همه از خدمات بانک ملی استفاده میکنند، فقط کسی نمیداند!

در حاشیه هفدهمین نمایشگاه صنعت مالی، مدیران ارشد بانک ملی ایران از توان فنی، زیرساختهای دیجیتال گسترده و همکاری عملیاتی با اغلب فینتکها و لندتکهای کشور خبر دادند.
در حاشیه هفدهمین نمایشگاه صنعت مالی، مدیران ارشد بانک ملی ایران از توان فنی، زیرساختهای دیجیتال گسترده و همکاری عملیاتی با اغلب فینتکها و لندتکهای کشور خبر دادند.
به گزارش خبرنگار مهر، نشستی تخصصی با عنوان نحوه همکاری بانک ملی ایران با فینتکها، لندتکها و ارائه محصولات نوآورانه و فناورانه با حضور مدیران ارشد و اعضای هیأت عامل این بانک از جمله حمیدرضا مختاریان (معاون فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات)، بیژن نصرتی (معاون بانکداری جامع)، حمید مؤمنی (معاون امور شعب) و صادق سپندارند (رئیس اداره کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک) در حاشیه هفدهمین نمایشگاه بینالمللی صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) برگزار شد.
در ابتدای این نشست حمیدرضا مختاریان، عضو هیأت عامل و معاون فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات بانک ملی ایران، بر ضرورت توسعه تعامل با مشتریان نهایی، افزایش بهرهبرداری از خدمات فینتک، و گسترش زیرساختهای بانک ملی ایران تأکید کرد.
گسترش خدمات بانکی با تمرکز بر تجربه مشتری نهایی
مختاریان با اشاره به ظرفیتهای بالای بانک ملی در حوزه محصولات فناورانه گفت: ما محصولات قابل توجهی در اختیار داریم، اما مهمترین موضوع، رساندن این محصولات به مشتری نهایی است. این فرآیند تنها تبلیغات نیست؛ شامل فرهنگسازی، آموزش و رفع اشکالات احتمالی در خود محصولات نیز میشود.
او تاکید کرد: گاهی ممکن است تنها یک درصد نواقص فنی باقی مانده باشد، اما همین موضوع مانع استفاده صحیح مشتری از خدمت شود.
وی افزود: در تعامل مستمر با معاونت بانکداری جامع، تمام نقاط ضعف شناسایی، رصد و اصلاح میشود. ما هرگز خدمات خود را بینقص و نهایی نمیدانیم و با دریافت بازخورد از مشتریان، بهینهسازی مداوم را در دستور کار داریم.
نقش بانک ملی در پشتیبانی از فینتکها و سرویسهای نوین مالی
معاون فناوری اطلاعات بانک ملی در ادامه سخنان خود گفت: شاید یکی از مسائلی که نتوانستیم بهخوبی آن را به مخاطبان منتقل کنیم این است که امروز بسیاری از فینتکهای بزرگ کشور از خدمات فناوریمحور بانک ملی ایران استفاده میکنند.
وی افزود: تقریباً تمامی فینتکهای برجسته کشور به نوعی از سرویسهای ما بهرهمند هستند. ما مجموعهای از سرویسهای مورد نیاز کسبوکارهای نوین مالی را ارائه دادهایم که در بسترهای مختلف در دسترس هستند.
مختاریان در ادامه تأکید کرد: در حال حاضر بانک ملی از طریق پلتفرمهای بانکداری باز (Open Banking)، از جمله پلتفرم اکسیژن شرکت دادهورزی سداد و پلتفرم فرابوم، طیف گستردهای از خدمات را با جزئیات کامل ارائه میدهد.
او همچین گفت: ما آمادهایم با تمامی شرکتها و استارتاپها در حوزه فینتک و لندتک همکاری کنیم و اگر احساس میکنند سرویسی در دسترس نیست، میتوانند اعلام کنند تا پیگیری و ارائه شود.
