گسترش چتر آبیاری نوین در اراضی کشاورزی خراسان شمالی

براساس آمارها حجم آب مصرفی بخش کشاورزی خراسان شمالی سالانه یک میلیارد و 54 میلیون متر مکعب است که این میزان برابر 88 درصد مصرف آب قابل استحصال از منابع آبی استان است.

منابع آبی خراسان شمالی از سه هزار و 184 چشمه، هزار و 557 حلقه چاه عمیق، 2 هزار و 483 حلقه چاه نیمه عمیق و 632 رشته قنات تامین می شود.

مدیر امور آب و خاک و فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه در دولت یازدهم و دوازدهم توجه ویژه ای به تجهیز اراضی به سامانه آبیاری نوین شده است، اظهار داشت: در این مدت راندمان آبیاری از 37 درصد به 45 درصد در استان افزایش داشته است.

سید ابراهیم سیدی اظهار داشت: راندمان آبیاری در طرح های متوسط کم فشار 65 درصد، آبیاری بارانی 75 درصد و قطره ای نیز 85 درصد است.

راندمان آبیاری در کشور از 39 درصد در سال 92 به 45 درصد در دولت تدبیر و امید ارتقا یافته است.

100 هزار هکتار از اراضی مستعد آبیاری نوین 

وی افزود: براساس برآوردهای اولیه 50 هزار هکتار از اراضی استان که شامل 65 درصد زراعی و 35 درصد باغی بود قابلیت اجرای طرح های آبیاری نوین را داشت اما در برآورد جدیدتر که شامل طرح های آبیاری کم فشار نیز می شود این سطح به 100 هزار هکتار در استان ارتقا یافته است.

وی با بیان اینکه تاکنون 36 هزار هکتار از اراضی استان زیر پوشش طرح‌های آبیاری نوین رفته، افزود: نیمی از این طرح ها در دولت تدبیر و امید اجرا شده است.

وی اظهار داشت: با احتساب 50 هزار هکتار اراضی که قابلیت اجرای طرح های کم فشار را دارند هم اکنون 36 درصد آن زیر پوشش آبیاری نوین رفته است.

سیدی گفت: برای سال جاری هم پیش بینی شده که 6 هزار هکتار از اراضی استان به سامانه های آبیاری نوین تجهیز شود که برای اجرای آن با احتساب مشارکت مردمی هزار و 20 میلیارد ریال نیاز است.

روش های آبیاری نوین علاوه بر جلوگیری از تلفات آب، باعث بالا بردن کیفیت تولید در واحد سطح نیز می شود

مدیر امور آب و خاک و فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی افزود: روش های آبیاری نوین علاوه بر جلوگیری از تلفات آب، باعث بالا بردن کیفیت تولید در واحد سطح نیز می شود.

سیدی گفت: در روش آبیاری مزارع به شکل سنتی، روشی که بیشتر زمین های کشاورزی در کشور با این شکل آبیاری می شوند حتی با صرف هزینه های گزاف تسطیح اراضی، راندمان آبیاری 40 درصد است.

وی آب قابل استحصال در استان را افزون بر یک میلیارد متر مکعب دانست و گفت: سهم کشاورزی در استان با 87.6 درصد شامل 965 میلیون متر مکعب است، سهم شرب 8.1 درصد و صنعت 4.1 درصد است.

اجرای نیمی از طرح‌های آبیاری نوین استان در دولت تدبیر و امید

رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: بدون احتساب برآورد جدید 79 درصد از زمین‌های کشاورزی استان برای اجرای طرح‌های آبیاری نوین سامانه‌های آبیاری نوین مساعد است که 50 درصد آن در دولت تدبیر و امید به سرانجام رسیده است.

19 هزار و 142 هکتار از اراضی استان در این دولت به آبیاری نوین تجهیز شد و قرار است تا پایان دولت به 39 هزار هکتار برسد

عبدالله یوسفی اظهار داشت: در این راستا 19 هزار و 142 هکتار از اراضی کشاورزی خراسان شمالی در دولت تدبیر و امید به سامانه های آبیاری نوین تجهیز شده و قرار است این میزان تا پایان دولت به 39 هزار هکتار برسد.

وی گفت: پیش از دولت تدبیر و امید 19 هزار هکتار از اراضی استان مجهز به سامانه های آبیاری نوین شده بود که در این دولت قدم های بزرگی در این راستا برداشته شد.

وی افزود: در سفر رییس جمهوری تیرماه پارسال به استان 550 میلیارد ریال اعتبار برای توسعه سامانه های آبیاری نوین در یک بازه زمانی مصوب شد که اعتبار سال گذشته به مبلغ 270 میلیارد ریال به صورت کامل تخصیص یافت و هزینه شد.

وی گفت: براساس برنامه ریزی صورت گرفته با هزینه‌کرد اعتبار 550 میلیارد ریالی، بیش از سه هزار هکتار از کشتزارهای استان زیر پوشش سامانه های نوین آبیاری قرار می گیرد.

رییس سازمان جهادکشاورزی گفت: بدین ترتیب حدود 600 خانوار از مزایای این طرح ها بهره مند شده و عملکرد آبیاری هم تا 75 درصد افزایش می یابد.

