ژان پل بلموندو و تاثیرگذاری در سینما

«بلموندو» در فیلم «از نفس افتاده» در نقش یک سارق حرفه ای خودرو، قاتلی بی اخلاق و عاشق یک مهاجر آمریکایی که نقش آن را «جین سیبرگ» ستاره هالیوود بازی می کرد، با لقب «همفری بوگارت» فرانسوی شناخته شد و بسیاری نیز او را چیزی بین «بوگارت» و «جیمز دین» توصیف می کردند.

او که در سپتامبر 2021 در 88 سالگی از دنیا رفت، با بینی بوکسوری، موهای پُرپشت و لبخند محجوبش، معمولا در نقش شخصیت های پروا و سرسخت فرانسوی بازی می کرد و در طول شش دهه فعالیت در سینما در بیش از 80 فیلم از آثار هنری سینماگرانی چون «ژان لوک گدار»، «فرانسوا تروفو»، «آلن رنه»، «کلود سوته» و «ژان - پیر ملویل» بازی کرد و علاوه بر آن در تعداد زیادی فیلم اکشن نیز مقابل دوربین رفت که بدلکاری های نقشش را نیز خودش انجام می داد.

«بلموندو» در سال 1989 برای بازی در کمدی - درام ساخته «کلود للوش» با عنوان «سفرنامه ای از یک کودک لوس» جایزه سزار بهترین بازیگر را دریافت کرد، اما از پذیرفتن این جایزه امتناع کرد چرا که جایزه سزار توسط یک هنرمند معروف به نام «سزار بالداچینی» طراحی شده بود که هرگز کار پدر بلموندو - که یک مجسمه ساز بود - را به رسمیت نشناخته بود.

این بازیگر در سال 2001 دچار یک سکته شدید شد که سمت راست بدنش را فلج کرد و حتی به مدت شش ماه قادر به صحبت نبود، اما او با این وجود در دو فیلم دیگر ظاهر شد که شامل نقش اصلی فیلم «یک مرد و سگش» (2009) بازسازی فیلم» کلاسیک نئورئالیستی «اومبرتو دی» ساخته «ویتوریو دسیکا» بود.

این سینماگر در جشنواره فیلم کن 2011 یک نخل طلای افتخاری دریافت کرد و در سال 2016 نیز شیر طلایی افتخاری جشنواره فیلم ونیز را به خانه برد و در سال 2017 نیز در حالی جایزه سزار افتخاری دریافت کرد که روی صحنه تعداد زیادی از ستاره های سینمای فرانسه او را همراهی کردند.

«بلموندو» در سال 2016 و در حالی که 85 سال داشت در مصاحبه ای با مجله فیلم «پریمیر» در مورد حرفه خود گفت: «این شانس را داشتم که جزو آن دسته از بازیگرانی باشم که در انواع ژانرها بازی کردم، از فیلم های روشنفکرانه موج نو گرفته تا کمدی های خنده دار و واقعاً پشیمان نیستم».

«ژان - پل بلموندو» در 9 آوریل 1933 در محله ای مرفه نشین در خارج از پاریس متولد شد. آثار پدرش را می توان در باغ تویلری در نزدیکی لوور و در نمای اپرای پاریس یافت. بلموندوی جوان دوچرخه سوار و دروازه بانی مشتاق فوتبال بود که در سال 1970 یکی از بنیانگذاران تیم فوتبال پاری سن ژرمن نیز بود. او همچنین در دوران نوجوانی به صورت حرفه ای بوکس کار می کرد و در 9 مبارزه، چهار برد و یک تساوی به دست آورده بود.

در 16 سالگی تصمیم گرفت بازیگر شود و سرانجام در کنسواتوار معتبر درام پاریس پذیرفته شد، جایی که با دوستان دیگر خوداز جمله «ژان روشفور»، «ژان پیر ماریل» و «برونو کرمر» آشنا شد. او در سال 1956 فارغ التحصیل شد اما پس از آنکه هیات داوران کنسرواتوار از اعطای نشان به وی خودداری کرد، از رسیدن به سالن نمایش کمدی - فرانسز پاریس محروم شد.

پس از ایفای نقش های کوتاه در فیلم هایی چون «گناهکاران جوان» از «مارسل کارن» (1958) و «یکشنبه خنده دار» (1958) ساخته «مارک آلگرت»، با موج نوی تازه شکل گرفته سینمای فرانسه همراه شد و در سومین «اثر کلود شابرول» که یک درام جنایی به ندرت دیده به نام «تور دونفره» (1959) بود، حضور داشت و همچنین در فیلم کوتاه «شارلوت و دوست پسرش» (1960) ساخته «ژان لوک گدار» بازی کرد.

