هشدار شیوع بیماری‌های گوارشی در تابستان

به گزارش مشرق، هوای این روزهای کشور گرم و در بسیاری از نقاط طاقت فرساست. فصل تابستان به دلیل بالا رفتن دمای هوا احتمال مسمومیت غذایی افراد زیاد است و کودکان به عنوان گروه آسیب پذیر تر در مواجهه با آلودگی‌های غذایی در تیررس مسمومیتها قرار دارند.

این روزها نیز بسیاری از کودکان درگیر ابتلا به بیمارهای ویروسی فصل گرم سال شده اند و والدین نگران بروز این بیماری و ابتلای دلبندشان به آن هستند.

کودکان، سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا افرادی که در طول روز دچار اسهال شوند؛ به طوری‌که بیشتر از 5 الی 6 بار باشد و هر بار حالت حجیم و آبکی داشته باشد باید به پزشک عمومی یا مراکز درمانی و اورژانس بیمارستان‌ها مراجعه کنند.

توجه! در خصوص ویروس و در راستای خود درمانی نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست؛ زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها روی علائمی مانند اسهال و استفراغ اثر درمانی ندارند. برای همین توصیه می‌کنیم تا در صورتی‌که حالتان بد شد، از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید و هر چه سریع‌تر تحت درمان پزشکی قرار بگیرید.

آیا ویروس گوارشی واگیردار است؟

راه‌های انتقال ویروس گوارشی پیچیده نیستند؛ به طوری که ویروس به راحتی و از طریق تماس مستقیم با فرد بیمار، سطوح آلوده یا خوردن و آشامیدن غذا و آب آلوده منتقل می‌شود. بهترین روش درمان و جلوگیری از ویروس معده، نوشیدن آب زیاد به جبران کم‌آبی بدن، رعایت نکات بهداشتی و کنترل اسهال است.

علائم ویروس جدید گوارشی

این ویروس جدید، بیشتر از دیگر نواحی بدن معده و روده را دچار التهاب می‌کند و بسیاری آن را بیشتر به‌عنوان ویروس معده جدید می‌شناسند. شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از: اسهال استفراغ حالت تهوع دل درد تب سردرد بدن درد

بیماری‌های گوارشی بیماری شایع تابستان

برای آشنایی با ویژگی‌های این بیماری و علائم و راههای مقابله با آن با «محمد زنوزی راد»، فوق تخصص کودکان و دبیر انجمن علمی پزشکان کودکان ایران به گفت‌وگو نشستیم. آنچه در ادامه از نظر گرامی تان می‌گذرد مشروح این گفت‌وگوست.

این روزها بروز بیماری‌های گوارشی بین کودکان شیوع دارد و والدین دچار نگرانی شده‌اند؛ در خصوص این بیماری و علائم آن توضیح دهید.

خاصیت فصل گرما این است که بیماری‌های خاص این فصل رخ می‌دهد. این ناشی از عطشی است که رخ می‌دهد و کودکان مجبور به خوردن آب شده و گاهی آب ناسالم می‌خورند و بیماری شایع این فصل بیماری‌های گوارشی و به خصوص اسهال و استفراغ است.

ممکن است فقط به صورت اسهال و استفراغ باشد و یا تب و درد یا ترکیبی از اینها باشد و یا فرم‌های خیلی شدید باشد که بر حسب نوع ویروس و یا میکروب می‌تواند علائم بالینی آن فرق داشته باشد و نوع درمان بر اساس تابلوی بالینی متفاوت است.

مهمترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری چیست؟

چند اصل مشترک برای پیشگیری و درمان این بیماری وجود دارد. اگر رعایت کنیم و آب آشامیدنی نامطمئن و یا خوراکی نامطمئن مصرف نکنیم مهمترین اصل در پیشگیری از این بیماری است. در کودکانی که شیر خوار بوده و حساس تر هستند مهمترین اقدام، مصرف شیر مادر است. به صورت قاطع عرض می‌کنم کودکانی که تا شش ماه اول زندگی نوزاد توصیه داریم مصرف انحصاری فقط از شیر مادر داشته باشند؛ به طوری که آن کودکانی که این طور مصرف می‌کنند به هیچ وجه دچار عفونت دستگاه گوارش نمی‌شوند؛ البته تا زمانی که فقط شیر مادر می‌خورند و این بنا به خواص و کیفیت شیر مادر است.

موقع اسهال کودکان به آنها چی بدهیم؟

از زمانی کودک می‌تواند دچار بیماری شود که یک عامل خارجی وجود داشته باشد؛ مثل شیشه دادن به کودک یا دادن پستانک یا مصرف آب و مواد غذایی آلوده.

گاهی اوقات وقتی به مادر می‌گوییم دستگاه گوارش کودک شما آلوده است مادر می‌گوید فرزندم چیز آلوده‌ای نخورده است؛ در حالی که کودکان عادت دارند انگشت خود را بخورند یا اشیا آلوده را به دهان خود بزنند؛ اینها باعث انتقال آلودگی و وارد شدن به دستگاه گوارش می‌شوند.

