چرا مردم ایران همچنان از "نان کامل و سالم" محروم هستند؟
متاسفانه در حال حاضر، کارخانه‌های آرد بمنظور کاهش هزینه‌ها و افزایش سود، چندین برابر حد مجاز، سبوس‌گیری از آردها انجام می‌دهند؛ این موضوع نه تنها به کیفیت نان آسیب می‌زند بلکه می‌تواند به بروز بیماری‌ها مختلف در مصرف‌کنندگان نان‌های سفید منجر شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، "نان" به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع غذایی در رژیم غذایی مردم ایران، نقش مهمی در تأمین سلامتی، انرژی و مواد مغذی دارد. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که نان‌های تولیدی در بسیاری از نانوایی‌های کشورمان به دلیل "سبوس‌گیری بیش از حد از آردها" دارای ارزش غذایی بسیار پایینی است.
وضعیت کنونی نان‌های پخت شده در ایران
آرد سفید: در ایران، بخش عمده آردهای تولیدی و مصرفی به صورت "آرد سفید" تهیه می‌شود که فرآیند سبوس‌گیری در آن در حد بسیار بالاتر از میزان استاندارد انجام شده است.
سبوس‌گیری: سبوس‌گیری به معنی جدا کردن سبوس از آرد است که در بسیاری از آردهای مصرفی در ایران به شدت انجام می‌شود؛ این فرآیند باعث کاهش ارزش غذایی آرد می‌شود زیرا سبوس منبع مهمی از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
مشکلات ارزش غذایی نان‌ها به دلیل سبوس‌گیری بیش از حد
کاهش مواد مغذی: سبوس‌گیری بیش از آرد حد باعث کاهش میزان ویتامین‌ها (مثل ویتامین B)، مواد معدنی (مثل آهن و منیزیم) و فیبر موجود در نان می‌شود.
پدیده نان سفید: نان‌هایی که از آرد سفید تهیه می‌شوند، معمولاً از نظر ارزش غذایی، فقیرتر هستند و نمی‌توانند نیازهای تغذیه‌ای بدن را به طور کامل تأمین کنند.
پشت پرده سبوس‌گیری بیش از حد از آردهای تولیدی در کارخانه‌های آرد ایران
پدیده سبوس‌گیری بیش از حد از آردهای تولیدی در کارخانه‌های آرد ایران، مسئله‌ای است که به طور مستقیم به مسائل اقتصادی و تجاری کارخانه‌های آرد مرتبط می‌شود.
سبوس‌گیری، فرآیند جدا کردن لایه‌های خارجی دانه گندم از آرد است که باعث کاهش مواد مغذی، از جمله فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود. این فرآیند معمولاً به منظور افزایش عمر مفید آرد و بهبود ظاهر نهایی نان انجام می‌شود اما این موضوع با معضلاتی همچون کاهش ارزش غذایی نان و بروز بیماری‌های مختلف در پی مصرف نان تهیه شده از آردهای سفید همراه است.
یکی از دلایل اصلی سبوس‌گیری بیش از حد، فشار اقتصادی و تقاضای بازار برای نان‌های با ظاهری سفید و جذاب‌تر است.
در بسیاری از موارد، کارخانه‌های آرد به منظور کاهش هزینه‌ها و افزایش سود، سبوس‌گیری بیشتری از آردها را انجام می‌دهند؛ این عمل به دلیل اقتصادی بودن فرآیند همچنین قابلیت ذخیره و نگهداری طولانی‌تر آرد، برای بسیاری از تولیدکنندگان جذاب است. به علاوه، سبوس‌گیری بیش از حد به تولید آرد سفید و خالص‌تر منجر می‌شود که تقاضای بالاتری در بازار دارد و به راحتی به فروش می‌رسد.
اما این تصمیمات اقتصادی بر سلامت عمومی تأثیرات بسیار منفی دارد؛ سبوس‌گیری شدید موجب کاهش قابل توجه ارزش غذایی آرد می‌شود و نان‌های تولیدی از این آردها به صورت بالقوه فاقد فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری هستند.
این موضوع نه تنها به کیفیت نان آسیب می‌زند بلکه به سلامت عمومی نیز لطمه می‌زند و می‌تواند به بروز مشکلات تغذیه‌ای و بهداشتی منجر شود. در نتیجه، نیاز به بازنگری در فرآیندهای تولید آرد و پیاده‌سازی استانداردهای بهداشتی و تغذیه‌ای مؤثرتر احساس می‌شود.
در این میان، عدم نظارت کافی و نبود قوانین سختگیرانه برای کنترل میزان سبوس‌گیری از آردها، به این مشکل دامن زده است.
بسیاری از کارخانه‌ها با توجه به عدم وجود قوانین جامع و نظارت‌های مؤثر، از این وضعیت سوءاستفاده کرده و به سمت تولید آردهایی با سبوس‌گیری بیشتر سوق یافته‌اند. این وضعیت نیازمند اقدامات فوری از سوی نهادهای دولتی و نظارتی است تا با تدوین قوانین و استانداردهای دقیق‌تر، کیفیت آرد و نان‌های تولیدی بهبود یابد و سلامت عمومی تأمین شود.
"سودجویی" بلای سلامت مردم / چرا مردم از "نان کامل" محرومند؟تأثیرات بهداشتی و تغذیه‌ای آرد سفید
کمبود فیبر: نان‌های تهیه شده از آرد سفید، کمبود فیبر دارند که می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند یبوست و اختلالات روده‌ای در مصرف‌کنندگان شود.
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری به دلیل سبوس‌گیری بیش از حد می‌تواند به ضعف سیستم ایمنی، مشکلات استخوانی و دیگر مشکلات بهداشتی منجر شود.
عدم تأمین نیازهای غذایی: مصرف نان‌های با ارزش غذایی پایین و فاقد سبوس همراه آرد نمی‌تواند نیازهای روزانه بدن به مواد مغذی را به طور مؤثر تأمین کند که این مسئله به ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و سالمندان اهمیت بیشتری دارد.
اقدامات پیشنهادی: لزوم بهبود کیفیت آرد و ممانعت از سبوس‌گیری
کاهش سبوس‌گیری: تنظیم استانداردها برای سبوس‌گیری از آرد و تشویق به استفاده از آرد کامل و سبوس‌دار به منظور حفظ مواد مغذی.
حمایت از تولید آرد کامل: تشویق و حمایت از تولید و توزیع آردهای کامل که حاوی سبوس و مواد مغذی بیشتری هستند.
نظارت بر کیفیت آرد: تقویت نظارت بر فرآیند تولید آرد و اطمینان از رعایت استانداردهای بهداشتی و تغذیه‌ای.
آموزش به نانوایان: آموزش نانوایان در خصوص لزوم و اهمیت استفاده از آردهای با کیفیت سبوس‌دار و حفظ ارزش غذایی نان.
لزوم آگاه‌سازی مصرف‌کنندگان نان
افزایش آگاهی عمومی: اطلاع‌رسانی به مصرف‌کنندگان درباره اهمیت مصرف نان‌های کامل و تأثیر آن بر سلامت عمومی و ایجاد کمپین‌های آموزشی برای تشویق به مصرف نان‌های تهیه شده از آردهای کامل و سبوس‌دار.
تحقیقات علمی: حمایت از تحقیقات برای بررسی تأثیر سبوس‌گیری بر ارزش غذایی نان و توسعه روش‌های نوین برای بهبود کیفیت آرد و نان.