چرا زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی برابر با زیارت امام حسین (ع) است؟

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی درمورد عظمت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی رحمت الله علیه بیان کرد: مهمترین نشانه عظمت معنوی و مقامات باطنی حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه، برابری فضیلت زیارت مزار آن بزرگوار، با فضیلت زیارت سید الشهدا است.

شیخ المحدثین، صدوق؛ از محمد بن یحیی عطار - که یکی از اهالی ری است - این‌گونه نقل کرده است که خدمت امام هادی علیه السلام رسیدم. ایشان فرمودند: «کجا بودی؟».

گفتم: حسین بن علی علیه السلام را زیارت کردم. امام هادی علیه السلام فرمودند:

«أما انَک لَوزُرتَ قَبرَ عَبدِ العَظیمِ عِندَکُم کُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِی.» «بدان که اگر قبر عبد العظیم را در شهر خودتان زیارت کنی، مانند کسی هستی که حسین بن علی را زیارت کرده باشد.»

معنای برابری زیارت حضرت عبد العظیم حسنی (ع) با زیارت حرم حضرت سید الشهدا (ع)

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: مسئله این است که آیا بر اساس حدیثِ یاد شده، زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه به طور مطلق میتواند جایگزین زیارت امام حسین علیه السلام شود و یا در شرایط خاصی، از چنین فضیلتی برخوردار است؟

بی‌تردید، مقصود امام هادی علیه السلام در حدیث یاد شده، این نیست که از فضایل زیارت امام حسین علیه السلام بکاهند و یا در بیان فضیلت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه مبالغه نمایند.

بنابراین، در پاسخ به سؤالی که مطرح شد، میتوان گفت: برابری فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه و امام حسین علیه السلام مقید است به فضای سیاسی ویژهای که پیروان اهل بیت علیه السلام در آن مقطع تاریخی زندگی میکردند. زیرا زمانی بود که اختناق شدیدی جهان اسلام را فرا گرفته بود و جامعه تشیع در دوران زمامداری افرادی مانند: متوکل، مُعتَز و معتمد عباسی، سختترین دورانهای تاریخیِ خود را سپری می‌کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی گفت: در چنین شرایطی، امام هادی علیه السلام به منظور پیشگیری از خطرهایی که از طرف حکومتهای وقت، شیعیان را تهدید میکرد، فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام را با زیارت امام حسین علیه السلام برابر دانسته اند. به تعبیری روشنتر، زیارت حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام برای کسانی که آمادگی خطرپذیری برای زیارت امام حسین علیه السلام را داشته باشند، پاداشی معادل زیارت آن حضرت علیه‌السلام را دارد و حرم حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام شعبهای از حرم سید الشهدا علیه السلام است و این خود، فضیلتی بزرگ و حاکی از جایگاه بلند حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه نزد اهل بیت علیه السلام و عظمت معنوی ایشان است.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: برابری فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه با زیارت سید و سالار شهیدان علیه السلام هر چند در شرایط ویژه، بیتردید بدون حکمت نیست و شاید نتوان به حکمت آن پی برد؛ لیکن راز و رمز این فضیلت بزرگ را باید در شخصیت علمی، عملی و جهادی آن بزرگوار، جستجو کرد.

در میان امامزادگان، شخصیتهای بزرگی وجود دارند؛ اما در باره هیچ یک از آنها نقل نشده و حداقل به ما نرسیده است که زیارتش با زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام برابری کند.

عرضه دین بر امام هادی علیه‌السلام 

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی اظهار کرد: این احادیث بیانگر عظمت والای حضرت عبدالعظیم حسنی رحمت الله علیه است ولی نکته‌ای که در زندگی ایشان بسیار جای تأمل و دقت نظر دارد این است که روزی این «امام زاده مجتهد محدث کبیر» به محضر امام هادی علیه وآله رسید.

وقتی نگاه ایشان افتاد، فرمودنذ: «مَرحَباً بِکَ یا أبَا القاسِمِ! أنتَ وَلِیُنا حَقاً» «خوش آمدی، ای ابوالقاسم! تو حقیقتاً دوست ما هستی».

گفتم: ای پسر رسول خدا! مایلم دینم را به شما عرضه کنم، اگر مورد پسند بود، بر آن ثابت باشم تا خداوند عزوجل را ملاقات کنم.

امام علیه السلام فرمودند: «ای ابو القاسم، عرضه کن»؛ و بعد حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام همچون طفلی که به مکتب رفته باشند به محضر امام علیه السلام نشستند و به عقاید خویش درباره اصول و فروع دین پرداختند.

گفتارش که تمام شد. در این هنگام، امام هادی علیه السلام فرمودند «ای ابوالقاسم! به خدا سوگند، این [عقاید]، دین خداست که آن را برای بندگانش برگزیده است. پس بر آن، ثابت قدم باشید.

خداوند، تو را بر عقیده ثابت در زندگی دنیا و آخرت پایدار بدارند!».

به کارشناس دینی مراجعه کنیم

این کارشناس مذهبی یادآور شد: این کار یعنی مراجعه به کارشناسان دین که ریشه قرآنی دارد.

خداوند متعال در دو آیه، مردم را به آنان ارجاع فرموده اند: «فَسئَلُوا أَهلَ الذِکرِ اِن کُنتُم لا تَعلَمُونَ؛» «اگر نمیدانید، از آگاهان بپرسید.»

حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه از نظر علمی، یکی از بزرگترین محدثان و فقها بوده و از نظر سنی، تقریباً دو برابر امام هادی علیه‌السلام سن داشته اند. اما می‌خواهند به ما بیاموزند که‌ای انسان به علم خود و به اصطلاح، به چند کلمه مغرور نشو. لذا، شایسته است وقتی انسان دیندار به محضر دینشناس بالاتر از خود میرسد، برای تأیید و یا تکمیل معارف دینی خود اقدام نماید.

این بهره‌گیری از نظریه کارشناسان دینی، زمینهساز ثبات و پایداری انسان در دینداری است.