نیمه پنهان فوتبال پاریس / نگاهی به یکی از بزرگترین کارخانه‌های بازیکن‌سازی جهان
پایتخت فرانسه در کشف و پرورش استعدادهای ناب فوتبالی یکی از موفق‌ترین ساختارهای فوتبالی دنیا بوده است.
به گزارش "ورزش سه"، کیلیان امباپه و یک دو جین از ستاره‌های نامدار و جذابی که این روزها دنیای فوتبال محو تماشای درخشش آنها است در یک چیز مشترکند: شروع فوتبال از کوچه پس کوچه‌های پاریس و طی کردن پلکان ترقی در ساختار فوتبالی این ابرشهر. ما فقط از امباپه صحبت نمی‌کنیم. ژرژ کوین انکوندو، وارن زئیر امری و سفیان امرابط از دیگر محصولات این کارخانه بازیکن‌سازی هستند.
ابراهیم ترائوره از رنجرور مشکی‌اش پیاده می‌شود و با لبخند به آپارتمانی نگاه می‌کند که سفر فوتبالی‌اش را از آن شروع کرد.
او به پانتن بازگشته است، درست در شمال شرقی پاریس و کنار جاده‌ای کمربندی که پایتخت فرانسه را از حومه آن جدا می‌کند. ترائوره در فضایی سرشار از بوی فست‌فود، با آسانسور به طبقه پنجم می‌رود. او زنگ می‌زند و برادرش بازگشت او به خانه دوران کودکی را خوش‌آمد می‌گوید.
داخل آپارتمان تصویر پدر گینه‌ای و مادر لبنانی آنها و همچنین عکس‌هایی از پدر بزرگ، مادر بزرگ و اعضای نسل جوان خانواده دیده می‌شوند. اگر از پنجره بیرون را نگاه کنید، یک مجموعه بزرگ ورزشی با دو زمین فوتبال می‌بینید.
ترائوره می‌گوید: «این آنفیلد ما و نوکمپ ماست. ما عادت داشتیم که ساعت 7 صبح از روی حصارها بپریم و برویم آنجا و ضربه کاشته تمرین کنیم. قبل و بعد از مدرسه فوتبال بود و فوتبال.»
برای بسیاری از بچه‌هایی که اینجا بزرگ شدند، تمرین بی‌وقفه تنها وسیله‌ای بود که می‌توانست آنها را به فوتبال حرفه‌ای برساند.
ترائوره که حالا 35 ساله‌است، در چهار باشگاه مختلف بوندس‌لیگا سابقه بازی دارد و در جام ملت‌های آفریقا 2019 کاپیتان تیم ملی گینه بود.
ترائوره در 18 سالگی از پاریس راهی باشگاه هرتا برلین شد و به رغم پیشنهادهایی که از لیگ برتر انگلیس داشت تا پایان حرفه‌اش در بوندس‌لیگا ماندترائوره می‌گوید بیشتر از این که تصاویر تلویزیونی الهام‌بخش او برای رسیدن به موفقیت باشند، با نگاهی به اطراف انگیزه می‌گرفت: «یادم هست آن طرف خیابان بازیکنی بود که سابقه بازی در منچستر یونایتد را داشت: گابریل اوبرتان. این رویای همه بود و وقتی بیشتر می‌شد که یک نفر از محله خودتان به آن رسیده بود.»
«وقتی می‌بینید که ممکن است اهل این منطقه باشید و برای منچستر یونایتد بازی کنید، آن وقت شما هم دوست دارید همان راه را بروید.»
ساعت 4 بعد از ظهر که می‌شود، بچه‌ها و مربیان به زمین‌های فوتبالی که پایین ساختمان است، سرازیر می‌شوند. موسی دیابی بازیکن استون ویلا، نیکلاس پپه بال سابق آرسنال و تیم ملی فرانسه و یوسف فوفانا مدافع موناکو، همگی کارشان را از همین مجموعه که متعلق به دو باشگاه محلی اسپرانس و سولیتر است، شروع کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که بچه‌های با استعداد پاریس همه جا هستند.
30 بازیکن حاضر در جام جهانی 2022 قطر در پاریس یا حومه آن به دنیا آمده‌اند، به این ترتیب پایتخت فرانسه با فاصله‌ای زیاد بالاتر از دو دیگ جوشان دیگر بازیکن‌سازی قرار گرفت: استان سائوپائولو برزیل با 12 بازیکن در جام جهانی و لندن و حومه‌اش با 8 بازیکن.
