چگونه اردوغان نظرسنجی‌های «سیاسی‌شده» را دور زد؟
اقتصادنیوز: نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه که در آن اردوغان با بیش از 4 درصد رای از رقیب خود قیلیچداراوغلو پیش افتاد، ناظران را شگفت زده کرد.
به گزارش اقتصادنیوز، چند روز قبل از آغاز انتخابات در ترکیه که تنگاتنگ‌ترین رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ معاصر این کشور محسوب می‌شود، اکثر نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه از کمال قلیچداراوغلو، رهبر اپوزیسیون، عقب افتاده است.
با این حال، با مشخص شدن نتایج رقابت، ناظران و رای‌دهندگان به طور یک‌سان از اینکه نتایج نشان داد اردوغان با اختلافی مطمئن از رقیب خود پیشی گرفته است، گیج شدند.
احمد ینر، رئیس کمیسیون انتخابات اعلام کرد که اردوغان، رهبر حزب عدالت و توسعه با شمارش بیش از 99 درصد آرا، 49.51 درصد آرا را کسب کرده است. به گفته، قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق 44.89 درصد را به دست آورده است. از آنجایی که هیچ یک از نامزدها بیش از 50 درصد آرا را به دست نیاوردند، دور دوم انتخابات در 28 می برگزار می شود.
مایه حیرت
به گفته سونار کاگاپتای، یکی از همکاران ارشد موسسه واشنگتن نتایج خلاف انتظارات بود. او به الجزیره گفته: «اردوغان حدود 4 درصد یا بیش‌تر جلوتر افتاد... این تعجب‌آور است».
در نظرسنجی انجام شده در 6 و 7 می، توسط موسسه نظرسنجی معتبر کوندا، حمایت از قلیچداراوغلو را 49.3 درصد و حمایت از رئیس‌جمهور 69 ساله فعلی را 43.7 درصد اعلام کرده بود.
نظرسنجی دیگری که توسط شرکت تحقیقات سیاسی گزیچی صورت گرفته بود نشان می‌داد که قیلیچداراوغلوی 74 ساله با یک درصد برتری نسبت به اردوغان 46.9 درصد آرا را کسب می‌کند.
سیاسی شدن نظرسنجی‌ها
به اعتقاد سینم کوسی اوغلو، خبرنگار الجزیره در استانبول، نظرسنجی‌ها به طور کلی در ترکیه چندان قابل اعتماد نیستند. به گفت او: «قبل از انتخابات، بسیاری از نظرسنجی‌ها مورد انتقاد قرار داشتند و متهم به این بودند که تلاش دارند حزب یا نامزد وابسته به خود را جلوتر نشان دهند. به نوعی، این [انتخابات] به ما نشان می‌دهد که نظرسنجی‌ها سیاسی شده‌اند... و سعی می‌کنند بر رای‌دهندگان تأثیر بگذارند».
یک نظرسنجی چهره به چهره که در 10 تا 11 می از نزدیک به 4000 نفر توسط آژانس ارک انجام شد، پیروزی قطعی نامزد حزب جمهوری‌خواه خلق و حمایت 51.7 درصدی از او را پیش‌بینی کرد.
روز پنج‌شنبه، پس از اینکه محرم اینجه، رهبر حزب میهن، از رقابت‌های ریاست‌جمهوری کناره‌گیری کرد، انتظار می‌رفت که این امر شانس قلیچداروغلو و ائتلاف ملت - شامل شش حزب اپوزیسیون - را افزایش دهد. نام اینجه در برگه‌های رای باقی ماند و 0.44 درصد از آرای روز یک‌شنبه را به دست آورد.
یکی از معدود نظرسنجی‌هایی که پیروزی اردوغان را پیش‌بینی می‌کرد، متعلق به موسسه اپتیمار بود که بسیاری آن را آژانسی با گرایش دولتی می‌دانستند. این نظرسنجی پیش‌بینی کرد که رئیس‌جمهور اکثریت مطلق 50.4 درصد را به دست خواهد آورد.
سینان اوگان از ائتلاف ATA، که با کسب 5.17 درصد آرا، رتبه سوم انتخابات را بدست آورد، هم مایه شگفتی ناظران شد. اکثر نظرسنجی‌ها حاکی از آن بود که رهبر ملی‌گرایان 2 تا 4 درصد را به دست آورد. اوگان احتمالاً در دور دوم سعی خواهد کرد بیش‌ترین امتیاز را نامزدها دریافت کند، زیرا هم اردوغان و هم قلیچداراوغلو تلاش خواهند کرد تا از حمایت و آرای او برخوردار شوند.
بر فراز ویرانه
رای‌دهندگان اپوزیسیون نسبت به عملکرد اردوغان در دور اول ابراز ناراحتی و ناباوری کردند.
انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی روز یک‌شنبه بزرگ‌ترین چالشی بود که اردوغان طی 20 سال رهبری ترکیه با آن مواجه شده است. او از سال 1994 که شهردار استانبول شد، در هیچ انتخاباتی شکست نخورده است.
انتخابات در بحبوحه تعمیق بحران هزینه‌های زندگی و تورم افسارگسیخته در این کشور برگزار شد.
بسیاری بر این باور بودند که زلزله ماه فوریه در جنوب‌شرقی ترکیه که انتقادات شدیدی نسبت به واکنش دولت در برابر فاجعه و عدم اجرای مقررات ساختمانی، محبوبیت اردوغان را از بین خواهد برد. منتقدان اردوغان این عوامل را عامل مرگ بیش از 50000 نفر عنوان کردند.
زینه خدر، خبرنگار الجزیره در گزارشی از غازی عینتاب گفت که استان‌های جنوبی هم‌چنان از اردوغان حمایت می‌کنند. به گفته خدر: «این‌جا به طور سنتی سنگر حزب عدالت و توسعه هستند، استان‌هایی که به رغم آن که به شدت تحت تأثیر زلزله قرار گرفتند، اما وفاداری مردمش به اردوغان متزلزل نشد».
او افزود: «بله، در بدو وقوع زلزله، نسبت به واکنش کند اولیه دولت به فاجعه خشم قابل توجهی وجود داشت. هنوز هم نسبت به اینکه بازسازی مناطق آسیب‌دیده به طور جدی آغاز نشده خشم چشمگیری وجود دارد، اما حزب عدالت و توسعه حمایت خود را در منطقه حفظ کرد.»
همچنین بخوانید
