چالش‌های سبک زندگی غربی و راه‌حل‌های قرآن‌محور

محسن میرباقری، کارشناس علوم قرآنی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه سبک زندگی غربی در ذات خود بر محور انسان‌محوری، مادی‌گرایی و لذت‌جویی استوار است، گفت: این رویکرد در کنار پیشرفت‌های فناورانه، آسیب‌های جدی اخلاقی و اجتماعی نیز به‌همراه آورده است.

او تصریح کرد: انسان در این نگاه خود را معیار همه چیز می‌پندارد و از مرجعیت الهی بی‌نیاز می‌بیند، در حالی که قرآن تصریح می‌کند: «أَلَا یَعلَمُ مَن خَلَقَ وَهُوَ اللَطِیفُ الخَبِیرُ».

میرباقری با اشاره به اینکه فردگرایی افراطی یکی از پیامدهای این سبک زندگی است، گفت: در فرهنگ غرب، استقلال فردی گاه به بی‌توجهی به خانواده، جامعه و مسئولیت‌های اجتماعی منجر می‌شود. در مقابل، قرآن بر پیوندهای انسانی تأکید دارد و می‌فرماید: «وَقَضَی رَبُکَ أَلَا تَعبُدُوا اِلَا اِیَاهُ وَبِالوَالِدَینِ اِحسَانًا» که نشانه جایگاه بنیادین خانواده در جامعه اسلامی است.

این کارشناس علوم قرآنی افزود: بی‌توجهی به اخلاق نیز یکی از معضلات سبک زندگی غربی است. قرآن هشدار می‌دهد: «وَلَا تَمشِ فِی الأَرضِ مَرَحًا» و امام علی (ع) می‌فرمایند: «تواضع را سپر میان خود و شیطان قرار دهید.» این آموزه‌ها نشان می‌دهد که فضیلت‌های اخلاقی در اسلام نه امری ثانوی بلکه اساس حیات اجتماعی هستند، در حالی که در غرب، ارزش‌هایی چون موفقیت فردی و سود شخصی جایگزین آنها شده‌اند.

میرباقری با تأکید بر تفاوت عمیق فرهنگی میان دو سبک زندگی گفت: اسلام بر عفاف، حیا و مرزهای روشن میان محرم و نامحرم تأکید دارد و قرآن می‌فرماید: «قُل لِلمُؤمِناتِ یَغضُضنَ مِن أَبصارِهِنَ وَیَحفَظنَ فُرُوجَهُنَ». در حالی‌که در غرب روابط آزاد و برهنگی بخش طبیعی زندگی اجتماعی محسوب می‌شود که پیامد آن، تضعیف نهاد خانواده و کاهش ارزش‌های انسانی است.

او درباره مسائل اقتصادی نیز تصریح کرد: قرآن کریم اسراف و تجمل‌گرایی را از نشانه‌های انحراف دانسته و می‌فرماید: «کُلُوا وَاشرَبُوا وَلا تُسرِفُوا اِنَهُ لا یُحِبُ المُسرِفِین». در حالی‌که در سبک زندگی غربی مصرف‌گرایی به یک ارزش تبدیل شده و هویت افراد با میزان مصرف‌شان سنجیده می‌شود. چنین رویکردی جامعه را به سمت فاصله طبقاتی و بحران‌های اقتصادی سوق می‌دهد.

این کارشناس علوم قرآنی در پایان خاطرنشان کرد: برای مواجهه با این چالش‌ها، امت اسلامی باید به آموزه‌های قرآن و سنت بازگردد و الگویی از زندگی را احیا کند که در آن معنویت، عدالت، اخلاق و کرامت انسانی محور باشند. تنها با بازسازی سبک زندگی بر این مبناست که می‌توان در برابر امواج فرهنگ مادی‌گرای غرب ایستادگی کرد و جامعه‌ای سالم، متوازن و خدا محور ساخت.