تیم ملی فرانسه که در فینال جام جهانی قبلی بازی را به آرژانتین باخت 11 بازیکن پاریسی داشت، در حالی که سایر 19 بازیکن متولد این شهر در تیم‌های ملی مراکش، تونس، غنا، کامرون، پرتغال، آلمان و قطر پخش شده بودند.
اگر کمی عقب برویم، می‌بینیم که تیری آنری، انگولو کانته و پل پوگبا که سابقه قهرمانی در جام جهانی را دارند، همگی اهل حومه پاریس هستند، همین طور ریاض محرز، هم‌تیمی سابق کانته در لستر سیتی.
چطور است که پاریس بیشتر از هر جای دیگری در جهان بازیکن با استعداد دارد؟
ترائوره، سومین نفر از چپ که چهره‌اش کاملا مشخص نیست، همراه با دوستانش در زمین فوتبالمهاجرت پس جنگ جهانی دوم از مستعمرات سابق فرانسه که عاشق فوتبال هستند در شمال و غرب آفریقا دلیلی روشن برای این است که چرا ناحیه ایل دو فرانس (که به عنوان حومه پاریس هم شناخته می‌شود) یک کارخانه تمام عیار بازیکن‌سازی است.
ترائوره قبل از رفتن به گینه در پاریس متولد شد و تا چهار سالگی همراه با مادر و خواهر و برادرانش در این شهر زندگی می‌کرد.
او گفت: «اینجا بازیکنان زیادی از شمال آفریقا هستند، ما عادت داشتیم بگویم که آنها اصل فوتبال خیابانی هستند. بعد شما افراد زیادی از گینه، سنگال و مالی دور و بر اینجا دارید. تابستان‌ها ما اینجا جام ملت‌های آفریقا برگزار می‌کردیم.»
«همه بازیکنان گینه‌ای باید در یک تیم بازی می‌کردند و تمام بازیکنان اهل مالی هم در یک تیم بودند و همین طور اهالی ساحل عاج. دیوانه‌وار بود چون همه برای دفاع از کشورشان بازی می‌کردند.»
هنگام یکی از این تورنمنت‌های غیررسمی بود که استعدادیاب‌ها ترائوره را دیدند و به این نتیجه رسیدند که او می‌تواند فوتبالیست حرفه‌ای شود.
در کنار این ذخیره غنی بچه‌های با استعداد، یک سیستم فوق‌العاده هم وجود دارد که پیشرفت آنها را تضمین می‌کند.
سیاست دولت محلی برای ساختن امکانات فوتبال با کیفیت بالا در هر حومه پاریس، تا حدی برای دور نگه داشتن بچه ها از خیابان و دوری از مشکلات، تصمیمی اساسی برای ارزان و قابل دسترس کردن این ورزش برای همه بوده است.
عبدالعزیز کادور، مدیر ورزشی باشگاه محلی مونفرمی 93 در سن‌دنی (محله‌ای در حومه پاریس که یکی از بالاترین نرخ‌های جنایت و بیکاری در فرانسه را دارد)، می‌گوید: «از خانه‌تان بیرون می‌آیید و یک زمین فوتبال دارید، پس اولین کاری که می‌کنید، فوتبال بازی کردن است.»
عبدالعزیز و مونفرمی بر پیشرفت ویلیام سالیبا، مدافع آرسنال، پس از انتقال او از باشگاه آ‌اس بوندی، باشگاهی که کیلیان امباپه در آن بازی می‌کرد، نظارت کردند.
عبدالعزیز گفت: «جوانان اینجا تقریبا تمام روز را فوتبال بازی می‌کنند. بالاتر از همه این ها، بیشتر زمین‌های اینجا کوچک هستند و بنابراین توپ بیشتر به پای بازیکنان می‌خورد. آنها یاد می‌گیرند که دریبل بزنند و در طول زمان این موجب می‌شود که بازی آنها باکیفیت‌تر شود و همچنین سرعت، دید، قدرت تکل زدن و توانایی بازی در فضای فشرده را پیدا کنند.»
«از آن مهم‌تر این که آنها می‌خواهند با فوتبال زندگی کنند. آنها روحیه پیدا می‌کنند و وقتی از آنها سئوال می‌کنید، به شما می‌گویند که به هر قیمتی می‌خواهند بازیکن حرفه‌ای شوند.»
