نگرانی از طرح توزیع نان در افغانستان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، همزمان با افزایش شمار بیماران کرونایی در افغانستان و اجرای قرنطینه شهری، رییس جمهوری این کشور برنامه توزیع نان به نیازمندان را از چهارشنبه گذشته در حالی به مورد اجرا گذاشت که شکل گیری تجمعات گسترده مردمی برای دریافت نان، موجب افزایش نگرانی‌های بهداشتی ناشی از این طرح شد. چندی پیش محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان تصمیم گرفت تا خانواده‌هایی را که به‌صورت واقعی با خطر گرسنگی مواجه اند را شناسایی و نسبت به توزیع غذای آماده و نان میان آن‌ها اقدام کند. هرچند دولت افغانستان حدود یک ماه قبل برنامه کمک غذایی را اعلام کرد و گفت که 70 هزار تن گندم را بین مردم نیازمند توزیع می‌کند، اما میزان آن درحدی نیست که بتواند نیاز‌های همه مردم نیازمند را تامین کند. از یک طرف کارشناسان معتقدند که توزیع کمک‌های نقدی و مواد غذایی در کشوری که فساد مالی و اداری میزان بالایی دارد کار آسانی نیست چرا که گزارشات اخیر نیز نشان داده است فساد گسترده‌ای در بخش خرید و توزیع تجهیزات بهداشتی و درمانی صورت گرفته است تا حدی که کارشناسان نسبت به فساد گسترده، جنگ در این شرایط حملات تروریستی و شیوع کرونا در این کشور نسبت به وقوع فاجعه انسانی در افغانستان هشدار‌های جدید دادند. از طرف دیگر کارشناسان با توجه به حاشیه‌های به وجود آمده در روند اجرای طرح توزیع غذای آماده و نان میان مردم، خود این طرح که برای مبارزه با گسترش شیوع کرونا برنامه‌ریزی شده بود را موجب اختلال در مبارزات اصلی برای ریشه کنی این بیماری مهلک در این کشور می‌دانند. این طرح که به دستور محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان اجرایی شد، قرار بود علاوه بر کابل، در ولایت‌های بلخ، قندهار، کندوز و جلال آباد اجرا شود و به تدریج به سراسر کشور گسترش یابد. برنامه توزیع نان برای مستحقین توسط نانوایی‌ها که براساس فرمان رییس جمهوری آغاز شد، سبب نگرانی‌هایی در مورد نحوه توزیع نان در این کشور شد نگرانی‌هایی که از تجمع مردم در برابر نانوایی‌ها ناشی می‌شوند. در واقع کارشناسان معتقدند که این تجمعات، برخلاف طرح منع برگزاری تجمعات برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، خود موجب افزایش حضور جمعی مردم در کنار هم شده است که این خود بزرگترین عامل گسترش ویروس کرونا در جامعه می‌باشد. پیش از این نیز دولت افغانستان برای دستکم یک هزار خانواده نیازمند در کابل چهارونیم کیلو گندم کمک کرده بود. آن اقدام حکومت نیز با انتقاد‌های زیادی رو به رو شده بود. با این وجود "وحید عمر" رییس پیشین کمیته دولتی مبارزه با شیوع کرونا در پاسخ به این انتقاد‌ها گفته بود که توزیع چهارونیم کیلو گندم برای تعدادی از مردم کابل "یک پروژه آزمایشی بوده و برنامه‌های بزرگ‌تری در آینده اجرا خواهد شد". شواهد نشان می‌دهد که منظور از برنامه بزرگتر در اظهارات وحید عمر، طرح توزیع غذای آماده و نان میان نیازمندان بود. با این حال محمدداود سلطان‌زوی، شهردار کابل در توضیح برنامه توزیع نان میان افراد نیازمند در پایتخت بر شفافیت این برنامه تاکید کرد و گفت که این برنامه برای 250 هزار خانواده نیازمند که در پی شیوع کرونا و قرنطینه در پایتخت متضرر شدند، در نظر گرفته شده است. با این وجود کارشناسان معتقدند که در هر صورت شمار مردمی که برای دریافت نان اهدایی دولت به مراکز توزیع نان مراجعه می‌کنند به قدری زیاد است که تعداد نیرو‌های توزیع کننده کفاف این جمعیت را نمی‌دهد و لذا ازدحام مردم در این صفوف و بعضا بروز درگیری میان آن‌ها حتی زمینه را برای انتقال سریعتر و راحت‌تر ویروس کرونا از افراد ناقل به افراد سالم افزایش می‌دهد. مجموعه تصاویری که در رسانه‌های بین‌المللی از سراسر افغانستان هنگام اجرای این طرح رییس جمهوری تهیه و منتشر شده است، نشان می‌دهد که مردم به قدری برای دریافت نان و کمک غذایی انتظار می‌کشند که از فرط خستگی حتی با هم درگیر نیز می‌شوند. برخی گزارش‌ها نیز حاکی است که حتی کیفیت نان‌های توزیع شده نید بعضا به قدری پائین است که موجب بروز اعتراضات گسترده مردم نیز شده و می‌شود و همین اعتراضات نیز به همراه جنجال‌های گروهی بهترین راه برای گسترش کرونا است؛ بنابراین با توجه به همه این هشدار‌ها در باره احتمال گسترش بیشتر ویروس کرونا به ویژه زمانی که حتی کشور‌های پیشرفته جهان نیز در برابر این ویورس به زانو در آمده اند، احتمال اینکه طرح توزیع غذای آماده و نان توسط رییس جمهوری افغانستان خود مزید علت برای گسترش هرچه بیشتر این بیماری مهلک در این کشور با ساختار‌های اجتماعی بسیار ضعیف باشد، وجود دارد. تا جایی که حتی تعدادی از مقامات و رسانه‌های غربی نیز به تازگی با هشدار شیوع ویروس کرونا در افغانستان تاکید کردند که در صورت همه گیری کرونا در این کشور که از کمبود مراکز بهداشتی و درمانی رنج می‌برد، تعداد جان باختگان براثر این ویروس از جنگ نیز بیشتر خواهد شد. «اسکات میلر» فرمانده نیرو‌های آمریکایی در افغانستان در سوم اردیبهشت با تاکید بر آتش بس فوری در افغانستان گفته بود که اگر جنگ در افغانستان متوقف نشود، ویروس کرونا و ادامه جنگ نتیجه خطرناکی برجا خواهد گذاشت. این هشدار‌ها زمانی که این کشور هنوز از ساختار سیاسی و امنیتی قوی نیز برخوردار نیست و هر یک از گروه‌ها و احزاب سیاسی و گروه‌های تروریستی، چون داعش و القاعده در این کشور در تصمیم گیری‌های مملکتی ساز خودشان را می‌زنند، به مراتب پر اهمیت‌تر نیز خواهد شد.