کرونا و باور مسئولیت اجتماعی در قبال آن

بروز بیماری کرونا که از اواخر سال گذشته در کشورمان بوجود آمده است باعث شد تا شیوه ها و راههای مختلف برای قطع زنجیره انسانی به عنوان راهکاری برای خروج از این مساله پیاده شود که این راهکارها شامل استفاده از ماسک، دستکش، در خانه ماندن، رعایت فاصله یک تا 2 متری، شست و شوی مرتب دست و ضدعفونی می باشد.

در کنار همه تاکیدات برای رعایت بهداشت که زمینه ساز سلامت و ایمنی هر فرد می شود سفارش ها برای کنترل آن از حالت فردی خارج شد. بدلیل شیوه و سرعت انتقال این بیماری به صورت تماس با افراد، کنترل آن مستلزم رعایت برخی نکات در جامعه می باشد که برای این منظور توصیه های اخلاقی برای ملزم کردن جامعه به رعایت آن در این دوران مشهود است که از آن جمله مطرح شدن موضوع مسئولیت اجتماعی می باشد.

مسئولیت اجتماعی یک چارچوب و محدوده اخلاقی است که در آن وظایف مختلفی که تمامی آن ها دارای منافع برای جامعه هستند، بر عهده فرد، سازمان و یا نهادی خاص گذاشته می شود. این مفهوم به صورت دقیق تر به معنای انجام وظایف فردی به وسیله تک تک افراد جامعه است که انجام این وظایف باعث می شود تا تعادل مناسبی بین اکوسیستم و اقتصاد جامعه برقرار شود. استفاده از لفظ وظیفه نشان می دهد که هر فرد در حالت عادی باید به این وظایف واقف بوده و نقش خود را در حفظ این تعادل به صورت مشخص پذیرفته و ایفا کند.

البته در اکثر جوامع این مفهوم یک حوزه قانونی الزام آور نبوده و بیشتر در حوزه اخلاق مطرح می شود. در جوامع بیشتر توسعه یافته که در چارچوب اخلاق، وظایف فردی دارای اهمیت بیشتری است، مسئولیت اجتماعی مفهومی اجباری و البته پذیرفته شده توسط اکثر افراد جامعه دارد. اما در سایر جوامع که از نظر سطح فرهنگی دارای فقر هستند، چنین مسئولیت هایی معنای خاصی نداشته و کمتر کسی خود را ملزم به انجام و رعایت آن ها می داند.

مدیر گروه رواشناسی دانشگاه پیام نور استان مازندران روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در زمان های خاص و بحرانی همچون دوران فعلی کرونا نیاز است که تک تک افراد نسبت به آموزش ها و دستوراتی که از سوی مسئولان حوزه های مرتبط از جمله بهداشت و درمان ارائه می شود با حساست و دقت خاصی پیگیری شود.

انسیه بابایی افزود: در این مدت چند ماهه بروز کرونا توصیه های بهداشت فردی و چگونگی حضور در اجتماع از طرق مختلف همچون رسانه ملی، خبرگزاری ها و فضای مجازی به مردم ارائه شد تا از این طریق مردم نسبت به این بیماری آگاهی یابند و آنها را بکار ببندند.

وی با اشاره به گفته مسئولان و مشاهدات خود در زمینه کمرنگ شدن رعایت پروتکل های بهداشتی در جامعه و یا همان حس اخلاقی مسئولیت اجتماعی ادامه داد: طولانی شدن مدت این بیماری باعث خستگی و بی طاقتی در مردم شده است که بخشی از این رفتارها کم محلی به پروتکل های بهداشتی ناشی از این مساله می باشد.

این کارشناس در حوزه مسائل جامعه همچنین بعد اقتصادی و فشار مالی را بخش دیگری از عدم رغبت برخی افراد جامعه به اجرای پروتکل های بهداشتی عنوان کرد و گفت: اینکه اکنون ماسک و دستکش به اندازه کافی در بازار وجود دارد نمی تواند ملاکی برای برخورداری همگان از این وسایل حفاظتی باشد بلکه باید این فرصت در اختیار داشتن برای همگان فراهم شود.