دو سطح همکاری بانک ملی با فینتکها و لندتکها
مختاریان نحوه تعامل بانک با شرکتهای فناوری مالی را در دو سطح تشریح کرد.
1. ارائه خدمات بانکی به عنوان سرویس (Banking-as-a-Service)
در این نوع همکاری، بانک ملی به شرکتهای بزرگ، خوشنام و دارای سابقه معتبر، دسترسی محدود به خدماتی مشابه نقش بانک ارائه میدهد. این شرکتها میتوانند در حوزهای مشخص به مشتریان خود خدمات بانکی ارائه دهند، اما این تعامل کاملاً کنترلشده و با نظارت کامل انجام میشود.
2. دسترسی به اطلاعات مشتری با مجوز شخصی
در این مدل، فینتکها با رضایت مشتری به اطلاعات بانکی او دسترسی دارند، مشابه مکانیزم ورود با حساب گوگل. البته در این سطح اطلاعات حساس در دسترس قرار نمیگیرد و دسترسیها محدود، کنترلشده و مبتنی بر تصمیم مشتری است. در این حوزه، ما آزادی عمل بیشتری قائل هستیم.
زیرساخت قوی بانک ملی ایران برای پردازش کلانتراکنشها
مختاریان با اشاره به توان فنی بانک گفت: بانک ملی ایران روزانه بیش از 150 میلیون تراکنش بانکی را پردازش میکند. این آمار نشاندهنده توان زیرساختی گستردهای است که در زمینه شبکه، سختافزار، دیتاسنتر و منابع پردازشی ایجاد شده است.
او تاکید کرد: این توانایی نه تنها پاسخگوی نیازهای فعلی است، بلکه قابلیت توسعه برای آینده را نیز داراست.
وی ادامه داد: با توجه به روند رشد خدمات دیجیتال و افزایش استفاده مشتریان از سرویسهای بانکی، ما زیرساختهای خود را برای حجم بالاتر تراکنش آماده کردهایم. در حال حاضر، بانک ملی با اختلاف، بیشترین حجم تراکنشهای مالی کشور را در اختیار دارد.
عضو هیأت عامل بانک ملی ایران در بخش بعدی سخنان خود با تأکید بر اهمیت حفظ امنیت اطلاعات مشتریان، از تقویت زیرساختهای امنیتی بانک و رویکرد باز بانک ملی در همکاری با فینتکها و لندتکها خبر داد.
امنیت اطلاعات مشتریان، اولویت اول بانک ملی ایران
حمیدرضا مختاریان با اشاره به رصد رخدادهای امنیتی در سال گذشته گفت: تقریباً بهصورت ماهانه، یک یا دو بانک با مشکلاتی همچون نشت اطلاعات (Data Leakage)، حملات امنیتی یا اختلال در ارائه خدمات بانکی مواجه بودهاند. اما خوشبختانه بانک ملی ایران طی این مدت درگیر هیچیک از این مشکلات نشده است. این موفقیت مرهون تلاش بیوقفه همکاران در حوزههای مختلف امنیت سایبری و فناوری اطلاعات است.
وی افزود: با وجود این، تهدیدات امنیتی همواره در کمین بانکهاست و هیچکدام از مؤسسات مالی از این خطرات مصون نیستند.
او توضیح داد: بانک ملی ایران طی سالهای گذشته اقدامات گستردهای برای ارتقای امنیت اطلاعات انجام داده و هماکنون در حال تقویت هرچه بیشتر زیرساختهای امنیتی خود است. هدف ما، ایجاد تعادل بین گسترش خدمات نوین، از جمله خدمات بانکداری باز (اوپنبانکینگ)، و مقابله مؤثر با تهدیدات امنیتی است.
بانک ملی ایران، بزرگترین بانک با بیش از 55 میلیون مشتری
مختاریان با اشاره به گستره وسیع مشتریان بانک ملی ایران اظهار کرد: در حال حاضر، بیش از 55 میلیون مشتری حقیقی و یک میلیون مشتری حقوقی از خدمات بانک ملی استفاده میکنند که بسیاری از آنها دارای چندین حساب و کارت بانکی هستند.