این پیشگیری مشترک است و درمان مشترک نیز این هست که مایع و نمک‌های مورد نیاز بدن کودک را به اندازه و میزان لازم و تعادل تامین شود. توصیه می‌کنیم وقتی کودکی مبتلا به اسهال شد از مصرف آب خالی، نوشابه و چای پرهیز کنند؛ چون اینها تامین کننده آب بدن هستند و برخی از اینها عوارض خاص دیگری نیز دارند؛ مثل نوشابه که مواد قندی دارد و اسهال را تشدید می‌کند و تعادل آب و نمک بهم می‌ریزد.

چون دهیدراته می‌شوند کمبود آب و نمک به وجود می‌آید؛ اگر آب خالی بخورند نمک بدن تامین نمی‌شود و غلظت نمک پایین می‌آید و این کودکان به بی حالی دچار شده و کاهش هوشیاری و در نهایت دچار تشنج می‌شوند. بنابراین باید مایع مخصوص مصرف کنند.

قبلا محلول «او. آر. اس» به صورت پودر بود و الان هم هست و برای دوره پس از شیر خوارگی توصیه می‌شود؛ در دوره شیرخوارگی به صورت محلول‌های آماده است که می‌توانند استفاده کرد.

یا جایگزین آن می‌توان از آب سیب یا آب هویج یا ترکیب ایندو استفاده کرد؛ به طوری که آب آنها را صاف کرده و استفاده کنند. آب سیب اگر حاوی فیبرش باشد می‌تواند رونده باشد. آب سیب طبیعی و آب هویچ طبیعی ضمن اینکه این را تامین می‌کنند انرژی نیز می‌دهند.

هیچ سرم و محلول و غذایی کاملتر از شیر مادر نیست

این دو مواد آنتی اکسیدان دارند که توکسین و اکسیدان را در بدن کم می‌کنند و آب و نمک بدن را تامین می‌کنند؛ به اضافه اینکه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. کار دیگر، دوغ درست کردن است؛ این کار و دادن دوغ به کودکانی که بالای یکسال هستند خوب است؛ البته از شش ماهگی به بعد می‌توانند از آب میوه استفاده کنند و از یک سالگی به بعد از دوغ استفاده کنند.

برای نوزادان شیرخوار تاکید بر مصرف شیر مادر و تامین مایع مناسب است. بعد از دوره شیرخوارگی اگر مایع مناسب را تامین کنند بهتر از هر سرمی است.

هیچ سرم و محلول و غذایی کاملتر از شیر مادر نیست. در بین محلول‌های تامین کننده آب بدن در کودکان اسهالی‌، محلول‌های آماده «او آر اس» است که در داروخانه‌ها وجود دارد.

به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم والدین اقدام به تولید سرم‌های خانگی کنند. برخی نمک و شکر را ترکیب می‌کنند و آب نمک درست می‌کنند؛ در حالی که به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم؛ چراکه اگر غلظتش استاندارد نباشد می‌تواند آسیب زا باشد.

الان با توجه به فصل گرما آیا این بیماری بین کودکان شیوع پیدا کرده است؟

بله؛ فصل گرما که شروع شود، حدودا از اردیبهشت بیماری‌های اسهالی شروع و در تیرماه به پیک می‌رسد و تا مهر ادامه دارد. یک پیک دوم هر سال داریم که در شهریورماه است و به خاطر اوج گرفتن مسافرتهاست؛ به طوری که افراد در مسیرهای مسافرت غذای غیر بهداشتی می‌خورند و ما در این زمان فراوانی در خصوص «شبه وبا» و «التور» را داریم.

با توجه به توضیحات جناب عالی باید توجه کنیم که ویروس جدیدی نیست و فقط مخصوص فصل گرماست؟

مهم نیست پاتوژن آن ویروس جدیدی باشد؛ بلکه این وضعیت در فصل گرما رخ می‌دهد. اگر غذا و آب مطمئن مصرف کنیم نباید نگران ویروس جدیدی باشیم.

به کودکان مبتلا به مشکلات گوارشی آنتی بیوتیک ندهید

بستگی به حجم ویروس و میکروب وارد شده دارد. دو نکته مهم است؛ اول اینکه والدین به شدت مواظب باشند و از مصرف آنتی بیوتیک پرهیز شود و خیلی جایگاهی ندارد؛ به هیچ وجه در بیماری‌های گوارشی آنتی بیوتیک توصیه نمی‌کنیم؛ خیلی نادر است تا استفاده کنیم و دوم اینکه سرم تراپی نیز در این بیماری خیلی جایی ندارد.

دوران ابتلا به این بیماری کودکان چه میوه‌هایی را باید مصرف کنند؟

غیر از بحث آب و الکترولیت که گفتم، میوه هندوانه میوه کاملا مطمئن و خوبی است. هندوانه برای تامین آب و الکترولیت بدن و تب بر بودن خیلی خوب و طبیعی است؛ به طوری که ماده قرمز آن ماده آنتی اکسیدان بسیار مطمئنی است و برای بیماران تب دار مصرف هنوانه یکی از چیزهایی که توصیه می‌کنند.

منبع: ایسکانیوز