هزینه‌های بستن یک کوله پشتی مدرسه‌؛ باربی بیشتر خریدار دارد یا کاراکترهای ایرانی؟

در کنار انیمیشن‌های ایرانی که روی جلد دفترها، کوله‌پشتی‌ها، لیوان‌ها و قمقمه‌ها جاخوش کرده‌اند، چهره شهدا و مفاخر ایرانی با طراحی‌های خوبی روی جلد دفترها نشسته‌اند و اتفاقا استقبال از آنها خوب است.

هشتمین نمایشگاه ایران‌نوشت بعد از دوسال وقفه کرونایی، از اول شهریورماه در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور بیش از 60 تولیدکننده نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی آغاز به کار کرده است و تا هجدهم شهریورماه به فعالیت خود ادامه می‌دهد. چند خانواده بازدیدکننده از نمایشگاه ایران‌نوشت، با هزینه‌ای کمتر از یک میلیون تومان لوازم‌التحریر فرزندان کلاس اولی خود را تهیه کرده‌اند و علی‌رغم اینکه قیمت برخی اقلام عرضه شده را بالاتر از بیرون می‌دانستند، اما معتقد بودند عمده لوازم‌التحریر عرضه شده نسبت به بیرون، قیمت مناسب‌تری دارند.

البته بسیاری از آنها معتقد بودند طراحی‌های مناسب روی جلد دفترها و سایر ملزومات تحصیلی آنها را به این نمایشگاه کشانده و ترجیح می‌دهند به جای خرید دفتری که طرح باربی و باب اسفنجی و بنتن دارد، طرح‌هایی با کاراکترهای ایرانی برای فرزندشان بخرند.

هرچند نوشت‌افزار ایرانی مخاطبان خاص خودش را دارد، اما هنوز جای خود را در بازار لوازم‌التحریر کشور باز نکرده و در حال حاضر نمادهای ملی و مذهبی سهم 50 درصدی در بازار نوشت افزار و سهم 15 درصدی در محتوای نوشت افزار دارند. نوشت‌افزار ایرانی اسلامی رفته رفته به سمت توسعه بازار خود حرکت می‌کند، حرکتی که بیش از هرچیز نیازمند حمایت و فرهنگ‌سازی است.

جذابیت طرح‌های روی جلد برای بچه‌ها

مادری که به همراه دختربچه هشت ساله‌اش به نمایشگاه آمده از افزایش دو برابری قیمت نوشت‌افزار نسبت به سال گذشته گلایه می‌کند و می‌گوید: دخترم به کلاس دوم می‌رود، از طریق دوستانم از برگزاری نمایشگاه مطلع شدم و برای خرید لوازم‌التحریرش مستقیم به نمایشگاه آمدم و به جای دیگری نرفتم. به همین خاطر نمی‌دانم بیرون قیمت‌ها چگونه است. وی درباره انگیزه آمدنش به نمایشگاهی که نوشت‌افزار ایرانی عرضه می‌کند اینگونه توضیح می‌دهد که انتخاب طرح‌های مناسب روی دفتر و کوله پشتی و دیگر لوازم مصرفی دخترم، برایمان مهم است. گشتی در نمایشگاه زدیم، طرح‌ها خیلی خوب شده و بچه‌ها جذب می‌شوند. البته یک انتقاد دارم، یک چیزی کم است و آن اینکه برای بچه‌های کوچک، دفتر سیمی با کیفیت کم پیدا می‌شود. آن دفترهایی که طرح روی جلد جذابی دارند، سیمی نیستند. دختربچه هم که از رفتن به کلاس دوم و خرید دفتر و مدادش خوشحال است با ذوقی کودکانه دفتری که رویش چند حیوان کارتونی دارد نشانم می‌دهد و می‌گوید: «حیوون‌ها خیلی نازن. طرح کارتون‌ها رو می‌شناختم، یه دفتر با عکس حاج قاسم هم خریدم. شعرشم حفظم»

فروش خوب کوله‌پشتی‌هایی با طرح شهید لندی و بچه‌های آسمانی

در گوشه دیگری، غرفه‌ای که کوله‌پشتی می‌فروشد، توجهم را به خود جلب می‌کند، مغازه شلوغ است و جای سوزن انداختن نیست. یکی از مسئولان غرفه می‌گوید: به طورکلی در بازار، بچه‌ها بیشتر طرح‌های خارجی را دوست دارند و اگر با فرهنگ سازی بتوان طرح‌های ایرانی و قهرمان‌های ایرانی را به‌تدریج جایگزین کرد بسیار خوب است. البته ما فقط کاراکترهای ایرانی کار می‌کنیم که در این نمایشگاه هم مورد استقبال قرار گرفته است. از او سوال می‌کنم چه طرح‌هایی بیشترین مخاطب را داشته‌اند که می‌گوید: کوله‌پشتی‌هایی با طرح شهید علی لندی و بچه‌های آسمانی فروش خوبی داشتند.