عضو هیأت عامل بانک ملی ایران تاکید کرد: این آمار نشاندهنده گستره فعالیت و مسئولیت سنگین بانک در ارائه خدمات پایدار و ایمن به مشتریان است.
تعامل گسترده با فینتکها و لندتکها با رویکرد شفاف و حرفهای
معاون فناوری اطلاعات بانک ملی در ادامه تصریح کرد: هدف ما در تعامل با فینتکها و لندتکها، بیشترین میزان همکاری با کمترین محدودیت ممکن است. با این حال، در مواردی که بحث اطلاعات مشتری، کیفیت خدمات و حفظ اعتماد عمومی مطرح میشود، ناچاریم کنترلها و نظارتهای دقیقی اعمال کنیم.
وی در این زمینه با بیان اینکه کنترلهای ما عمدتاً فنی است، گفت: ما در بانک ملی بررسی میکنیم که آیا شرکت متقاضی از نظر فنی توان ارائه خدمات در سطح استاندارد بانک ملی را دارد یا خیر. همچنین ظرفیت ارائه خدمات و مشتریان هدف آن بررسی میشود.
او همچنین تاکید کرد: بهدلیل هزینههای ثابت بالا در بانک ملی، اقدامات ما باید در مقیاس وسیع اقتصادی معنا داشته باشد. بانک ملی بهدلیل داشتن جامعه وسیع مشتریان، از مزیت رقابتی اقتصاد مقیاس (Economy of Scale) برخوردار است.
رعایت استانداردها، لازمه استفاده از برند بانک ملی
مختاریان در پایان سخنان خود تأکید کرد: اعتماد عمومی به بانک ملی یک سرمایه ارزشمند است. از اینرو، خدماتی که با نام بانک ملی ارائه میشوند، باید از کیفیت، امنیت و پایداری لازم برخوردار باشند. به همین دلیل، ما تنها به مجموعههایی اجازه استفاده از سرویسهای بانکی میدهیم که از نظر فنی، امنیتی و ظرفیت ارائه خدمات در سطحی قابل قبول باشند.
در ادامه این نشست بیژن نصرتی، عضو هیأت عامل و معاون بانکداری جامع بانک ملی ایران به تشریح اقدامات بانک در زمینه توسعه بانکداری دیجیتال و همکاری با استارتآپهای مالی پرداخت.
نصرتی با اشاره به سابقه فعالیتهای فناورانه بانک ملی ایران عنوان کرد: از حدود سه تا چهار سال پیش، با تکیه بر زیرساختهای فنی قدرتمند و ظرفیتهای شرکتهای وابسته مانند هلدینگ سداد، شرکت پرداخت الکترونیک پارس، اپلیکیشن بله، و سامانههای فینوداد، حرکت جدی بانک ملی به سمت دیجیتالسازی خدمات بانکی آغاز شد.
وی افزود: بانک ملی ایران با ارائه محصول وام مهربانی تاکنون بیش از 100 هزار میلیارد تومان تسهیلات به صورت غیرحضوری پرداخت کرده است؛ بهطوریکه بیش از 92 درصد از این پرداختها به شکل کاملاً غیرحضوری صورت گرفته است و این شامل فرآیندهایی از جمله افتتاح حساب، اعتبارسنجی و پرداخت تسهیلات است.
تحقق 100 درصدی خدمات غیرحضوری در برخی حوزهها
معاون بانکداری جامع بانک ملی ایران ادامه داد: در حال حاضر، مدیریت کارتها نیز به صورت 100 درصد غیرحضوری انجام میشود. این موفقیت حاصل تلاشهای شبانهروزی تیمهای آیتی و کسبوکار بانک بوده است.
او در ادامه گفت: همچنین محصولات نوآورانهای در حال معرفی هستند که نشان از پیشرفت چشمگیر بانک در حوزه فناوریهای مالی دارد.
