پرداخت حق مسکن وظیفه کارفرما است / جزئیات شکایت کارگر از کارفرما بابت نپرداختن حق مسکن
طبق قانون کار پرداخت حق مسکن جز وظیفه قانونی کارفرما است و باید کارفرما ماهانه آن را به همراه حقوق کارگران پرداخت کند. اگر کارفرما حق مسکن کارگر را پرداخت نکند، قانونا کارگر این امکان را دارد که اقدام به طرح شکایت از کارفرما کنند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ کارگران مشمول قانون کار، حق و حقوقی دارند که کارفرما باید نسبت به اجرای آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهد. در روابط کار، تجربه ثابت کرده است که علت اصلی اختلاف بین کارگر و کارفرما به دلیل عدم انجام تکالبف قانونی از طرف کارفرما است. برخی از کارفرمایان اینگونه تصور می‌کنند که وظیفه آن‌ها فقط این است که دستمزد ماهانه کارگر را پرداخت کنند.
در روابط کار، آن چیزی که بیش از همه مهم است، مسائل مالی مانند پرداخت حقوق و دستمزد است. حمایت کارفرما از کارگر صرفا پرداخت کردن حقوق و دستمزد نیست، بلکه خدمات و امکانات رفاهی دیگری نیز برای آن‌ها در قانون تعیین شده است. آنچه که به عنوان حقوق کارگر تعریف شده و میزان آن هر ساله توسط شورای عالی کار تصویب می‌شود، شامل موارد مختلفی می‌شود. در مورد حقوق کارگر، عمدتا اینگونه تصور می‌شود که صرفا شامل دستمزد پایه می‌باشد اما مواردی چون حق مسکن، بن خواروبار، حق عائله مندی و غیره در حقوق ماهانه کارگر گنجانده می‌شود. یکی از موضوعات مهمی که مورد توجه قانون کار قرار گرفته، بحث مسکن کارگران است. موضوع مسکن در هر شرایطی حائز اهمیت است و با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور ما، به یکی از معضلات اصلی آحاد جامعه تبدیل شده است. متاسفانه مقررات مربوط به تامین مسکن کارگران که در قانون کار ذکر شده است، مورد توجه کارفرمایان قرار ندارد و کارگران همواره با مسئله تهیه مسکن برای خانواده خود با مشکلاتی مواجه هستند. از این جهت پرداخت حق مسکن جز وظیفه قانونی کارفرما است و باید ماهانه آن را به همراه حقوق کارگران پرداخت کند. اگر کارفرما حق مسکن کارگر را پرداخت نکند، قانونا کارگر این امکان را دارد که اقدام به طرح شکایت از کارفرما کنند.
حق مسکن کارگر چیست؟
حقوقی که به صورت ماهانه به کارگران از طرف کارفرما پرداخت می‌شود، صرفا در ارتباط با دستمزد پایه نیست و موارد دیگری را نیز شامل می‌شود. مواردی چون بن خواروبار، حق مسکن، کمک هزینه عائله مندی یا همان حق اولاد به عنوان بخشی از حقوق کارگران به شمار می‌روند. حال یکی از مهم‌ترین اجزا حقوق کارگران، حق مسکن آن‌ها است. مسکن در هر حالتی، به عنوان مهم‌ترین موضوعات جامعه محسوب می‌شود و شاید اساسی‌ترین نیاز هر فرد در جامعه به شمار می‌رود. از این رو قانون کار که جنبه حمایتی از کارگران دارد، توجه خاصی به موضوع مسکن کارگر دارد. حق مسکن، به عنوان جزء لاینفک حقوق کارگران مشمول قانون کار محسوب شده و از این حیث، کارفرما نمی‌تواند از پرداخت آن خودداری کنید. در واقع می‌توان گفت که حق مسکن، به عنوان تکلیف قانونی برای کارفرمایان است که میزان آن با توجه به افزایش حقوق هر ساله، زیاد می‌شود. پر واضح است که حق مسکن کارگر باید افزایش پیدا کند اما میزان آن به حدی نیست که یک کارگر بتواند از طریق آن اقدام به تهیه مسکن برای خود کنید. مبلغی که به عنوان حق مسکن کارگران تعیین شده است، نمی‌توان به دید خرید مسکن به آن توجه کرد، بلکه شاید کارگران بتوانند از طریق آن خانه‌ای را اجاره کرده و تا حدی بتوان نیاز مسکن کارگر در این زمینه تامین شود. از آن جهت که با توجه به شرایط فعلی اقتصادی، تامین مسکن به عنوان یکی از مشکلات اصلی عموم جامعه از جمله قشر کارگر محسوب می‌شود، شورای علی کار باید تدابیری را در این زمینه بیاندیشند که کارگران دغدغه‌ای برای تهیه مسکن نداشته و بتوانند به اندازه کافی، مسکن تهیه کنند.