قیمت کوله پشتی‌ها گران‌تر از بیرون بود

ساعت از 5 گذشته و رفته رفته نمایشگاه شلوغ می‌شود، پدری که به همراه فرزندش مشغول خرید است با بیان اینکه هم کیفیت و هم تنوع محصولات توجهم را به خود جلب کرد، اظهار می‌کند: اولین بار است که به نمایشگاه آمدم. فرزندم به پیش‌دبستانی می‌رود. اکثر کاراکترها را می‌شناسد. از میان طرح‌های کودکانه بیشتر «فیلشاه» را برداشتیم. قیمت‌ها در مقایسه با بیرون بهتر است. وی اضافه می‌کند: البته مثلاً کیف‌های دوشی و کوله پشتی‌ها گران‌تر از بیرون بودند، اما قیمت لوازم‌التحریر خوب بود.

دفترهایی را دوست دارم بگیرم که طرح رویش بنتن، آیرون من و کاپیتان امریکا باشد

در گوشه دیگری دوپسر در کنار هم ایستاده‌اند، یکی با هیجان به این سو و آن سو می‌رود و دیگری آرام ایستاده و خودکار و مدادها رو تماشا می‌کند. از پسربچه‌ای که حدودا 10، 11 ساله به نظر می‌رسد می‌پرسم دوست دارد چه دفترهایی بگیرد که می‌گوید: دفترهایی را دوست دارم بگیرم که طرح رویش بنتن، آیرون من، کاپیتان امریکا و مارون باشد. به کارتون خیلی علاقه دارم. از او می‌پرسم در بین انیمیشن‌های ایرانی چه‌طور؟ که می‌گوید: من به همه کارتون‌ها علاقه دارم. الآن طرح روی جلد «پسر دلفینی» را دیدم و دوست دارم بروم کارتونش را ببینم. عکسش را دیدم خوشم آمد. شهدا را هم می‌شناسم مثل سردار سلیمانی. غلامرضا تختی را هم خیلی دوست دارم و در کل اگر طرح جالبی پیدا کنم می‌خرم. پسربچه دیگر که می‌گوید دارد به کلاس ششم می‌رود، کوله پشتی و دفترهایش را نشانم می‌دهد و می‌گوید: من دیگر بزرگ شدم، دنبال دفتر کارتونی نیستم، دفترهایی با طرح هندسی و حیوان و شهر خریدم.

انیمیشن‌های ایرانی، زنده نمی‌مانند

با یکی دیگر از تولیدکنندگان در نمایشگاه هم صحبت می‌شوم، تنها غرفه‌ای که میز و صندلی تاشو با استیکرهای ایرانی می‌فروشند از شاهزاده روم و فیلشاه بگیر تا ململ وَ ببعی و ببعو. دختربچه‌ها استقبال بیشتری از این غرفه دارند، میزها را عقب می‌کشند و روی صندلی‌ها می‌نشینند، پایشان را تکان می‌دهند، ادای نوشتن روی میز در می‌آورند و می‌خواهند همه صندلی‌ها را تک تک امتحان کنند. این تولیدکننده با بیان اینکه نمایشگاه، کلاً نمایشگاه شلوغی است، ما دوره‌های قبل هم در نمایشگاه بودیم و به‌خصوص روزهای تعطیل شلوغ‌تر هم می‌شود اظهار می‌کند: 23 طرح داریم که شش طرح ایرانی است مانند ململ، ببعی و ببعو، پسر دلفینی، فیلشاه، شاهزاده روم و یک طرح ارتشی. طرح ململ و ببعی و ببعو و پسر دلفینی را در این نمایشگاه استارت زدیم. باوجود اینکه اکران اولیه پسردلفینی به‌تازگی آغاز شده اما باز هم بچه‌ها خوششان می‌آید. یا فکر نمی‌کردم بچه‌ها ببعی و ببعو را بشناسند، اما هم می‌شناسند و هم تنوع ترکیب رنگی که دارد برایشان جذاب است. وی به نکته مهمی اشاره و عنوان می‌کند: اینکه یک کاراکتر، زنده بماند خیلی مهم است. فیلشاه و شاهزاده روم را از سه سال قبل داشته‌ایم. تنها یک بار فیلم سینمایی‌اش پخش شد و تمام شد رفت. از تولیدکننده توقع دارند روی انیمیشن ایرانی کار کند، اما این کاراکترها در ذهن بچه‌ها نمی‌مانند و در یک دوره‌ای استقبال می‌شوند. از طرح باربی سالانه 9000 استیکر برای میز چاپ می‌کنیم، اما برای شاهزاده روم 500 استیکر زدیم و هنوز مانده است. چون این کاراکترها زنده نیستند. وی از مسئولان که در جریان مشکلات تولیدکنندگان قرار نمی‌گیرند نیز گلایه و عنوان می‌کند: مسئولان که به نمایشگاه می‌آیند باید با تولیدکننده صحبت کنند که ببینند مشکلاتش چیست. اینکه وزیر آموزش و پرورش می‌آید بازدید و میزها را نگاه می‌کند و قفلش را چک می‌کند و می‌گوید «چه جالب، میزها هم قفل دارند؟ «خب اینکه قفل دارند یا ندارند، چه دردی را دوا می‌کند. چرا از مشکلات تولیدکننده نمی‌پرسند.. منِ تولیدکننده، توقع حمایت دارم نه اینکه بعد از 9 سال به بانک که مراجعه می‌کنم بگویند یک وام 30 میلیون تومانی می‌توانیم بدهیم. من خودم می‌توانم به بانک 300 میلیون وام بدهم، وام 30 میلیونی می‌خواهم چه کنم. این تولیدکننده به هزینه‌های بالای اجاره غرفه برای 18 روز نمایشگاه و سود اندکی که از فروش دارند نیز اشاره و اظهار می‌کند: اجاره‌بهای غرفه با میزان فروش تناسب ندارد. البته هر صنفی متفاوت است. هرچند نمایشگاه جنبه تبلیغاتی خوبی برای ما دارد و اینکه با بچه‌ها و مردم می‌توانیم ارتباط نزدیک برقرار کنیم تا بتوانیم تولیدات خودمان را ارتقاء دهیم و ایراداتمان را اصلاح کنیم، برای ما خوب است.