وی افزود: همه آحاد جامعه این قدرت و توانایی را ندارند که روزانه ماسک و دستکش و یا مواد ضدعفونی کننده برای تمامی اعضای خانواده خود بخرند و این مساله نیز تا حدودی در کمرنگ شدن رعایت پروتکل های بهداشتی تاثیر خود را گذاشته است.

به گفته این استاد دانشگاه هر چند معتقدم غالب مردم کشورمان حداقل های نکات بهداشت فردی که آن شستن دست به صورت مرتب است را رعایت می کنند برغم اینکه با این محدودیت های مالی مواجه هستند.

وی یکی از دلایل اینکه مردم به مسئولیت اجتماعی خود در قبال کرونا بی توجه هستند را ناشی از اطلاع رسانی ضد و نقیض عنوان کرد و گفت: اینکه در اوایل بروز بیماری گفته می شد زدن ماسک برای همگان نیاز نیست و الان این رویه تغییر کرده و عنوان می کنند همگان باید ماسک بزنند در مردم عدم اعتماد را ایجاد می کند.

بابایی با اشاره به اینکه منابع کسب اخبار مردم کشورمان تنها به رسانه های داخلی خلاصه نمی شود و آنها اخبار رسانه های خارجی را نیز رصد می کنند، افزود: یا اینکه برخی رسانه های معاند و شبکه های مجازی غیر مطلع آمارها و تحلیل های غلط به مردم ارائه می کنند این مواد خود می تواند در کم توجهی ها تاثیر خود را بگذارد.

وی ضمن اینکه از نحوه اطلاع رسانی کشورمان در زمینه آمار بیماران و فوتی ها به عنوان راهکاری مناسب برای ارائه اطلاعات به مردم ذکر کرد، ادامه داد: این مساله می تواند در افزایش بار همراهی جامعه و مسئولیت پذیری آنها تاثیر بگذارد.

این استاد دانشگاه همچنین به اخبار مسئولان در این زمینه که در مازندران تنها 20 درصد افراد مبتلا به این بیماری شدند، گفت: می توان یکی از دلایلی که هنوز مردم به این باور نرسیدند که کرونا جدی و خطرناک است مبتلا نشدن خود و یا اطرافیانشان می باشد چرا که بیماری برای آنها ملموس نشده است.

وی اضافه کرد: ایجاد مسئولیت اجتماعی در افراد جامعه بویژه در مواقع حساس و خاصی مثل دوران فعلی کنونی نیازمند انجام اقدامات ریشه ای آموزشی است اینکه با بروز کرونا به یکباره بدنبال اعمال و انجام کامل آن باشیم کمی دور از ذهن است اما کرونا باعث شد تا تلنگری برای جدی گرفتن آموزش ها در این بخش شده است.

بابایی تاکید کرد: کرونا و یا هر حادثه طبیعی و غیر طبیعی دیگری آزمونی برای تجربه کارها و اقداماتی است که می توان به صورت پایدار و ماندگار در جامعه اجرا کرد.

وی گفت: پرورش مسئولیت پذیری اجتماعی که همان رعایت حق و حقوق دیگران بدون اینکه ضمانت اجرایی و قانونی داشته باشد و تنها به ضمانت اخلاقی هر فرد وابسته است می تواند در این زمان کرونایی فرصت خوبی باشد.

وی ادامه داد: در سایه همین پذیرش مسئولیت اجتماعی و فراهم شدن زیر ساخت های لازم آن بخصوص دادن اطلاعات و اخبار درست می توان بحران ها و مسائلی نظیر کرونا را کنترل و مقابله کرد اینکه باور بکنیم با رعایت نکات بهداشتی فردی و اجتماعی زمینه سلامت خود و دیگر افراد جامعه را می توانیم تضمین بکنیم.

• ویروس کرونا
• مسئولیت اجتماعی
• مازندران