چگونه دادرسی مالیاتی متحول شد؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، همواره بحث دادرسی‌های مالیاتی یکی از چالش‌های نظام مالیاتی و مودیان بوده است. یکی از مسائل جدی که در گذشته در خصوص دادرسی‌ها وجود داشت و سبب نارضایتی و طولانی شدن فرآیندهای دادرسی می‌شد، به ساختار هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی بازمی‌گشت.

در گذشته ممکن بود دادرسی به جای حضور نماینده اصناف و سازمان امور مالیاتی و قاضی، تنها با حضور نماینده سازمان امور مالیاتی تشکیل شود. به این ترتیب عموماً آرا برعلیه مودی صادر می‌شد و همین موضوع سبب نارضایتی و طولانی شدن فرآیندهای دادرسی می‌شد.

با این حال و پس از تغییر و تحولات رخ داده، این الزام به وجود آمد که جلسات دادرسی حتماً با حضور هر سه نماینده و خود مودی انجام شود. ضمن اینکه مقرر شد برای آنکه کمبود نمایندگان قوه قضائیه به حداقل برسد، امکان استفاده از قضات بازنشسته نیز فراهم شود.

به این ترتیب شاهد بودیم که روند دادرسی‌ها تا حدی بهبود پیدا کرد. البته که همچنان شاهد مشکلاتی در دادرسی‌ها هستیم که یکی از موارد محوری این مشکلات تعداد بسیار زیاد پرونده‌های دادرسی است. این موضوع هزینه‌های وصول مالیات را به خصوص در شرایط تورمی، تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد.

دادرسی آخرین پناه مودیان است

اخیراً سیدهادی سبحانیان رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص تغییرات روند دادرسی‌های مالیاتی گفته است که دادرسی آخرین مرجع و پناهیه که یک مودی مالیاتی به آن پناه می‌برد. برای آنکه مودی احساس کند اگر حقی از او ضایع شده می‌تواند استیفا کند، استقلال نظام دادرسی مالیاتی به معنای واقعی کلمه و ارتقاء کیفی عملکرد نظام دادرسی بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل یکی از جلسات ثابت ما در نظام مالیاتی، جلسات فشرده و هفتگی بوده که برای تحول در نظام مالیاتی برگزار می‌شود. در آغاز به کار دوره جدید نظام مالیاتی با مسائل جدی در زمینه دادرسی مواجه بودیم. در نظام دادرسی مالیاتی انبوهی از پرونده‌ها وجود داشت. یکی از مهم‌ترین مسائلی که ما ابتدا با آن مواجه شدیم و دستگاه نظارتی نیز به آن ورود پیدا کرده بود، بحث دادرسی بود.

رئیس سازمان امور مالیاتی: نظام دادرسی مالیاتی متحول شد

وی در ادامه به حجم بسیار زیاد پرونده‌های مالیاتی که مورد اعتراض قرار گرفته بودند اشاره کرده و تاکید کرده بود که تقریباً یک میلیون پرونده در نظام دادرسی مالیاتی در حال رسیدگی و 4 میلیون پرونده نیز پشت در نظام دادرسی مالیاتی بود. با مدیریت خوبی که در حوزه نظام دادرسی اتفاق افتاد و ریسکی که انجام دادیم، تحول در نظام مالیاتی محقق شده است. بسیاری گفتند که شما با این اقدام ریسک بزرگی می‌کنیم و در واقعیت نیز همین بود. با این حال اگر بخواهم یکی از دستاوردهای نظام مالیاتی را در این دوره بیش از یک ساله عرض کنم، قطعاً تحول در نظام دادرسی یکی از دستاوردهای این دوره خواهد بود.

رشد 57 درصدی رسیدگی به دادرسی‌ها

لازم به ذکر است، رئیس مرکز دادرسی مالیاتی نیز پیش از این در خصوص افزایش تعداد آرای صادر شده در این مرکز در نیمه اول امسال گفته بود که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته آرا صادر شده 57 درصد رشد داشته است که این موضوع ناشی از اقداماتی مانند طراحی الگو برای ارزیابی عملکرد مدیریت های دادرسی و اعطای پاداش مضاعف به این مدیریت ها متناسب با بهبود عملکردشان، برطرف کردن ایرادات سامانه جدید دادرسی، کاهش صدور قرارهای کارشناسی غیرضروری توسط هیئت ها و همچنین اصلاح ساختار مرکز دادرسی مالیاتی و مدیریت های دادرسی سراسر کشور بوده است. همکاری رئیس کل و هیئت رئیسه سازمان امور مالیاتی در اجرایی شدن این اقدامات مرکز دادرسی مالیاتی نقش مهمی داشته است.

پیش از این نیز به مدیران کل امور مالیاتی اختیار تام داده شده تا با استفاده حداکثری از ظرفیت بخشودگی جرایم قابل بخشش به استثنای موارد خاص و قانونی جهت نهایی کردن پرونده مالیاتی مودیان کوچک و خرد اقدام نمایند.

با توجه به این موارد به نظر می‌رسد که اشاره رئیس سازمان امور مالیاتی به ریسک پذیرفته شده برای حل وضعیت پرونده‌های انبوه باقی مانده در نظام دادرسی مالیاتی که حل آن مورد تاکید رئیس قوه قضائیه نیز قرار گرفته بود، به نحوه تعیین تکلیف آنها بازمی‌گردد.

در حقیقت این مسئله با ارائه اختیار بخشودگی برای حل و فصل پرونده‌های خرد و کوچک بود و به این ترتیب بخش عمده پرونده‌هایی که در مراحل مختلف دادرسی بود قطعی شده و بسته شد.