اما با بازی در فیلم «از نفس افتاده» به کارگردانی «گدار» بود که «بلموندو» را در فرانسه و خارج از کشور به اوج شهرت رساند. «بلموندو» در کنار «جین سیبرگ» در نقش گانگستری حیله گر به نام «میشل پوکارد» بازی می کرد که از روی شخصیت «همفری بوگارت» مدل برداری شده بود، درست همانطور که «گدار» فیلم های عصر طلایی هالیوود را با ساختارشکنی به یک اثر جسورانه جدید و مدرن تبدیل می کرد.

سیگارهای پی در پی و صحبت مستقیم با دوربین، اجرای سرزنده، بامزه و فیزیکی «بلموندو» در این فیلم نه تنها یکی از برجسته ترین کارهای حرفه ای او شد بلکه فیلم «از نفس افتاده» را به یکی از تأثیرگذارترین فیلم های تاریخ بدل کرد.

او در سال 1960 در یک فیلم دیگر نیز بازی کرد که در سالهای بعد به اثری موفق در سینمای فرانسه تبدیل شد؛ اولین فیلم بلند «کلود سوته» با عنوان «همه خطرات را در نظر بگیرید» که در آن «بلموندو» در کنار «لینو ونتورا» ظاهر شد.

از دید عموم مردم، «بلموندو» نماینده موج جدیدی از بازیگران با ویژگی های معمول و معیوب بود. او سالها بعد گفت: «انقلاب "از نفس افتاده" این بود که بازیگر نقش اصلی و جوان آن زیبا به نظر نمی رسید». او راه برای ستاره هایی با ظاهر معمولی مانند «رابرت دنیرو»، «آل پاچینو» و «داستین هافمن» هموار کرد که در فیلم های هالیوودی دو دهه بعد نقش پررنگی ایفا کردند.

او در ادامه در بیش از 30 فیلم از فیلمسازان سرشناس بازی کرد: «هفت روز... هفت شب» از «پیتر بروک» (1960)؛ «دو زن» ساخته «ویتوریو دسیکا» (1960)؛ «لئون مورین کشیش» و «کلاه» (1962) به کارگردانی «ژان - پیر ملیول»، «میمونی در زمستان» (1962) و «طمع در آفتاب» (1964) از «آنری ورنوی»، «مردی از ریو» (1964) ساخته «فیلیپ دو بروکا»، «آیا پاریس در حال سوختن است؟» (1965) ساخته «رنه کلمنت» و «پری دریایی می سی سی پی» (1969) به کارگردانی «فرانسوا تروفو».

بازی در دو فیلم به یاد ماندنی ساخته «ژان لوک گدار» شامل «زن زن است» (1961) و «پی یرو خله» (1965) نیز در کارنامه پربار «بلموندو» دیده می شود که نقش آفرینی او در «پی یرو خله» در کنار «آنا کارینا»، یکی از درخشان ترین نقش های او را در سینما رقم زد.

در دهه 1970، «بلموندو» بیشتر به سوی سینمای تجاری روی آورد و در تعدادی از فیلم های اکشن فرانسوی بازی کرد و در این فیلم ها بدلکاری ها را نیز خودش انجام می داد و چندین بار نیز مجروح شد. جسورانه ترین کار او در تریلر فیلم اکشن ساخته «آنری ورنوی» با نام «تماس گیرنده شب» (1975) بود، جایی که او از هلکوپتر معلق شد و بالای یک متروی متحرک ایستاد.

«بلموندو» در اوایل دهه 80 میلادی به بزرگترین ستاره گیشه فرانسه تبدیل شد و با فیلم هایی مانند «حرفه ای» (1981) ساخته «ژرژ لوتنر» و «سوپر آس» از «ژرار اوری» (1982) میلیون ها تماشاگر فیلم را به سینماها کشاند، اما در نهایت آسیب جدی در فیلم کمدی پلیسی «دستبرد» ساخته «الکساندر آرکادی» در سال 1985، پایانی بر دوران سلطنت «بلموندو» به عنوان یک قهرمان اکشن بود.

او در سال های بعد به تئاتر بازگشت و در نقش اصلی نمایش «سیرنو دو برژاک» بازی کرد و در سال 1989 نیز در نقش اصلی دو نمایشنامه نوشته «ژرژ فیدو» به روی صحنه رفت.

همچنین پس از فیلم «سفرنامه ای از یک کودک لوس» (1988)، «بلموندو» این بار در اقتباسی از رمان «بینوایان» با «کلود للوش» همکاری کرد و در نقش «ژان والژان» بازی کرد. در سال 2018 اعلام شد که او بار دیگر با «کلود للوش» در دنباله فیلم «سفرنامه ای از یک کودک لوس» بازی خواهد کرد، اما این اتفاق هیچگاه روی نداد.

57245