کام تلخ سمنوپزان در پایتخت سمنوی ایران

به گزارش ایسنا، سمنو یکی از اجزای هفت سین است که دوره‌گردها در قدیم آن را «گل هفت سین» توصیف می‌کردند و هرکس که می توانست سفره عید خود را به آن تزئین می کرد. سمنو مطبوخی قدیمی است که جز دیگ، گندم و سوخت لوازم دیگری نیاز ندارد و قدیمی ها به این نذر که پسر بزایند یا بخت دخترشان باز شود، سمنو را بار می‌کردند. سمنو پختن کار دشواری است و هرکس نمی‌تواند سمنوی خوب بپزد. سمنو را معمولا شب درست می‌کنند، اجاقی را که شب رویش سمنو پخته‌اند، فردای آن شب باید حتما رویش آش رشته بپزند. هنگام سمنوپزان افرادی محض ثواب و برآمدن حاجت می‌آیند و سمنو هم می‌زنند، این کار را «پای سمنو رفتن» می‌گویند.

شهرستان گرمه و شهر درق در این شهرستانِ استانی مرزی خراسان شمالی اهمیت بالایی در تولید سمنو دارد به طوریکه آیین سمنوپزی شهر درق به عنوان میراث معنوی ثبت ملی شده است.

آرد آزاد، سد راه توسعه این کارگاه ها

مدیر میراث فرهنگی شهرستان گرمه از وجود 220 کارگاه کوچک خانگی سمنوپزی در این شهرستان خبر داد.

وحید محمودزاده در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه آیین سمنوپزی در این شهرستان به عنوان یکی از میراث های معنوی به ثبت ملی رسیده است، گفت: هر یک از کارگاه های سمنوپزی به صورت هفتگی حدود 200 کیلوگرم سمنو تولید می کنند.

وی با بیان اینکه این کارگاه ها 9 ماه در سال فعالیت دارند، افزود: علاوه بر 220 کارگاه کوچک خانگی، 10 کارگاه بزرگ سمنوپزی نیز در این شهرستان فعالیت دارد.

به گفته محمودزاده کارگاه های بزرگ نیز هفته ای 500 کیلوگرم سمنو تولید می کنند.

وی ادامه داد: این کارگاه ها برای 250 نفر اشتغال ایجاد کرده است.

این مسئول تصریح کرد: 80 درصد از سمنوی تولیدی در گرمه به خارج از استان صادر می شود که بیشترین حجم صادرات این محصول به کیش، تهران، گلستان و سمنان است.

وی خاطرنشان کرد: اما یکی از مهمترین مشکلاتی که این کارگاه ها با آن مواجه هستند تامین آرد مورد نیاز برای پخت سمنو است که سمنوپزها مجبور هستند تا آرد مورد نیاز خود را هم به صورت آزاد تهیه کنند و از سوی دیگر با کمبود آن نیز مواجه هستند.

مدیر میراث فرهنگی شهرستان گرمه با اشاره به اینکه قیمت هر کیسه آرد آزاد 400 تومان است، گفت: درآمدی پخت هر دیگ سمنو برای تولید کننده 600 تا 700 تومان است که رقم بسیار اندکی است.

وی گفت: از سوی دیگر سازمان غذا و دارو به سختی مجوزهای لازم را برای راه اندازی کارگاه های خانگی سمنو ارائه می دهد که این موضوع نیز سمنوپزان شهرستان را با مشکل مواجه کرده است.

پیگیری برای برندسازی سمنوی درق

ملیحه یغمایی مدیر کل امور بانوان استانداری خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، از پیگیری ها برای اینکه سمنوی درق دارای برند شود، خبر داد.

وی با اشاره به اینکه کارهای تحقیقاتی در این راستا در حال انجام است، گفت: فعالیت های تحقیقاتی چندین هدف را دنبال می کنند که تدوین استانداردهای لازم برای امر برندسازی این محصول، دریافت مجوزهای بهداشتی لازم و... از جمله این فعالیت ها است.

وی افزود: از سوی دیگر بنیاد برکت نیز وارد عرصه شده و تسهیلاتی را به منظور بهسازی این واحدهای تولیدی ارائه می دهد.

به گفته یغمایی سقف میزان تسهیلات ارائه شده تا 40 میلیون تومان با کارمزد 4 درصد است.

وی با بیان اینکه تعداد واحدهای تولیدی سمنوی شناسایی شده در شهر درق در شهرستان گرمه 89 واحد سنتی بوده است، ادامه داد: قسمت اعظم این واحدها در خانه ها مشغول به فعالیت است.

این مقام مسئول تعداد اشتغالی که هر واحد تولیدی ایجاد کرده را بین 3 تا 8 نفر اعلام کرد.

وی با بیان اینکه موضوع بسته بندی این محصول تولیدی نیز در دستور کار است، گفت: واحدهای تولیدی سمنو در درق حدود 6 ماه از سال را فعالیت می کنند که با ایجاد بسته بندی های مناسب می توان این محصول را در تمامی سال عرضه کرد.

درق؛ قطب تولید نگین سفره هفت سین

مستوفیان مدیر کل میراث فرهنگی خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: شهر درق قطب تولید سمنو در کشور است و سمنوی این شهر به دلیل به کار بردن شیوه های خاص در پخت و پز و برگزاری مراسم شادی هنگام پخت این غذای سنتی، زبانزد خاص و عام است.

وی افزود: به کاربردن شیوه‌های خاص در پخت و پز این غذا موجب شده تا سمنو از ماندگاری بسیار بالایی برخوردار باشد و همین امر سبب شده تا این غذا در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت ملی برسد.

مستوفیان ادامه داد: پخت سمنو در شهر درق با مشارکت مردم شهر برگزار می‌شود و مردم شهر به‌عنوان یاور و برای گفتن خدا قوت به کمک افرادی که آن را طبخ می کنند، می‌روند.

وی بیان کرد: همچنین به هنگام پخت این غذا از سوی افراد یاری کننده، هدایایی نیز به صورت پیشکش برده می شود.

این مقام مسئول تصریح کرد: خواندن اشعاری به هنگام کفچه زدن و پخت سمنو از دیگر فعالیت‌هایی است که انجام می‌شود تا این مراسم به صورت شاد برگزار شود.

وی افزود: در پختن سمنو از شیره جوانه‌ی گندم و آرد سبوس‌دار استفاده می شود که به هنگام پخت آن دیگ های بزرگی بر روی آتش قرار داده می شود که بوی خوش دودی که از چوب بلوط و گردو فضا را پر کرده، خود به تنهایی می‌تواند به برگزاری این مراسم جذابیت بخشد.