«این محل جای راحتی برای زندگی نیست و خیلی از خانواده‌ها مشکلات زیادی دارند. بچه‌ها این را می‌دانند و با تمام وجود برای موفقیت تلاش می‌کنند. در کنار استعداد، این است که ذهنیت آنها را می‌سازد و احتمالا موجب می‌شود که با بقیه فرق داشته باشند.»
کیلیان امباپه 12 ساله در ماه مه 2011 که هنگام تمرین برای آ‌اس بوندی با تلویزیون مصاحبه کردسباستین باسانگ، مدافع کامرونی پیشین تیم‌های تاتنهام و نیوکاسل، فوتبالش را از باشگاه دیول انگین در ول - دوآز (شهرستانی در شمال پاریس) آغاز کرد. او معتقد است که فوتبال «در ژن» افرادی که در حومه‌های پاریس بازی می‌کنند، وجود دارد.
باسانگ گفت: «یک طرز فکر بسیار رایج وجود دارد. من برادران بزرگ‌تری داشتم و برایم سخت بود که سری داخل سرها دربیاورم. اما به محض این که فوتبال را شروع کردم، دید مردم نسبت به من تغییر کرد. همین که فوتبال وارد زندگی‌ام شد، احساس کردم که وجود دارم. پس از آن بود که توانستم کمی سینه‌ام را سپر کنم.»
استعداد باسانگ در 13 سالگی کشف شد و او دنباله‌رو ستاره‌هایی مانند تیری آنری و نیکلا آنلکا بود. تمامی آنها محصول کلرفونتین هستند؛ مدرسه فوتبال معروفی که مدت‌ها بهترین استعدادهای ناحیه ایل دو فرانس را به جهان معرفی می‌کند.
باسانگ می‌گوید: «ما آن را دانشگاه هاروارد فوتبال می‌نامیم. بیشتر هویت فوتبالی من از کلرفونتین آمده است. شما در مورد فوتبال فکر می‌کنید، فوتبال می‌نوشید و فوتبال استشمام می‌کنید. با توپ فوتبال می‌خوابید و از همه مهم‌تر نظم و انضباط یاد می‌گیرید. آنها قهرمان پرورش می‌دهند.»
بازیکنانی که آن قدر خوش‌شانس نبوده‌اند که نظر استعدادیاب‌های کلرفونتین را جلب کنند، توانایی‌هایشان را در یکی از بزرگترین و رقابتی‌ترین لیگ‌های آماتور فوتبال محک می‌زنند.
بیشتر از 1000 باشگاه و 270 هزار بازیکن در لیگ ایل دو فرانس حضور دارند. این سازمان آن قدر مهم است که دفتری در نزدیکی موزه لوور در قلب پاریس را در اختیار گرفته است.
جمال سنجاق، رئیس لیگ و مدافع سابق الجزایری تبار، که قبل از گرفتن کارهای دفتری در این لیگ بازی می‌کرد، گفت: «شماری از بزرگترین بازیکنان فرانسوی یا فوتبالیست‌هایی که در بزرگترین لیگ‌ها اروپا بازی کرده‌اند، می‌گویند بزرگترین عاملی که به آنها کمک کرد، تمرین در لیگ ایل دو فرانس بود که سطح بسیار بسیار خوبی دارد.»
افزایش شمار استعدادیاب‌های خارجی دلیل این که چرا تعداد زیادی از بچه‌های پاریسی سرانجام به لیگ برتر می‌رسند را توضیح می‌دهد. ابراهیم کوناته بازیکن لیورپول و اکسل دیساسی بازیکن چلسی از آخرین نمونه‌ها هستند. کوناته حتی برای رونمایی از پیراهن لیورپول خود به محله قدیمی‌اش در پاریس بازگشت و با استقبالی گسترده روبرو شد.
کلرفونتین گذشته از این که پروروش بهترین استعدادهای پاریس بزرگ را به عهده دارد، خانه قدیمی تیم ملی فوتبال فرانسه نیز استتیمهای انگلیسی بیشتر از هرکسی از سیاست باشگاه پاری‌سن‌ژرمن، تنها باشگاه سطح بالا در منطقه پاریس، مبنی بر ساختن تیمی کهکشانی با ستاره‌های خارجی بجای استفاده استعدادهای محلی، سود برده‌اند. این سیاست زهر خودش را به آنها در تنها باری که به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسیدند، ریخت. بایرن مونیخ آن بازی را با تک گل کینگزلی کومان برد؛ کومان شش سال قبل از آن به عنوان بازیکن آزاد از پاری‌سن‌ژرمن راهی یوونتوس شده بود.