راهاندازی موفق BNPL و تسهیلاتیار
نصرتی همچنین از راهاندازی موفق دو محصول کلیدی خبر داد و گفت: در حال حاضر، محصول BNPL (خرید اکنون، پرداخت بعد) و سامانه تسهیلاتیار با قدرت عملیاتی شدهاند.
عضو هیأت عامل بانک ملی افزود: پیشبینی میکنیم طی 12 تا 18 ماه آینده، بخش عمدهای از خدمات حضوری نیز به صورت غیرحضوری ارائه شوند. این تحول با همکاری نزدیک تیمهای تخصصی فناوری و کسبوکار تحقق خواهد یافت.
همکاری با فینتکها و لندتکها؛ همافزایی بهجای رقابت
وی در ادامه تاکید کرد: بانک ملی به عنوان یک نهاد حاکمیتی، ظرفیتهای گستردهای برای همکاری با فینتکها و لندتکها دارد. تجربه همکاری گذشته نشان داده است که این دو حوزه نه تنها رقیب نیستند، بلکه مکمل یکدیگرند.
او گفت: همکاریهای شکلگرفته گویای این است که تعامل سازنده بین فناوری و بانکداری سنتی، مسیر تحول دیجیتال را هموار میسازد.
نقش اکسیژنپرو بهعنوان یک لندتک و رگتک
نصرتی درباره همکاری با شرکتهای فناور نیز گفت: اکسیژنپرو به عنوان یک شرکت لندتک و همزمان رگتک، قابلیت اعتبارسنجی، نصب سامانههای شناسایی هویتی و اجرای فرآیندهای مربوط به اعطای تسهیلات را بهصورت مستقل دارد.
عضو هیأت عامل بانک ملی افزود: علاوه بر این سامانه بام با راهاندازی هاب مالی، امکان استفاده از ظرفیتهای سرمایهگذاری در بعضی صندوقها را برای مشتریان فراهم کرده است.
لزوم بهبود زیرساختهای قانونی و اعتبارسنجی
وی به برخی چالشها در همکاری با فینتکها اشاره کرد و افزود: در مقایسه با کشورهای توسعهیافته، ما هنوز با محدودیتهایی در زمینه همکاری با فینتکها و لندتکها مواجه هستیم.
نصرتی گفت: بانک مرکزی باید در این زمینه تسهیلگری بیشتری داشته باشد. شرکتهای رتبهبندی و اعتبارسنجی نیز نقش کلیدی در کاهش ریسک این همکاریها ایفا میکنند.
او تاکید کرد: اطلاعات بهروز و دقیق از مشتریان میتواند پایهای برای تعامل مطمئنتر بین بانکها و فینتکها باشد.
ریسک نکول تسهیلات غیرحضوری زیر یک درصد
معاون بانکداری جامع بانک ملی ایران با اشاره به عملکرد درخشان بانک در پرداخت تسهیلات غیرحضوری اظهار داشت: در برخی قراردادها، ریسک نکول توسط تسهیلاتیارها پذیرفته میشود.
وی همچنین افزود: با این حال، درصد نکول تسهیلات پرداختشده از طریق سامانه مهربانی تنها 63 صدم درصد بوده که کمتر از میانگین سیستم بانکی است. این موضوع نشاندهنده اثربخشی اعتبارسنجیهای انجامشده و امنیت فرآیندهای دیجیتال بانک است.
نصرتی در پایان تاکید کرد: اگر بتوانیم ریسک را پیشبینی و هزینه آن را در قیمت تمامشده پول لحاظ کنیم، امکان تنظیم مدلهای همکاری اقتصادی مناسب با تسهیلاتیارها فراهم میشود.
عضو هیأت عامل بانک ملی گفت: البته باید اذعان داشت که هنوز در برخی بخشهای شبکه بانکی و شرکتهای اعتبارسنجی ضعفهایی وجود دارد که با شناسایی و رفع آنها میتوان زمینه ارتقا کیفیت خدمات مالی را فراهم کرد.
