واردکننده بنزین شدیم چون گفتند پالایشگاه‌سازی، کثافت‌کاری است!
یکی از راه‌های مهم غلبه بر مهار ناترازی مصرف و تولید بنزین، پالایشگاه‌سازی است اما متاسفانه در دهه گذشته اهتمام چندانی به این کار نشد.
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: روزنامه ایران با انتشار این مطلب می‌گوید که سالانه چند میلیارد دلار هزینه واردات بنزین می‌شود. این روزنامه می‌نویسد: «یکی از اصلی‌ترین فرآورده‌های نفتی که با احداث پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، کشورمان توانست در آن به خودکفایی و صادرات برسد، بنزین بود. با این حال دیری نپایید که در این زمینه نیز کشورمان با توجه به چالش‌های موجود به وجود آمده به واردکننده بنزین تبدیل شد. طی سال‌های گذشته میزان مصرف بنزین حدود 80میلیون لیتر در روز بود، این در حالی است که این میزان در سال‌جاری در برخی روزها حتی به 120میلیون لیتر نیز رسیده است.
این ناترازی بنزین طبیعتاً باید برای کشوری با جمعیت بالا همچون هند اتفاق می‌افتاد نه کشوری همانند ایران که سرشار از منابع نفتی و گازی است. طبیعتاً این افزایش مصرف بنزین در کشورمان دلایل زیادی دارد به طوری که از طرفی سال‌هاست با مشکل حمل‌ونقل عمومی و کیفیت ضعیف خودروهای تولید داخل روبه‌رو هستیم و از طرف دیگر روند اسقاط خودروهای فرسوده به کندی پیش می‌رود. با این حال پرواضح است که با توجه به نیاز مصرفی بنزین به دلیل افزایش جمعیت و تعداد خودروها، هرساله باید دولت‌ها تلاش زیادی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های خود از جمله ساخت پالایشگاه در کشور برای تولید بنزین انجام دهند.
این در حالی است که طی سال‌های اخیر توجه چندانی به این امر نشده و بعد از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نتوانستیم آنچنان که باید و شاید فکری برای افزایش تولید بنزین در کشور کنیم.
بنابراین باید گفت کشورمان راهی جز افزایش و گسترش پالایشگاه‌های تولید بنزین ندارد و چون این امر فرآیندی کاملاً زمانبر است باید طی سال‌های آینده نیز همچنان مقادیر زیادی ارز برای واردات بنزین اختصاص دهیم.
از اواخر سال گذشته تاکنون شاهد آن بودیم که مصرف بنزین به یکباره از تولید آن بیشتر شده است که به دلیل ناترازی ایجاد شده، ایران از صادرکننده بنزین در جهان به جرگه واردکنندگان این محصول پیوسته است. به همین دلیل طی سال‌های گذشته شاهد آن بودیم که برای حل مشکل ناترازی مصرف بنزین در کشورمان اقدامات زیادی صورت گرفته که همه این اقدام‌ها و سیاست‌ها غیرقیمتی بوده است. به طوری که در سال 1400 مصرف بنزین به 91میلیون لیتر، سال 1401 به 104میلیون لیتر و سال 1402 نیز به 111میلیون لیتر رسید که روند افزایشی مصرف بنزین باعث شد سیاست‌های غیرقیمتی با تمرکز بر مدیریت مصرف سوخت در دستورکار دولت خدمتگزار سیزدهم قرار گیرد.
گزارش‌های وزارت نفت حاکی از آن است که در سال 1402، بیش از 5میلیارد و 478میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی وارد کشور شده که ارزشی معادل 4میلیارد دلار داشته است. همچنین هزینه‌های وارداتی که به 225هزار میلیارد تومان می‌رسند، تقریباً برابر با 10 ماه یارانه نقدی پرداختی به 85میلیون ایرانی است.
کارشناسان حوزه انرژی معتقدند کشورمان طی سال‌های گذشته باید تعداد بیشتری پالایشگاه برای جلوگیری از ناترازی بنزین در کشورمان احداث می‌کرد اما چون فرآیند ساخت پالایشگاه زمانبر است، سالانه مقادیر زیادی واردات بنزین طی سال‌های آینده صورت می‌گیرد که با توجه به ارزبری گسترده این فرآورده نفتی، کشورمان با مشکلات مالی زیادی مواجه خواهد شد.
بدون شک یکی از اصلی‌ترین دلایل این عدم ساخت پالایشگاه به این امر برمی‌گردد که اعتقادی به ساخت این پالایشگاه‌ها طی سال‌های 1392 تا 1400 وجود نداشت و مسئولان ساخت پالایشگاه را کاملاً غیراقتصادی می‌دانستند. این در حالی است که به عنوان نمونه چینی‌ها که یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان انرژی در جهان هستند، طی بازه‌ای 4ساله از سال 2019 تا 2023 سرمایه‌گذاری بیش از 58میلیارد دلاری را برای ساخت پالایشگاه انجام داده‌اند. همچنین گفته شده که چشم‌بادامی‌ها قصد دارند به حجم سرمایه‌گذاری خود در ساخت پالایشگاه ادامه دهند.»
یادآور می‌شود منطق آقای بیژن زنگنه وزیر نفت دولت‌های یازدهم و دوازدهم این بود که پالایشگاه‌سازی، کثافت‌کاری است!