نیاز به زبان دیپلماسی شهری

مدیریت شهری و چرخش اقتصاد شهری دیگر به مانند تعاملات سابق نبوده و در یک دهه اخیر دستخوش تغییرات فراوانی شده است که پیشبرد امور در این زمینه‌ها بدون بهره‌مندی از زبان دیپلماسی شهری، آینده اقتصاد شهر را با مشکل مواجه خواهد ساخت.

خبرگزاری تسنیم - سید ابراهیم علیزاده طی یادداشتی نوشت: دنیای امروز، جهان تبادل اندیشه، ایده، نظر و همکاری است. تعاملی که با برداشته شدن مرزهای ارتباطی رنگ آن جلوه بین‌المللی نمایان‌تری به خود گرفته است. امروزه دیگر بسنده کردن به توان و ظرفیت داخلی و بی‌بهره بودن از پتانسیل‌های جهانی و دور ماندن از جامعه جهانی، چرخیدن در دایره‌ای به مرکزیت خویش بدون پیشبرد اهداف و دستیابی به مقاصد است.

پدیدار شدن و گسترش فناوری‌های نوین ارتباطی و شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی، کارکردها بخش‌های محتلف را از حصار مرزهای جغرافیایی خارج کرده و به فراسوی جهان منتقل کرده است.

فناوری‌های نو به ویژه در عرصه ارتباطات باعث شده است تا واژگان جدیدی در ادبیات حوزه‌ها و رشته‌های مختلف پدیدار شود. جهانی شدن شهرها از پدیده‌های نوظهوری است که پیش‌نیاز ایجاد گفتمان و روابط بین‌المللی بین شهری را به همراه خواهد داشت.

دیپلماسی شهری از کلماتی است که با وجود نو بودن در گفتمان شهری امروز دنیا، جایگاه ویژه‌ای برای خود یافته است. در شرایط فعلی، مدیریت شهری و چرخش اقتصاد شهری دیگر به مانند تعاملات سابق نبوده و در یک دهه اخیر دستخوش تغییرات فراوانی شده است که پیشبرد امور در این زمینه‌ها بدون بهره‌مندی از زبان دیپلماسی شهری، آینده اقتصاد شهر را با مشکل مواجه خواهد ساخت.

وجود سفرای سایر کشورها در پایتخت این فرصت بی‌نظیر را در اختیار مدیریت شهری قرار داده است تا به بهانه‌های مختلف، برنامه‌های متنوعی را در زمینه برنامه‌ریزی و اجرای سیاست دیپلماسی شهری پیاده‌سازی کنند و از کنار آن دستاوردهایی را برای اقتصاد شهری به همراه آورند.

جایگاه اقتصادی، جمعیتی، فرهنگی و سیاسی تهران، بستر ارزشمندی برای ساخت زبان مشترک به منظور حرکت در مسیر توسعه و پیشبرد دیپلماسی شهری پدید آورده است. برای آنکه بتوانیم زیست‌بوم شهری پایداری برای شهروندان ایجاد نماییم ناگزیر از ایجاد زبان دیپلماسی شهری خواهیم بود.

در راستای برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و پیاده‌سازی مبانی و اصول دیپلماسی شهری نیازمند به کارگیری ابزارها و تعاملات در بخش‌های مختلف شهری هستیم. نخست آنکه مدیریت شهری باید خواستار پیاده‌سازی زبان گفتمان دیپلماسی شهری باشد چرا که پذیرش چنین مهمی خود بسترساز حمایت‌های اداری و اجرایی در این زمینه خواهد بود.

ایجاد تعاملات بین سازمانی و نهادی به منظور هماهنگی در راستای پیاده‌سازی دیپلماسی شهری یکی از راهکارهای زمینه‌ساز این اقدام خواهد بود. همچنین دیپلماسی شهری باید براساس و مبنای منافع ملی و شهری و همچنین همسو با سیاست خارجی کشور مدل‌سازی شود. شناخت نقاط قوت و ضعف می‌تواند به فرصت‌سازی و رفع تهدیدات در مواجهه با جهان خارج منتهی شود.

شناخت جایگاه شهر در نظام بین‌الملل و نقش تعیین کننده شهروندان در ارتقا این جایگاه از نکات حائز اهمیت دیگری است که باید در راستای پیاده‌سازی دیپلماسی شهری به آن توجه شود.

در نظر گرفتن زیرساخت‌های فرهنگی در همکاری‌های دو یا چندجانبه شهری بین‌المللی، مستلزم شناخت فرهنگ شهری و اتخاذ سیاست‌های جامع فرهنگی است تا بتوان از آن در شکل‌گیری دیپلماسی شهری بهره‌مند شد.

تعیین ظرفیت‌های اقتصادی شهر و پتانسیل‌های موجود در این عرصه خود می‌تواند اقدام مطلوبی به منظور شناساندن توانمندی‌های شهری در مقام گفتگو با سایر شهرها و همچنین فضاسازی‌های بصری در شهر به زبان گرافیکی بین‌المللی نیز می‌تواند یکی از زیرساخت‌های لازم برای بیان دیپلماسی شهری باشد.

دیپلماسی شهری با ایجاد زیرساخت‌های مطلوب که در مطالب فوق به آن اشاره شد قادر خواهد بود تا در کنار شناساندن ظرفیت‌های شهری به جهان، کسب منافعی را به همراه داشته باشد که برآیند آن به ارتقای رفاه شهروندان خواهد انجامید.

توسعه شهری، تقویت امنیت شهری، ارتقای اقتصاد شهر، رشد فرهنگ شهری و رفع مشکلات و مسائل شهری، بخشی از دستاوردهایی است که براثر دیپلماسی شهری به دست خواهد آمد.

کلانشهرهای ایران اسلامی نیز از زمینه‌های ارزنده فرهنگی، اجتماعی و تاریخی، ظرفیت ارزنده‌ای در ایجاد، بسط و تعمیم دیپلماسی شهری برخوردار هستند که ایجاد و گسترش آن می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر شهرهای کشور باشد.

اقتصاد پویای بازار، فضای سبز جذاب، ظرفیت‌های علمی ارزشمند، تاریخ متنوع و نوآوری‌های چشمگیر تهران، پتانسیل‌های ارزنده‌ای را در اختیار مدیریت شهری کلانشهرهای کشور قرار داده است تا در بستر آن امکان ایجاد و توسعه دیپلماسی شهری پدید آید.

در مسیر دیپلماسی شهری، کلانشهرها قادر خواهند بود تا فرهنگ و اندیشه ناب ایران اسلامی را با سایر شهرهای جهان به اشتراک بگذارد و از تجریه و دانش و اطلاعات آنها در راستای رفع مشکلات و مسائل شهری و بهبود شرایط زندگی شهروندان استفاده کند.

بی‌تردید در جهان امروز رشد و توسعه شهری مرهون یادگیری زبان گفتگو با جهان و ارتباط و تعامل است که دستیابی به آن در بستر دیپلماسی شهری میسر خواهد بود و تلاش در این زمینه سرمایه‌گذاری امروز و کسب منافع در آینده‌هایی نچندان دور را به همراه خواهد داشت.

با این اوصاف می‌توان امید داشت تا شکل‌گیری و توسعه این دیپلماسی به تبادل اندیشه و دیدگاه در راستای برخورداری از شهری مطلوب شهروندان بینجامد.