در بخش پایانی این نشست صادق سپندارند، رئیس اداره کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی ایران، با تشریح آخرین اقدامات بانک در حوزه بانکداری دیجیتال، از توسعه محصولات غیرحضوری و همکاری گسترده با فینتکها و لندتکها خبر داد.
سپندارند در ادامه این نشست تخصصی با اشاره به تحول گسترده خدمات بانکی در بانک ملی ایران اظهار داشت: پس از اجرای موفق طرح وام مهربانی و راهاندازی کارتهای اعتباری غیرحضوری، محصول جدید بانک ملی با عنوان کالاپی بهصورت کاملاً غیرحضوری ارائه میشود.
او فزود: این خدمت در قالب مدل BNPL (خرید اکنون، پرداخت بعد) طراحی شده و در دورههای بازپرداخت یک تا چهار ماهه در دسترس مشتریان قرار دارد.
بانک ملی، جلوتر از فینتکها در ارائه خدمات دیجیتال
وی تاکید کرد: بانک ملی ایران نهتنها در مقایسه با دیگر بانکهای کشور عقب نیست، بلکه در برخی زمینهها از بسیاری از فینتکها و لندتکها نیز جلوتر است. فناوریهایی که پیشتر بهعنوان مزیت رقابتی فینتکها معرفی میشد، اکنون در بانک ملی بهکار گرفته شدهاند.
رئیس اداره کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی بیان کرد: این مهم با اتکاء به بازوهای اجرایی قدرتمند بانک در حوزه فناوری، از جمله شرکتهای پرداخت الکترونیک سداد، دادهورزی سداد و پیشگامان توسعه بانک ملی، محقق شده است.
مشکل در تبلیغات، نه زیرساخت
سپندارند با اشاره به جایگاه مناسب بانک ملی در حوزه زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری تصریح کرد: در حال حاضر شاید تنها چالش بانک ملی، ضعف در حوزه برندینگ و تبلیغات این خدمات باشد.
وی همچنین گفت: در زمینه زیرساخت، بانک ملی نهتنها عقب نیست بلکه بهمراتب جلوتر از سایر بانکها حرکت کرده است. ما تنها بانکی هستیم که زیرساخت BNPL را بهصورت کاملاً داخلی توسعه دادهایم. محصولات نوآورانهای نظیر کالاپی و نوپی، هر دو بهعنوان نمونههای موفق BNPL و تسهیلاتیار، نمونه بارزی از این پیشرفتاند.
همکاری بدون محدودیت با فینتکها و لندتکها
رئیس اداره کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی ادامه داد: بانک ملی ایران هیچ محدودیت داخلی یا مقررات خاصی برای همکاری با فینتکها، لندتکها و تسهیلاتیارها ندارد؛ مگر اینکه شرکتهای متقاضی از نظر اعتبار مالی یا غیرمالی، فاقد صلاحیت لازم باشند.
او تاکید کرد: اعتبارسنجی صحیح، مهمترین ملاک برای شروع یا توقف همکاری است.
ضرورت ساماندهی فعالیت تسهیلاتیارها
وی در بخش دیگری از سخنان خود به ریسکهای احتمالی ناشی از فعالیت تسهیلاتیارها اشاره کرد و افزود: افزایش کمی و ورود بیضابطه برخی تسهیلاتیارها ممکن است به رقابت ناسالم و اعطای تسهیلات بدون اعتبارسنجی مناسب منجر شود.
او بیان کرد: در چنین شرایطی، اگر تسهیلات به مشتریان فاقد صلاحیت ارائه شود، تضامین معمول کافی نخواهد بود و این مسئله میتواند ریسکهای جدی اعتباری برای بانکها ایجاد کند.