پرداخت حق مسکن توسط کارفرما
ماده 34قانون کار، به تعریف حقی السعی پرداخته است که بر همین اساس، حق مسکن نیز به عنوان بخشی از حق السعی کارگران به شمار می‌رود. تمامی دریافت‌های قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از مزد یا حقوق کمک عائله مندی، هزینه مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آن‌ها دریافت می‌کنید را حق السعی می‌نامند. در واقع حق السعی، مجموع کل حقوق و مزایای متعلق به کارگر را شامل می‌شود که حق مسکن به عنوان یکی از اجزا اصلی آن به شمار می‌رود. در این صورت حق مسکن جنبه انگیزشی برای کارگران دارد که به واسطه آن بتوانند با شرایط بهتری برای کارفرما کار انجام دهند. وظیفه پرداخت حق مسکن در هر شرایطی با کارفرما است. همچنین این موضوع نیز به عنوان حق قانونی کارگران تعیین شده که در هر صوزت، کارفرما نمی‌تواند نسبت به پرداخت کردن آن خودداری کنید. با توجه به این که حق السعی بدین معناست که کارگر بر اساس سعی و تلاشی که به منظور انجام کار در کار می‌کنید، در قبال یک سری حق و حقوقی را دارد که حق مسکن شامل آن شده و وظیفه پرداخت آن با کارفرما است. در این صورت کارفرما حق ندارد که پرداخت حق مسکن کارگران را به تاخیر اندازد یا از پرداخت آن خودداری کند.
مهم‌ترین خدمات رفاهی کارگران؛ تامین مسکن
با بررسی قانون کار می‌توان به این موضوع پی‌برد که تنها حق کارگران و تکلیف کارفرمایان، پرداخت حقوق و دستمزد نیست. شاید بخش مهمی از حقوق کارگران به موضوع دستمزد آن‌ها ارتباط داشته باشد، اما لازم است که این قشر زحمت کش جامعه از خدمات رفاهی نیز برخوردار باشد. به موجب ماده 149قانون کار، کارفرمایان مکلفند با تعاونی‌های مسکن و در صورت عدم وجود این تعاونی‌ها مستقیما با کارگران فاقد مسکن جهت تامین خانه‌های شخصی مناسب همکاری لازم را کنید و همچنین کارفرمایان کارگاه‌های بزرگ مکلف به احداث خانه‌های سازمانی در جوار کارگاه یا محل مناسب دیگر است. در واقع پرداخت حق مسکن کارگران به عنوان تکلیف قانونی کارفرمایان محسوب شده و لازم است که پرداخت آن به عنوان بخشی از حقوق ماهانه کارگران انجام شود.
