هزینه جمع آوری زباله برای شهرداری چقدر آب می خورد؟
رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در اینباره توضیح میدهد: ریشه این تفاوت در سطح نظافت، به قراردادهای قبلی پیمانکاران پسماند برمیگردد. به همین دلیل، ما بر تجمیع قراردادها و تغییر محتوای آنها تأکید داشتیم.
قراردادهای پیشین، بر اساس قیمت گذاری انجام شده 20 سال قبل استوار بود. هر سال نیز درصدی به رقم اولیه اضافه میشد، بدون توجه به اینکه آیا آن رقم اولیه درست بوده یا خیر. این عدد به عنوان ملاک قراردادهای سالهای بعد در نظر گرفته میشد.
به عنوان مثال، برای رفت و روب ناحیه 6 منطقه 4 با 150 تن زباله در روز، یک میلیارد و 900 میلیون تومان به پیمانکار پرداخت میشد. در حالی که در ناحیه 3 منطقه 21 با 15 تن زباله در روز، یک میلیارد و 800 میلیون تومان برای رفت و روب پرداخت میشد. یعنی در منطقه ای با یک دهم زباله قبلی، هزینه تقریباً برابر بود. این در حالی بود که سطح رفت و روب در ناحیه 6 منطقه 4 به اندازه یک مرکز استان سخت بود.
او ادامه می دهد: در واقع عدد پرداختی با میزان کار تناسبی نداشت و این بیعدالتی در پرداخت، بر کیفیت رفت و روب هم تأثیر گذاشته بود. هر فعالیت بدون اصلاح زیرساختی قراردادها، در افزایش کیفیت خدمات تاثیرگذار نبود. یکی از درخواستها و نامههایی که به شهردار تهران ارسال کردم، همین موضوع اصلاح قراردادها بود. در قراردادهای جدید مبنای ما، عددهای قدیم نیست. فهرست نهایی، تنظیم و توسط سازمان برنامه ابلاغ شده و ما هم براساس آن عمل میکنیم. در این فهرست، «بهای معیار»، میزان حجم زباله، سختی کار، مساحت، محتوای کار، سطح رفت و روب و وزن زباله و... قرار داده شده است. در همین دو ناحیه که مثال زدم، میزان پرداختی تقریباً یکسان بود اما در قرار دادهای جدید این گونه نیست و عدد پرداختی ما در ناحیه خاک سفید، دو برابر عددی است که در ناحیه 3 منطقه 21 پرداخت میکنیم. یعنی عددها واقعی شده است. حال اگر به پیمانکار بر اساس میزان سختی کار پرداخت نکنیم همان مشکلی که شما میگویید، پیش میآید و ادامه پیدا میکند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران میگوید: متغیرهای زیادی در قراردادهای جدید دیده شده است. سه ماه شبانه روز روی آن کار صورت گرفته تا همه چیز عادلانه شود. خیابان به خیابان، محله به محله و کوچه به کوچه بررسی شده و قیمتها واقعی شده است. امروز پیمانکاری که در یک محله با حجم کار بالا و سخت کار میکند، پول سختی کارش را هم دریافت میکند و دیگر حق ندارد بگوید نواقص به دلیل سختی کار است. محلهای که کار سبکتری دارد، پول کمتری هم پرداخت میشود، تفاوتها میان محلههای سخت و آسان مشخص شده و پرداختیها هم برهمین اساس است. اگر امروز ما نقطهای را کثیف میبینیم کمکاری پیمانکار است که دیگر بهانهای برای این کمکاری ندارد. ما هم باید نظارتمان را تقویت کنیم و در صورت مشاهده کمکاری، متخلف را جریمه کنیم. البته در برخی از مناطق، زیرساخت عمرانی به گونهای است که هر چقدر این معابر را نظافت کنید، باز هم به طور کامل تمیز نمیشود. درمحلهای مانند دستغیب، هر چقدر هم جویهای آب را تمیز کنید، به دلیل این که فاضلاب ایجاد نشده است، دوباره جویهای آب کثیف میشود.
او در این زمینه که گفته میشود خیابانهای اصلی تمیزتر شده اما هنوز در خیابانهای فرعی زباله میبینیم، میگوید: اگر امروز خیابانهای اصلی نسبت به خیابانهای فرعی تمیزتر است، ضعف در قراردادها نیست بلکه ضعف در نظارت بر پیمانکار است و باید هر نقطهای که ضعف دیدیم، برخورد کنیم.
محمدی در پاسخ به این پرسش که «اثرات اصلاح قراردادها را چه زمانی باید در سطح شهر ببینیم؟» هم توضیح میدهد: امروز دیگر باید اثرات خود را نشان دهد. تا پایان خرداد، 5 ماه است که از شروع کار پیمانکاران با قراردادهای جدید میگذرد. در سه ماه اول به دلیل جابهجایی، جذب نیروی کار، ماشینآلات، اشراف به محدوده کاری و... انتظاری برای تغییر ناگهانی نداریم، اما امروز باید این تغییرات قابل مشاهده باشد.