ویترین سازی برای محصولات ایرانی

یوسف وندی، یکی دیگر از کارآفرینان عرصه تولید محصولات فرهنگی ایرانی است که مدیریت خانه خلاق تِم را برعهده دارد مجموعه‌ای که یک هایپر ایرانی با 4000 قلم کالای ایرانی در نمایشگاه ایران نوشت برپا کرده می‌گوید: مجموعه ما به دنبال تکمیل زنحیره ارزش محتوا در ایران فعالیت می‌کند. در این مسیر تلاش‌هایی انجام شده تا اینکه در نهایت به این نتیجه رسیدیم در بازار ایران، با یک سد فرهنگی روبه‌روهستیم. در طول چند دهه گذشته، همواره فروشگاه‌های محصولات فرهنگی ایرانی عادت کرده‌اند کالایی که یا خارجی است یا محتوای خارجی دارد را در بهترین نقطه ویترین قرار دهند و کمترین سهم را به کالای ایرانی اختصاص دهند، زیرا معتقدند ایرانی‌ها کالای ایرانی دوست ندارند و توان تولید کالای فرهنگی باکیفیت را ندارند. وی می‌افزاید: پس اگر دو کالای خارجی و ایرانی داشته باشند، حتی اگر کالای ایرانی ارزانتر باشد، باز هم کالای خارجی را در بهترین نقطه ویترینشان قرار می‌دهند. این معضل عملاً باعث شد به دنبال ایجاد یک شبکه فروش 360 درجه‌ای کالاهای فرهنگی ایرانی با محتوای بومی برویم و برای کالای ایرانی ویترین ایجاد کنیم. همین الآن 4000 قلم کالای ایرانی با محتوای ایرانی در این مجموعه در فضای یک هزار متری به عنوان هایپر در حال عرضه است و برای اولین بار اتفاق افتاده است. شهرکتاب‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ایِ محصولات فرهنگی زیاد داریم اما کالای ایرانی در آنها یا به چشم نمی‌خورد یا اگر باشد باید خیلی در فروشگاه بگردید. این کارآفرین عرصه تولید محصولات ایرانی با تاکید بر اینکه کالای ایرانی با محتوای ایرانی اگر کیفیت خوب و تصویرگری و ظاهر مناسبی داشته باشد مخاطبان خوبی می‌تواند جذب کند اظهار می‌کند: باید الگوی نمایشگاه ایران نوشت را برای تمام کالاهای فرهنگی توسعه دهیم. یک هدف دیگر ما این است که در گام بعدی بتوانیم بازار بزرگی ایجاد کنیم و تمام اجناسی که وجود دارد چه داخلی و خارجی و محتوای سالمی دارد عرضه کنیم. هر محصولی که ایرانی‌اش باشد ایرانی‌اش را می‌گذاریم و اگر تولید ایرانی نداشته باشد خارجی‌اش را در ویترین قرار می‌دهیم. وی ادامه می‌دهد: وقتی می‌بینیم یک محصول خارجی خوب فروش می‌رود و نمونه مشابه ایرانی‌اش وجود ندارد فراخوان می‌دهیم تا تیمی بیاید و جایگزین ایرانی آن محصول را تولید کند. این اتفاق درباره لاک غلط‌گیر افتاده و در این نمایشگاه برای اولین بار یک لاک غلط‌گیر ایرانی عرضه کردیم، تا دو ماه قبل فقط لاک غلط‌گیر خارجی در بازار وجود داشت. یا مثلاً نوک اتود ایرانی نداریم، اگر هم هست خارجی می‌آید و اینجا بسته‌بندی می‌شود. معتقدیم راه توسعه صنایع فرهنگی از ایجاد بازار در بین مردم اتفاق می‌افتد و نه تزریق سرمایه.

233233