سپندارند در همین راستا خواستار تدوین مقررات مشخص برای نحوه فعالیت تسهیلاتیارها از سوی بانک مرکزی شد و گفت: ضروری است ضوابط مشخصی در زمینه اعتبارسنجی مشتریان توسط نهادهای قانونگذار تدوین شود تا ریسک اعتباری این همکاریها کاهش یابد.
سهم بانک و تسهیلاتیار در مدلهای درآمدی BNPL
در این نشست، سپندارند به موضوع سودآوری بانک و سهم تسهیلاتیارها نیز در مدلهای BNPL اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی و با توجه به نرخهای مصوب شورای پول و اعتبار، بانک نمیتواند تسهیلاتی با نرخ بالاتر از 23 درصد ارائه دهد.
او بیان کرد: در مقابل، تسهیلاتیارها به دلیل خدمات ارزش افزودهای که به مشتری ارائه میکنند، از محل کارمزد با مشتریان وارد تعامل میشوند. البته بانک مرکزی دستورالعملهایی را برای تنظیم این کارمزدها تعیین کرده است.
وی افزود: در فاز نخست، بانک ملی ایران طرح BNPL را با مشتریان وفادار و شرکتهای همکار خود آغاز کرده است. این رویکرد بهویژه در مراحل ابتدایی، به سودآوری بیشتر بانک و کاهش ریسک اعتباری کمک میکند.
رئیس اداره کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی تاکید کرد: در آینده نیز با توسعه خدمات و تدوین سیاستهای دقیقتر، امکان افزایش سهم درآمدی از محل کارمزد و ارزش افزوده وجود خواهد داشت.
سپندارند در پایان خاطرنشان کرد: بانک ملی ایران هماکنون در حال توسعه مرحلهای محصولات غیرحضوری خود است و در مسیر همکاری هوشمندانه و هدفمند با فینتکها و لندتکها حرکت میکند. این مسیر با اتکا بر شفافیت، اعتبارسنجی دقیق و رعایت استانداردهای نظارتی ادامه خواهد یافت.
پینوشت.
BNPL مخفف Buy Now Pay Later به معنی الان بخر، بعداً پرداخت کن، است و یک روش پرداخت اقساطی است که به مشتریان اجازه میدهد کالاهایی را بدون پرداخت فوری خریداری کنند و مبلغ آن را در اقساط بعداً پرداخت کنند.
فینتک (FinTech): ترکیبی از دو واژه مالی (Finance) و فناوری (Technology) است و به شرکتهایی اطلاق میشود که با استفاده از فناوریهای نوین، خدمات مالی و بانکی را سادهتر، سریعتر و ارزانتر ارائه میدهند.
لندتک (LendTech): زیرمجموعهای از فینتک است که بهطور خاص بر ارائه تسهیلات، اعتبار و وام بهصورت دیجیتال تمرکز دارد؛ این شرکتها با بهرهگیری از دادهکاوی و الگوریتمهای هوشمند، فرآیند وامدهی را تسهیل میکنند.
رگتک (RegTech): مخفف Regulatory Technology است و به فناوریهایی گفته میشود که به کسبوکارها و بانکها کمک میکنند مقررات مالی و نظارتی را راحتتر، سریعتر و دقیقتر رعایت کنند.
شرکت تسهیلات یار، شرکتی تجاری است که از طریق ایجاد ارتباط بین مؤسسه اعتباری، مشتری و تأمینکننده کالا و خدمات در بستر فضای مجازی، فرآیند اعطای تسهیلات به مشتری را تسهیل میکند.
اوپنبانکینگ (Open Banking) سیستمی است که به مشتریان اجازه میدهد بهصورت امن، دادهها و اطلاعات حساب بانکیشان را با شرکتها و اپلیکیشنهای مالی مورد اعتماد به اشتراک بگذارند تا خدمات مالی بهتر و شخصیسازی شده دریافت کنند. این کار با استفاده از APIهای بانکی انجام میشود و باعث افزایش رقابت و نوآوری در صنعت مالی میشود.



