چالش بمبافکن جدید مسکو برای آمریکا و ناتو / مشخصات «پک دا» هیولای پنهانکار روسیه

بیش از یک دهه از زمانی که نام بمبافکن نسل جدید روسیه، «پک دا»، برای اولین بار در محافل دفاعی مطرح شد، میگذرد..
بمبافکن موسوم به «پک دا» (PAK DA)، با وجود تأخیرهای متعدد و ابهامات گسترده، همچنان به عنوان یکی از بزرگترین چالشهای آینده برای برتری هوایی آمریکا و ناتو مطرح است.
بیش از یک دهه از زمانی که نام بمبافکن نسل جدید روسیه، «پک دا»، برای اولین بار در محافل دفاعی مطرح شد، میگذرد. این پروژه که توسط شرکت معتبر توپولف در حال توسعه است، با هدف نوسازی ناوگان هوایی استراتژیک روسیه و تقویت «سهگانه هستهای» این کشور طراحی شده است.
مشخصات هیولای پنهانکار روسیه «پک دا» بر اساس طراحی «بالپرنده» (Flying Wing) و با سرعت فروصوت (Subsonic) ساخته میشود که اولویت اصلی در آن، نه سرعت، بلکه «پنهانکاری و رادارگریزی بالا» است. این بمبافکن برای حمل تسلیحات در محفظههای داخلی طراحی شده و پیشبینی میشود قادر به حمل حدود 30 تن مهمات متعارف یا هستهای باشد.
اگرچه اطلاعات رسمی کمیاب است، اما منابع مختلف برد عملیاتی این پرنده را حدود 12 هزار کیلومتر تخمین میزنند و برخی گزارشها از توانایی پرواز مداوم به مدت 30 ساعت بدون نیاز به سوختگیری خبر میدهند. هدف نهایی از ساخت این بمبافکن، جایگزینی تدریجی ناوگان قدیمی اما همچنان قدرتمند بمبافکنهای توربوپراپ توپولف -95 (خرس) و جتهای مافوق صوت توپولف -160 (بلکجک) است.
ورود این بمبافکن به خدمت، یک چالش راهبردی برای غرب خواهد بود. یک بمبافکن رادارگریز روسی میتواند با نفوذ به عمق سامانههای پدافند هوایی ناتو، پیش از شناسایی شدن، تسلیحات دوربرد خود را شلیک کند. این موضوع، برنامهریزی برای رهگیری و دفاع را برای ایالات متحده، به ویژه در مناطق حساسی مانند قطب شمال، بسیار پیچیده میکند.
«پک دا» در واقع پاسخ مستقیم روسیه به برنامههای بمبافکنهای رادارگریز آمریکا مانند B-2 Spirit و پروژه جدیدتر B-21 Raider است و میتواند توازن قدرت منطقهای را تغییر داده و هزینههای دفاعی ناتو را به شدت افزایش دهد.
با وجود اهمیت استراتژیک این پروژه، اطلاعات تایید شده در مورد آن بسیار اندک است. مقامات روسی بارها اعلام کردهاند که کار بر روی نمونه اولیه در حال انجام است و اولین پرواز بین سالهای 2025 تا 2027 انجام خواهد شد، اما این تاریخها بارها به تعویق افتاده است.
تحریمهای غرب بدون شک بر زنجیره تأمین قطعات پیشرفته و الکترونیک هوانوردی (اویونیک) تأثیر گذاشته است. علاوه بر این، روسیه فاقد زیرساخت صنعتی گستردهای است که آمریکا در دهههای اخیر برای توسعه و تولید انبوه فناوری رادارگریز ایجاد کرده است. این محدودیتها ممکن است باعث شود مهندسان روسی در نهایت مجبور به ایجاد مصالحههایی در طراحی شوند که بر سطح پنهانکاری نهایی «پک دا» تأثیر منفی بگذارد.
آیا این شبح سرانجام پرواز خواهد کرد؟
با توجه به سابقه روسیه در ساخت بمبافکنهای غولپیکر و اراده سیاسی قدرتمند کرملین برای پیشبرد این پروژه، پرواز یک پیشنمونه از «پک دا» تقریبا قطعی به نظر میرسد. با این حال، کارشناسان غربی معتقدند که ورود به خدمت یک بمبافکن رادارگریز معتبر و عملیاتی در آینده نزدیک، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. پاسخ به این سوال که آیا «پک دا» به یک برگ برنده استراتژیک برای روسیه تبدیل خواهد شد یا به سرنوشت دیگر پروژههای بلندپروازانه نظامی دچار میشود، به زمان نیاز دارد.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.