یوسفی اظهار داشت: علاوه بر اعتبار مصوب شده سفر رییس جمهوری، 140 میلیارد ریال اعتبار نیز برای تجهیز اراضی به سامانه های آبیاری نوین اختصاص یافته است.

وی اظهار داشت: در سال 1398 برای اجرای طرح های آبیاری نوین به صورت 85 درصد کمک بلاعوض دولت، حداکثر برای آبیاری قطره ای 175 میلیون ریال و بارانی 105 میلیون ریال پرداخت شد.

 محدودیتی در ارائه تسهیلات آبیاری نوین نیست

یوسفی با بیان اینکه هیچ محدودیتی در ارائه تسهیلات آبیاری نوین به کشاورزان وجود ندارد افزود: کشاورزانی که آب و زمین در اختیار داشته باشند برای اجرا به آنان تسهیلات پرداخت می شود.

وی با بیان اینکه هم اکنون در سامانه‌های سنتی آبیاری میانگین عملکرد انتقال آب حدود 30 تا 35 درصد است، اظهار داشت: در روش‌هایی که منجر به استقرار سامانه‌های آبیاری بارانی می‌شود، راندمان آبیاری به 70 درصد افزایش پیدا می‌کند که در سامانه‌های قطره‌ای این رقم تا 90 درصد هم می‌رسد.

وی گفت: بدین ترتیب در سامانه آبیاری قطره‌ای عملکرد انتقال آب 2 برابر ارتقا پیدا می‌کند و در هر هکتاری که این طرح اجرا شود به طور متوسط چهار هزار و 400 مترمکعب آب صرفه جویی می‌شود.

دولت از طرح های تجمیعی حمایت می‌کند

وی گفت: در شرایطی هم که حالت تجمیعی باشد (چاه عمیق، قنات) و تعداد مالکان زیاد باشند و آنها هم آماده اجرای اجرای طرح باشند دولت کمک های خوبی را خواهد کرد.

وی از کشاورزانی که دارای زمین های کوچک هستند خواست تا در قالب تشکل ها زمین های کوچک را یکپارچه کنند و افزود: حتی دولت برای اجرای طرح های آبیاری نوین اراضی یکپارچه تمامی هزینه ها را پرداخت می کند که هم اکنون این یک فرصت است بهره برداران آن را غنیمت بدانند.

 100 درصد اعتبارات آبیاری نوین به صورت تجمیعی داده می شود

اگر کشاورزان زمین های خود را تجمیع کنند دولت 100 درصد اعتبارات را اختصاص می دهد

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان ایکه اراضی این استان خرد و در قطعات کوچک هستند گفت: برای اجرای سامانه های آبیاری نوین در اراضی کوچک و خرده مالکی هزینه های زیادی انجام می شود که اگر کشاورزان زمین های خود را تجمیع کنند دولت 100 درصد اعتبارات را اختصاص می دهد.

یوسفی با بیان اینکه علاوه بر افزایش راندمان آبیاری افزون بر 30 درصد میزان تولید در واحد سطح نیز افزایش می یابد افزود: اجرای شبکه فرعی آبیاری و زهکشی هزار و 967 هکتار، طرح های تامین آب کشاورزی به میزان 138.8 میلیون متر مکعب، احیا و مرمت قنوات استان به میزان 934 کیلومتر و اجرای کانال های آبیاری عمومی و لوله گذاری استان به میزان شامل چهار هزار و 463 هکتار کیلومتر از اقدامات دیگر دولت تدبیر و امید در بخش آب کشاورزی بوده است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی هم گفت: 64 برنامه در سند سازگاری با کم‌آبی استان تدوین شده است که اجرای آن 500 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.

وحید واسطه اظهار داشت: 64 برنامه تا افق سال 1405 تعریف شده است که اعتبار مورد نیاز آن، 500 هزار میلیارد ریال برآورد شده که 470 هزار میلیارد ریال از این رقم، مربوط به برنامه های جهاد کشاورزی است.

وی با بیان اینکه تا افق سال 1405، در مصرف آب بخش های مختلف، حدود 250 میلیون مترمکعب صرفه جویی می شود خاطرنشان کرد: تلاش داریم صرفه جویی و کاهش میزان مصرف آب بخش های مختلف آشامیدن، کشاورزی و صنعت، به صورت جدی تر اجرایی شود، و در این سند، برای هر بخش، برنامه ها و سهمی از کاهش میزان مصرف آب در نظر گرفته شده است.

وی تصریح کرد: قرار است در مدت هفت سال، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی 220 میلیون مترمکعب کاهش یابد.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: 90 درصد از آب در استان در بخش کشاورزی استفاده می شود.

بر اساس این گزارش، 64 برنامه در سند سازگاری با کم آبی تهیه شده است که 22 برنامه در سال 99، 20 برنامه در سال 1400 و تا پایان برنامه هفتم هم 22 برنامه انجام می شود.

خراسان شمالی 344 هزار هکتار عرصه کشاورزی دارد که از این سطح 300 هزار هکتار کشتزاز است و بیش از 80 هزار بهره بردار بخش کشاورزی در این حوزه فعالیت می کنند، این استان بیشترین شاغل در بخش کشاورزی را دارد.

• وزارت جهاد کشاورزی
• بجنورد
• آبیاری
• خراسان شمالی