گزارش تصویری خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از وضعیت منبع آبی تهران

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ تا همین چند سال پیش، دریاچه پشت سد کرج، یکی از جاذبه‌های چشم‌نواز مسیر جاده چالوس به شمار می‌رفت؛ محلی برای توقف کوتاه مسافران، عکاسی و لذت از طبیعت.

اما تابستان امسال، این توقفگاه میان‌راهی مسافران شمال، چهره‌ای متفاوت پیدا کرده‌است.

مسافران هنگام توقف، دیگر محو زیبایی چشم‌انداز دریاچه نمی‌شوند، بلکه در سکوتی همراه با ناباوری به سطح پایین آب خیره می‌مانند.

جمله‌ای که این روزها بر زبان اغلب بازدیدکنندگان جاری است، نه درباره زیبایی، که درباره فقدان است: «آب نیست».

سد کرج، احتمالا یکی از پربیننده‌ترین مقاصد گذری گردشگرانی است که آخر هفته‌ها، به سمت جاده چالوس، اطراف سد امیرکبیر کرج و یا شهرهای مازندران رهسپار می‌شوند.

دریاچه پشت سد کرج، همیشه یکی از زیباترین جاذبه‌های مسیر بوده است که عمده مسافران، با توقفی کوتاه به تماشای دریاچه‌ای پر آب می‌پرداختند و از سال‌های دور محلی مناسب برای عکاسی گردشگران به شمار می‌رفت.

اما این روزها، تماشای آن دریاچه، بیشتر از آنکه آرامش‌بخش باشد، نگران‌کننده است.

در تابستان امسال، مسافران، هنگام توقف در این مقصد گذری زیبا، رفتار کاملا متفاوتی نسبت به گذشته پس از تماشای رودخانه کرج و آب پشت سد کرج از خود نشان می‌دهند، به طوری که هر مسافری با دیدن دریاچه پشت سد مات و مبهوت به آن می‌نگرد و دیگر خبری از توقف پرشور برای عکس گرفتن و تحسین چشم‌انداز آبی نیست.

همه یک صدا تنها یک جمله را تکرار می کنند: «چقدر سطح آب پایین آمده!»

در میان همین بازدیدها، روایت‌هایی از نگرانی، خاطرات گذشته و تغییر نگاه‌ها به وضوح به چشم می‌خورد.

مردی میانسال، در حال تماشای سطح پایین آب، از روزهایی می‌گوید که آب سد چنان بالا بود که می‌شد با دست آن را لمس کرد، اما حالا آنقدر کم است که معلوم نیست تا سال بعد، چیزی از آن باقی می‌ماند یا نه.

در سمتی دیگر نیز، کودکی با ذوق فریاد می‌زند، «آب دارد» و مادرش با صدایی پر از افسوس می‌گوید: «بله، اما کم است».

و این گفت‌وگو تقریبا در بین تمام مسافرانی که برای تماشای سد کرج توقف کرده‌اند تکرار می‌شود و همه فقط درباره یک چیز صحبت می‌کنند: «دیگر آبی نیست».

در این روزهای بسیار گرم تابستان که سطح گرما در برخی از روزها به بالاترین میزان می رسد و تقریبا کم بارش‌ترین سال خود را پشت سر می‌گذارد و بحران کم‌آبی و ناترازی انرژی نیز به بالاترین سطح خود رسیده است، منابع آبی مهم تهران و البرز در بحرانی جدی فرو رفته‌اند.

قطع روزانه برق و آب، به بحرانی فراگیر و همگانی تبدیل شده که حالا، دیگر نه تنها سیاست‌گذاران و کارشناسان، بلکه همه افراد، به وضوح شاهد تغییرات اقلیمی و اثرات منفی آن از خشکسالی و سیلاب‌ها گرفته تا احتمال به پایان رسیدن منابع آبی هستند.

بنابراین، می‌توان شاهد تغییر سبک مسافران هنگام بازدید از منابع آبی بود.

اگر در گذشته فقط از زیبایی‌های منابع آبی لذت می‌بردند و با سفری کوتاه یک روزه، یک سفر فوق‌العاده را در کنار رودها و نهرها به شنا و تفریح می‌گذراندند، حالا با تماشای منابع آبی که با کاهش چشمگیری مواجه شده‌اند و بحران بی آبی تا عمق زندگیشان نفوذ کرده، به دنبال راه چاره‌ای برای عبور از آن هستند و شاید در این روزها، سفر به مقاصد دارای منابع آبی مهمی چون سد کرج، تلنگری برای تغییری جدی در الگوی مصرف آب باشد و با مشاهده منابع آبی که هر روز به سطح پایین‌تری می‌رسند، به دنبال راه حلی حتی کوچک و عبرت آموزی از چالشی که گریبان همه را گرفته، برآیند.

این مواجهه مستقیم با کاهش منابع آبی، به نظر می‌رسد نگاه مردم به سفرهای طبیعی را تغییر داده است. بسیاری از بازدیدکنندگان، این روزها هنگام توقف در کنار رودخانه‌ها یا سدها، به جای لذت صرف از طبیعت، به تأثیرات خشکسالی و تغییرات اقلیمی فکر می‌کنند.

کاهش سطح آب سد کرج، به گفته اهالی منطقه، حدود 30 تا 40 متر نسبت به سال گذشته، تنها یک نشانه از بحران بزرگ‌تری است که استان‌های تهران و البرز را درگیر کرده‌است.

از قطع‌های مکررآب و برق تا تنش‌های شدید در مدیریت مصرف.

در چنین شرایطی، شاید یکی از پیام‌های سفرهای آخر هفته، دیگر صرفاً استراحت و فرار از شلوغی شهر نباشد، بلکه می‌توان این بازدیدها را به فرصتی برای مشاهده مستقیم اثرات خشکسالی و تغییر الگوی ذهنی در مصرف آب تبدیل کرد.

جایی مثل سد کرج، که روزگاری مقصدی برای تماشای زیبایی بود، حالا به آیینه‌ای از بحران تبدیل شده است.//