ایو گرگود، مربی سابق رده جوانان پاری‌سن‌ژرمن، که استعداد کومان را در 9 سالگی کشف کرد، می‌گوید، دلیل جدایی بال 18 ساله در آن زمان، جذب لوکاس مورا برزیلی با مبلغ 33/5 میلیون پوند در همان پست بود.
او می‌گوید: «مسئله فقط تجارت است. آنها 15 یا 20 سال است که می‌خواهند قهرمان لیگ قهرمانان شوند و برای رسیدن به این هدف ستاره‌های بزرگی مانند مسی، نیمار و تیاگو سیلوا را جذب کردند. اما متاسفانه کمی از روح خود را از دست داده‌اند.»
«شما در یک گوشه مدرسه فوتبال دارید و در گوشه دیگر یک تیم حرفه‌ای. مربیان و مدیران همواره عوض می‌شوند، بنابراین بهبود عملکرد بازیکنان بسیار سخت است. اما این حقیقت دارد که شما می‌توانید با بازیکنانی که از منطقه پاریس در لیگ قهرمانان بازی می‌کنند، سه یا چهار تیم تشکیل دهید.»
حالا اما ناصر خلیفی، رئیس پاری‌سن‌ژرمن، می‌گوید دوران تیم‌داری پر زرق و برق به پایان رسیده است و باشگاه به ظهور وارن زئیر امری، هافبک 17 ساله، اشاره می‌کند که حالا به ترکیب ثابت پاریس و تیم ملی فرانسه رسیده است؛ موضوعی که به اعتقاد بسیاری نشان از هماهنگی بیشتر بین تیم اصلی و آکادمی باشگاه است، هرچند که گرگود عقیده دیگری دارد.
کیلیان امباپه (چپ) در پاریس متولد و بزرگ شده است، درست همانند وارن زئیر امری (راست) با این تفاوت که امباپه با مبلغ 166 میلیون پوند از موناکو راهی پارک دو پرنس شداو می‌گوید: «من از سال 2002 تا 2007 در پاری‌سن‌ژرمن بودم و افراد آن موقع هم همین حرف‌ها را می‌زدند. کار خوبی در آکادمی باشگاه انجام می‌شود. استعدادیاب‌ها هم وظیفه‌شان را به خوبی انجام می‌دهند. آنها جوانان با استعدادی را پیدا می‌کنند، ولی رساندن این بازیکنان به تیم اصلی خیلی سخت است، به این دلیل که باشگاه تیم دوم ندارد و حضور این نوجوانان محدود می‌شود به مسابقات زیر 19 سال.»
«در واقع بازیکنانی هستند که می‌توانند به خوبی زئیر امری در 16 یا 17 سالگی باشند، ولی بازیکنان دیگری هم هستند که باید در پی‌اس‌جی به پیشرفت خود ادامه دهند و به تیم اصلی برسند.»
تمرکز استعدادهای جوان در یک شهر و حومه آن چیزی شبیه سیرک را در رابطه با فوتبال پایه پاریس ایجاد کرده است.
عبدالعزیز، مدیر ورزشی مونفرمی، می‌گوید که حالا در کنار زمین‌هایی که نوجوانان بازی می‌کنند، بیشتر از اعضای خانواده آنها، استعدادیاب‌ها و مدیر برنامه‌ها به چشم می‌خورند.
او گفت: «وقتی من شروع کردم، توانستم استعدادهای زیادی را در منطقه پاریس کشف کنم، حالا اما این کار غیرممکن است. الان افراد زیادی هستند که دنبال کشف استعداد یک بچه هستند. اینجا الان شبیه به یک جنگل شده است.»
«شما با یک خانواده صحبت می‌کنید و متوجه می‌شوید که بچه‌شان مدیر برنامه دارد؛ بچه‌ای که فقط 12 سالش است. این خیلی زود است. باید اجازه داد بچه‌ها، بچگی کنند. اگر قرار باشد که به جایی برسند، خواهند رسید.»
با وجود بچه‌های با استعدادی مانند امباپه و زئیر امری در راس ارتشی از استعدادها، نبرد برای کشف بهترین استعدادهای جوان با شدتی مشابه نبردی که آنها داخل زمین فوتبال برای پیشرفت انجام می‌دهند ادامه دارد.