اهمیت حق مسکن
از آن جهت که حق مسکن به عنوان یکی از بخش‌های اصلی حقوق کارگران را تشکیل می‌دهد، در این صورت با افزایش حقوق در هر سال، میزان حق مسکن نیز به همان میزان افزایش پیدا می‌کند. همانطور که گفته شد، حق مسکن، بخشی از حق السعی کارگران به شمار رفته و در این صورت پرداخت آن جز وظایف کارفرمایان محسوب می‌شود. با این اوصاف، لازم است که کارفرما از میزان حق مسکن کارگر اطلاع داشته باشد که در زمان پرداخت حقوق نیز آن را اعمال کند. مقدار حق مسکن را شورای عالی کار تعیین می‌کند و در این صورت کارفرما مکلف است که بر اساس میزان تعیین شده، هزینه مسکن کارگران را پرداخت کنید. حق مسکن که شامل حقوق کارگران از طرف وزارت کار تصویب می‌شود، لازم است که کارفرما به محض تصویب آن را در مورد پرداخت حقوق کارگران اعمال کنید. در مورد این موضوع که حق مسکن کارگران در سال 1401، چه میزان است باید گفت که بر اساس مصوبه شورای عالی کار، مقدار آن به صورت ماهانه به مبلغ 650هزار تومان تعیین شده است. بنابراین میزان حق مسکن کارگر در سال 1401، 650هزار تومان بوده که اگر بر اساس هزینه‌های مسکن در حال حاضر بخواهیم این میزان را مطابقت دهیم، بسیار ناچیز است. کم بودن میزان حق مسکن کارگران، موضوعی است که همواره مورد انتقاد قرار گرفته و لازم است که تداببر موثری در این زمینه اتخاذ شود. لازم به ذکر است که ابتدا میزان حق مسکن کارگران، 550 هزار تومان بود که با تصویب بخشنامه جدید، این میزان به 650هزار تومان افزایش پیدا کرد و بر همین اساس، کارفرمایان مکلف هستند که از مهر ماه 1401، افزایش صورت گرفته را اعمال کنند. در این صورت کارگران، در 6 ماه اول سال که حق مسکن را به میزان 550 هزار تومان دریافت کرده‌اند، مبلغی به میزان 600 هزار تومان از کارفرما طلبکار هستند. یعنی به ازای هر ماه تا پایان شش ماهه اول سال، 100 هزار تومان کارفرما باید به عنوان حق مسکن باید به کارگران پرداخت کنید که مجموع آن همان 600 هزار تومان می‌شود. دلایل شکایت از کارفرما بابت حق مسکن موضوعات مختلفی می‌تواند به عنوان دلیل اصلی شکایت از کارفرما به شمار روند که یکی از آن‌ها، حق مسکن کارگر است. در بخش‌های قبلی به طور مفصل به موضوع حق مسکن و میزان آن در سال جدید پرداختیم. حق مسکن به عنوان قانونی کارگران در روابط کار است که مبلغ آن هر ساله توسط شورای عالی کا تعیین شده و پرداخت آن به عنوان بخشی از حق السعی طبق قانون کار برعهده کارفرما است. حال با توجه به این مسائل، دلایل مختلفی در رابطه با موضوع حق مسکن ممکن است که منجر به شکایت از کارفرما شود. دلیل اصلی شکایت کارگر از کارفرما بابت موضوع حق مسکن، این است که کارفرما مبلغ تعیین شده به عنوان حق مسکن کارگر را پرداخت نکرده یا پرداختی آن را کمتر از آنچه که مصوب شده، انجام داده است. در هر صورت تخفاتی از سوی کارفرما در مورد حق مسکن کارگران ممکن است که باعث شود تا کارگر اقدام به ثبت شکایت در اداره کار کنید. البته که کارگر برای شکایت خود باید دلایل موجه داشته باشد و اگر بتواند با آوردن ادله موجه و قابل قبول، در نهایت اداره کار را منجر به صدور حکم به نفع وی کند.
