هیچ سیاستی ابدی نیست و باید در صورت ناکارآمدی اصلاح شود

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، در همایش حکمرانی به مناسبت چهلمین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی که با حضور رئیس جمهور برگزار شد، اظهار داشت: در حل مسائل، از کمک‌های اساتید نیز بهره گرفته و تلاش کردیم تصمیم‌گیری‌ها با مشارکت گسترده نخبگان صورت گیرد.

وی افزود: بیش از 200 نشست علمی و تخصصی و چندین همایش ملی در راستای تحقق اهداف شورای عالی برگزار شده است.

خسروپناه با تشریح رویکرد جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در دوره جدید، حکمرانی شورا بر پایه‌های حکمرانی محوری، نخبه‌محوری و مردم‌محوری استوار است. بر این اساس، مصوباتی که از معبر اساتید دانشگاه و حوزه عبور نکرده باشد، به تصویب نخواهد رسید.

ضرورت تدوین اسناد علمی واقع‌بینانه / اسناد ناکارآمد بازنگری شوند

حسین سیمایی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، نیز در این در همایش با اشاره به جایگاه ویژه دانشگاه در اندیشه امام خمینی (ره) گفت: دانشگاه در نگاه امام، صرفاً محل آموزش و پژوهش نیست، بلکه نهادی انسان‌ساز با مسئولیت فرهنگی است. تأسیس نهادی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز برگرفته از همین دیدگاه است که علم و فرهنگ را به‌عنوان دو حوزه جدایی‌ناپذیر در سیاست‌گذاری‌ها در نظر گرفته است.

وی با تأکید بر ویژگی‌های منحصربه فرد دانشگاه ایرانی اظهار کرد: دانشگاه ایرانی امروز نه‌تنها جایگاه علمی دارد، بلکه با هویت فرهنگی شناخته می‌شود. برخلاف بسیاری از کشورها که در نظام آموزش عالی خود معاونت فرهنگی ندارند، در دانشگاه‌های ما چنین نهادی وجود دارد.

وی افزود: این امر نشان‌دهنده اهمیت فرهنگ در نظام علمی ایران است. حتی دولت‌های سکولار نیز به فرهنگ توجه دارند، اما نحوه و میزان دخالت آن‌ها متفاوت است. برخی دولت‌ها دخالت حداقلی دارند، درحالی‌که برخی دیگر سیاست‌هایی مبتنی بر نظارت و حمایت را اتخاذ می‌کنند.

وزیر علوم با اشاره به اهمیت بازبینی در سیاست‌ها گفت: هیچ سیاستی ابدی نیست و باید در صورت ناکارآمدی، اصلاح شود. قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری باید منعطف باشد. حکمرانی خوب، حکمرانی است که پیش از اجبار واقعیت‌ها، خود سیاست‌هایش را بازنگری کند. این مسئله در فرهنگ نیز صادق است؛ چراکه فرهنگ همواره نیازمند ارزیابی و به‌روزرسانی سیاست‌ها است.

وی با اشاره به مفهوم حکمرانی علمی گفت: حکمرانی علمی تنها به معنای استفاده از مدیران تحصیل‌کرده نیست، بلکه باید عالمانه و مبتنی بر پژوهش عمل کرد. در بسیاری از موارد، تصمیم‌گیری‌ها در کشور بدون پشتوانه علمی و آنی انجام می‌شود. درحالی‌که می‌توان با رجوع به تحقیقات گذشته و تجربه‌های موجود، تصمیم‌های بهتری اتخاذ کرد.

سیمایی صراف بر اهمیت تدوین اسناد واقع‌بینانه تأکید کرد و گفت: اسناد علمی و فرهنگی نباید صرفاً آرمانی باشند. باید اهداف بلندمدت و محدودیت‌های موجود به‌صورت هم‌زمان در نظر گرفته شوند. تدوین اسناد غیرقابل‌اجرا تنها به یأس و سرخوردگی منجر می‌شود. باید دو نوع سند داشته باشیم؛ یکی برای آرمان‌های بلندمدت و دیگری برای اقداماتی که در شرایط فعلی قابل اجرا هستند.

وزیرعلوم با اشاره به نقش آینده‌پژوهی در حکمرانی علمی گفت: آینده‌پژوهی بدون شناخت دقیق و بی‌طرفانه گذشته ممکن نیست. باید گذشته را منصفانه و بدون تعارف بررسی کنیم و از محدودیت‌ها و شرایط زمانی آگاه باشیم. تنها در این صورت می‌توان برنامه‌های آینده را به‌درستی تدوین کرد.

وی بر اهمیت استفاده از فرصت‌ها تأکید کرد و گفت: زمان برای تحول و پیشرفت محدود است و ما باید قدر فرصت‌هایی که در اختیار داریم را بدانیم. نباید فکر کنیم که همیشه زمان برای اصلاح و توسعه وجود دارد. مسئولیتی که نظام و مردم بر عهده ما گذاشته‌اند، امانتی است که باید به بهترین نحو به آن عمل کنیم.

آمادگی دانشگاه شهید بهشتی برای کمک به دولت

محمودرضا آقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی، نیز در ابتدای این همایش ضمن خوش آمدگویی به حاضران در همایش به ظرفیت‌های علمی و تحقیقاتی دانشگاه اشاره کرد و گفت: دانشجویان، اعضای هیئت علمی و ظرفیت‌های تحقیقاتی دانشگاه شهید بهشتی می‌تواند به دولت در حل مسائل کمک کند.

وی از تدوین سند تحول دانشگاه خبر داد و افزود: در این سند، دانشگاهی اخلاق‌مدار و جامعه‌ساز مدنظر است. با وجود چالش‌ها و مشکلات موجود، مسیر تحول در دانشگاه شهید بهشتی به‌طور جدی دنبال می‌شود.

آقامیری همچنین به همکاری نزدیک دانشگاه شهید بهشتی با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اشاره کرد و گفت: این دو دانشگاه، با وجود آن‌که زیر نظر دو وزارتخانه متفاوت هستند، همکاری مؤثری با یکدیگر دارند و این هم‌افزایی در پیشبرد اهداف علمی و پژوهشی بسیار مؤثر بوده است.

این همایش با حضور جمعی از مسئولان، دانشگاهیان و نخبگان در راستای بررسی راهبردهای حکمرانی در حوزه فرهنگ و علم در حال برگزاری است.