کام مستاجران تلخ شد / اوج گیری قیمت اجاره خانه

اطلاعات رسمی نشان می‌دهد که نرخ اجاره ملک در کل کشور 39.6 درصد و در تهران 52 درصد افزایش یافته است، که نشان‌دهنده‌ی «زمان جدیدی در بازار اجاره» است. یکی از ویژگی‌های اصلی این زمان، «قابلیت جبران رشد هزینه‌های زندگی موجر از طریق پرداخت اجاره» است.

سطح تورم اجاره با دو محرک به سطح تورم عمومی رسیده است و همین می‌تواند عامل محرک عرضه به این بازار شود. در این بررسی، چشم‌انداز تورم اجاره 1403 ارائه شده است.

روند رشد اجاره بهای مسکن هم در تهران و هم در کشور از «ورود بازار اجاره به عصر جدید» حکایت می‌کند؛ سال گذشته هزینه اجاره نشین ها در کشور، نزدیک به 40‌درصد (39.6 درصد) نسبت به سال 1401 افزایش پیدا کرد و در تهران نیز تورم اجاره، نرخ 52 را به ثبت رساند که هر دو نرخ، «رکورد رشد سالانه اجاره بها» در تاریخ ثبت آمارهای اجاره، محسوب می‌شود.

مشخصه اصلی این دوره از بازار اجاره مسکن که به صورت محسوس از اواخر دهه 90 - به طور دقیق از سال 99، یعنی دو سال پس از شروع جهش قیمت مسکن - شکل گرفته، «پوست اندازی تورم اجاره» است.

در فاصله سال‌های 97 تا پایان 1402، میانگین نرخ رشد سالانه اجاره بها در کشور 3 برابر نرخ سال‌های 90 تا پایان 96 شد. در شهر تهران نیز همین شاخص یعنی میانگین تورم سالانه اجاره به 4 برابر قبل رسید.

دو علت اصلی این جهش تورم اجاره، تغییر صعودی سطح تورم عمومی و تورم مسکن طی سال‌های اخیر بوده است که در نقش سکوهای پرواز تند «هزینه اجاره نشینی» عمل کردند.

اکنون، در بازار کشوری اجاره نشین ها، تورم عمومی و تورم سالانه اجاره با هم برابر شده اند و در تهران، تورم سالانه اجاره از تورم عمومی جلو زده است.

این در حالی است که در هر دو بازار اجاره - کشوری و تهران - تا پیش از سال 97، همواره «نرخ رشد سالانه هزینه های زندگی یا همان تورم عمومی»، حدود 1.4 تا 1.5 برابر «رشد سالانه اجاره بها» بود.

به این ترتیب، در عصر جدید بازار اجاره مسکن، 3 تا 4 برابر شدن تورم اجاره باعث برابری آن با تورم عمومی شده است.

تحلیل و بررسی این وضعیت جدید حاکی است، بزرگ‌ترین تبعات منفی «تورم 40درصدی اجاره در کشور و 52 درصدی در تهران»، آسیب اقتصادی به معیشت خانوارهای مستاجر است که به شکل «فاکتور گرفتن از خرید خوراکی (کاهش کالری)» و «افت کیفیت زندگی» در حداقل دو سال گذشته خود را نشان داده است.

مهاجرت از مناطق بالای شهر به مناطق پایین و از مناطق پایین به حومه شهرهای بزرگ نیز، عارضه دیگر این تورم تاریخی اجاره در دو سه سال گذشته بوده است.