بالنعم لمنافع العباد، فیقرها فی أیدیهم ما بذلوها؛ فاذا منعوها نزعها منهم، ثم حولها الی غیرهم؛ خدا را بندگانی است که برای سود رساندن به دیگران، نعمت‌های خاصی به آنان بخشیده، تا آنگاه که دست بخشنده دارند، نعمت‌ها را در دستشان باقی می‌گذارد و هرگاه از بخشش دریغ کنند، نعمت‌ها را از دستشان گرفته و به دست دیگران خواهد داد.» (نهج البلاغ (للصبحی صالح)، ص552)
اولین نکته این عبارت هشیاری ثروتمندان نسبت به اموالی است که در اختیار آنان قرار دارد چرا که شاید جزو همان بندگانی باشند که خداوند آنها را برای بهره رساندن به نیازمندان برگزیده باشد. البته منظور، آن دست از ثروتمندانی است که اموال خود را از راه حلال کسب کردند.
نکته بعد اینکه این کلام در واقع اخطار شدیدی به افراد متمکن و ثروتمند است که گمان نکنند همه آنچه را خداوند به آنها ارزانی داشته متعلق به خود آن‌هاست بلکه خداوند سرپرستی اموال مورد نیاز نیازمندان را نیز به آن ها سپرده است. اگر به وظیفه خود در این سرپرستی و مدیریت عمل نکنند، از آنها می‌گیرد و به افرادی که وظیفه شناس‌اند می‌دهد. در حدیث دیگری از امام صادق علیه‌السلام می‌خوانیم: «ان من بقاء المسلمین و بقاء الاسلام أن تصیر الاموال عند من یعرف فیها الحق و یصنع فیها المعروف فان من فناء الاسلام و فناء المسلمین أن تصیر الاموال فی أیدی من لا یعرف فیها الحق و لا یصنع فیها المعروف; یکی از عوامل بقای مسلمانان و بقای اسلام، این است که ثروتها نزد کسانی باشد که حق را در آن بشناسند و کارهای نیک انجام دهند (و به نیازمندان کمک کنند) و یکی از عوامل فنای اسلام و فنای مسلمین این است که ثروتها در دست کسانی باشد که حق را در آن نشناسند و نیکی نکنند» (الکافی (ط - الاسلامی)، ج4، ص25)
در نهایت اینکه هدف از این سخنان، وادار کردن بر سودرسانی است، برای اینکه هر عاقلی که خدا به او نعمت داده است، روا می‌دارد که نعمتش چنین باشد.
منابع: کتاب شرح پیام امام امیر المومنین، آیت‌الله مکارم شیرازی
گاهی مواسات همین نزدیکی‌هاست! نهج‌البلاغه | شگفتی‌های قلب و روح انسان نهج‌البلاغه | چرا خداوند انسان‌ها را گرفتار بلا می‌کند؟انتهای‌پیام /