چشم‌انداز صادراتی ایران در محاق فراموشی!
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، اما در ادامه عوامل ضعف چشم‌انداز صادراتی را بررسی می کنیم:
1. نبود استراتژی منسجم صادرات‌محور
سیاست‌های تجاری کشور اغلب واکنشی و کوتاه‌مدت هستند و چشم‌انداز و هدف‌گذاری روشن و قابل‌سنجشی برای توسعه صادرات غیرنفتی تعریف نشده است.
2. تضاد و عدم هماهنگی نهادی
عدم همسویی میان وزارتخانه‌های متولی تجارت، بانک مرکزی، گمرک و سایر دستگاه‌ها باعث می‌شود زنجیره صادرات از تولید تا وصول ارز دچار گسست و کندی شود.
3. مشکلات ساختاری زیرساخت‌های لجستیکی و حمل‌ونقل
هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، محدودیت‌های گمرکی و نداشتن دسترسی پیوسته به بازارهای جهانی، مسیر صادرات را دشوار و پرریسک ساخته است.
4. تحریم‌ها و ریسک‌های انتقال پول
محدودیت‌های بانکی و ارزی، بازگشت ارز صادرکنندگان و همکاری با بازارهای هدف را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
5. تمرکز بر بازارهای سنتی و غفلت از بازارهای جدید
وابستگی به چند کشور همسایه و غفلت از بازارهای هدف نوظهور (آفریقا، شرق آسیا یا آمریکای لاتین) افت فرصت‌های تازه صادراتی را رقم زده است.
پیامدها
ارزآوری پایین: نبود صادرات پایدار، بحران ارزی کشور را تشدید می‌کند و دامنه نوسانات نرخ ارز بالا می‌رود.
ریسک‌پذیری اقتصادی: اقتصاد بیش از پیش به داخلی‌سازی وابسته می‌شود و در مقابل شوک‌های سیاستی و تحریمی تاب‌آوری کمتری دارد.
تضعیف قدرت رقابتی صنایع: فقدان حضور در بازارهای بین‌المللی، به کاهش نوآوری و کیفیت تولید منجر می‌شود.
افزایش رکود اشتغال: صادرات یکی از مهمترین موتورهای ایجاد اشتغال به ویژه در صنایع کوچک و متوسط است؛ تضعیف صادرات ضربه بزرگی به اشتغال می‌زند.
راهکارها و پیشنهادات
تدوین سند ملی راهبرد صادرات: تهیه برنامه جامع با اهداف کمی و کیفی مشخص، بازارهای هدف و ابزارهای حمایتی تا افق 1405 و 1410.
دیپلماسی اقتصادی فعال: گسترش ارتباط با بازارهای جدید به‌ویژه کشورهای عضو شانگهای، بریکس و توسعه رایزنی‌های اقتصادی با آفریقا و آمریکای لاتین.
بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیک:سرمایه‌گذاری در بنادر، راه‌آهن و حمل‌ونقل ترکیبی برای کاهش هزینه‌های صادراتی.
حمایت از صادرکنندگان کوچک و متوسط:ارائه مشوق‌های مالیاتی، تسهیلات بانکی و آموزش‌های عملیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و SMEها.
تنوع‌بخشی به محصولات صادراتی:حرکت از صادرات مواد خام به سمت صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا، خصوصا در حوزه دانش‌بنیان و فنی. به گزارش اکونیوز، نبود چشم‌انداز صادراتی در برنامه تجارت ایران، مهمترین مانع دست‌یابی به رشد پایدار اقتصادی و ثبات ارزی است. بازبینی جدی سیاست‌های تجاری و همراه شدن ساختارهای اجرایی با نیازهای جدید، می‌تواند افق صادرات ایران را روشن‌تر کند.