آیا کارفرما پرداخت حق مسکن کارگر را می‌تواند کمتر از مصوب قانونی انجام دهد؟
میزان حق مسکن کارگر هر ساله شورای عالی کار آن را تعیین می‌کند و زمانی که مقدار آن به صورت قانونی تصویب شد، اجرای مصوبه برای کارفرمایان لازم و ضروری است. به طور کلی کارفرما چه در رابطه با حقوق و سایر مزایای متعلق به کارگران، حق ندارد که پایین‌تر از آنچه که توسط وزارت کار، تصویب شده است، پرداخت کنید. در این صورت اگر کارفرما حق مسکن کارگر را کمتر میزان مصوب وزارت کار پرداخت کنید، مرتکب تخلف شده و در این صورت کارگر حق شکایت از وی را خواهد داشت. البته با توجه به مسائلی که در رابطه با مبلغ حق مسکن برای سال 1401که ایجاد شد، زمینه تخلف کارفرمایان و به تبع آن شکایت کارگران را در پی داشته است. مبلغ حق مسکن کارگران برای سال 1401، ابتدا 550هزار تومان تعیین شد که درشهریور ماه، طرحی برای افزایش حق مسکن کارگران به تصویب رسید که میزان آن به 650 هزار تومان افزایش پیدا کرد. همین موضوع باعث شد که کارگران مبلغی به میزان ششصد هزار تومان برای حق مسکن از کارفرمایان طلب داشته باشند. در هر صورت، کارفرما موظف است که در سال جاری، حق مسکن کارگران را به میزان 650 هزار تومان پرداخت کنید و کمتر از این میزان، تخلف از سوی کارفرما محسوب می‌شود.
تنطیم دادخواست شکایت از کارفرما بابت حق مسکن
موارد مختلفی در روابط کاری می‌تواند منجر شود تا کارگر با کارفرما دچار اختلافاتی شوند. یکی از موارد اختلافی بین آن‌ها بحث مربوط به حق مسکن است و عمده شکایات مطرح شده در اداره کار در رابطه با مسائل مالی است و کارگران به دلیل آن که کارفرما حقوق آن‌ها را پایمال کرده یا با تاخیر پرداخت می‌کند، مورد شکایت قرار گرفته‌اند. یکی از مواردی که باعث می‌شود تا کارگر از کارفرما شکایت کند، مسئله مربوط به بن حق مسکن است. بر اساس قانون، برای آن که به دعاوی کارگر و کارفرما در اداره کار رسیدگی شود، ارائه دادخواست لازم و ضروری است. ارائه دادخواست را می‌توان ابتدایی‌ترین مرحله در دعاوی کار و سایر دعاوی حقوقی در نظر گرفت. در صورتی که گارگر دادخواستی را در این زمینه تقدیم اداره کار نکند، امکان رسیدگی به خواسته وی وجود ندارد. تنظیم دادخواست خوب در این زمینه می‌تواند به نحوه رسیدگی به شکایات در اداره کار بسیار موثر باشد. دادخواستی که آیین و مقررات شکلی در آن رعایت نشده باشد، طبیعتا با رد دادخواست مواجه خواهد شد. نحوه نگارش متن دادخواست بسیار حائز اهمیت است و اگر اصول کلی دادخواست نویسی در آن رعایت نشود، مرجع رسیدگی کننده ترتیب اثری به دادخواست مربوطه نخواهد داد.
بیشتر بخوانید:
اعتیاد کارگر در قانون کار / کارفرما حق اخراج کارگر درگیر اعتیاد را ندارد
جزئیات کسر از حقوق کارگر توسط کارفرما
پرداخت بیمه وظیفه کارفرماست / شکایت کارگر از کارفرما درصورت عدم پرداخت حق بیمه
جزئیات حقوق کارگران کارواش در قانون کار / کارفرما حق پرداخت نکردن حقوق به کارگر را ندارد
اعتیاد کارگر در قانون کار / کارفرما حق اخراج کارگر درگیر اعتیاد را ندارد