گفت‌وگو با وحید جلیلی | از نقش‌های ماندگار تا ارادت محمد کاسبی به شهید سلیمانی
وحید جلیلی، قائم‌مقام صداوسیما، در گفت‌وگو با ما از زندگی و سلوک هنری محمد کاسبی می‌گوید؛ بازیگری که نه فقط با نقش‌های ماندگارش در سینما و تلویزیون جاودانه شد، بلکه با صداقت، تعهد و ارادت به شهید سلیمانی، قلب مردم ایران را نیز فتح کرد.
خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: محمد کاسبی، هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون، با درگذشتش نه تنها یک بازیگر محبوب را از دست دادیم، بلکه یادآور صراحت کلام و وفاداری به باورها شد.
وحید جلیلی قائم‌مقام صداوسیما در گفت‌وگویی با خبرنگار تسنیم درباره ویژگی‌های برجسته او گفت که کاسبی هیچ‌گاه باورهایش را پنهان نکرد و آن‌ها را با شجاعت و صداقت در هنر و زندگی فریاد زد. آثار ماندگار او، از فیلم «پدر» تا کارگردانی سینمایی «شنا در زمستان» و سریال نوستالژیک «خوش‌رکاب»، همواره در حافظه تلویزیون و مردم ایران زنده خواهند ماند و نشان‌دهنده ارتباط صمیمی او با جامعه است.
مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است:
کاسبی؛ هنرمندی با صراحت کم‌نظیر
آقای جلیلی! از نگاه شما، چه ویژگی‌ای محمد کاسبی را از دیگران متمایز می‌کرد؟
یکی از خصلت‌های برجسته آقای کاسبی، تعهد جدی و پایدار او به باورهای انقلابی، دینی و حتی فرهنگی و هنری‌اش بود. همان‌طور که آقای ده‌نمکی و بسیاری دیگر اشاره کرده‌اند، او صراحت کلام داشت و هیچ‌گاه باورش را پنهان نمی‌کرد؛ بلکه آن را با شجاعت و صداقت فریاد می‌زد. این صداقت و شفافیت در گفتار، باعث شد که نه تنها در میان هنرمندان، بلکه در جامعه نیز مورد احترام و تحسین قرار گیرد.
صحنه وداع با او در حوزه هنری، تصویری بود از عاقبت‌بخیری و احترام عمیقی که مردم نسبت به او داشتند؛ چیزی که در فرهنگ ایرانی ارزش والایی دارد و نشان‌دهنده جایگاه خاص او در دل‌ها و هنر ایران بود.
آخرین گفت‌وگوی محمد کاسبی / از تصرف رادیو در 22 بهمن تا نقش‌آفرینی در «خوش‌رکاب» + فیلموفاداری تا آخرین لحظه
جایگاه کاسبی در جریان هنر انقلاب اسلامی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آقای کاسبی از بنیان‌گذاران حوزه اندیشه و هنر اسلامی بود و نقش مهمی در شکل‌گیری جریان هنر انقلاب ایفا کرد. او در طول سال‌ها و در فراز و فرودهای مختلف عرصه هنر، هیچ‌گاه از عهد و پیمانی که در آغاز انقلاب با خدا و اولیای دین بسته بود، کوتاه نیامد و پای اصول و باورهایش ایستاد.
به همین دلیل می‌توان او را مصداق روشن آیه شریفه «وَمِنَ المُؤمِنِینَ رِجَال صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَهَ عَلَیهِ» دانست؛ کسی که نه تنها در هنر، بلکه در زندگی شخصی و اخلاقی نیز وفاداری و صداقت را به نمایش گذاشت. این استواری و پایبندی به ارزش‌ها، جایگاه کاسبی را در تاریخ هنر انقلاب اسلامی منحصر به فرد و الگویی الهام‌بخش برای نسل‌های بعد می‌کند.
هنرمندی در حافظه مردم
شما شخصاً کدام آثار ایشان را بیشتر دوست داشتید؟
آثار خوب محمد کاسبی بسیار زیاد بودند، اما برای من، به‌ویژه در دهه 60، برخی نقش‌آفرینی‌های ماندگار او هنوز در ذهنم زنده است. نقش او در فیلم «پدر» ساخته مجید مجیدی، نمونه‌ای شاخص و فراموش‌نشدنی در تاریخ سینمای ایران است. همین‌طور فیلم «شنا در زمستان» که تنها تجربه کارگردانی سینمایی اوست، اثری منحصر به فرد و قابل احترام محسوب می‌شود و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ سینما دارد.
در تلویزیون هم سریال «خوش رکاب» به‌شدت محبوب شد و ارتباط صمیمی کاسبی با مردم را نشان داد؛ تا جایی که شنیدم برخی رانندگان کامیون تصویر او را روی ماشین‌های خود نصب کرده‌اند. این نشان می‌دهد که او نه تنها با هنر و نقش‌هایش، بلکه با شخصیت و صراحت و رفتار مردمی‌اش، جایگاه ویژه‌ای در دل مردم پیدا کرده بود.
صراحتی که سرمایه شد
بسیاری از مردم، کاسبی را با صراحتش می‌شناسند. شما چطور؟
بله، محمد کاسبی تنها در نقش‌های سینمایی و تلویزیونی‌اش در یادها نماند؛ بلکه در گفتار، مواضع و زندگی روزمره‌اش نیز همواره صریح و صادق بود. او هیچ‌گاه باورها و عقاید خود را پنهان نکرد و همیشه با شجاعت و صداقت آن‌ها را بیان می‌کرد.
یکی از نمونه‌های بارز این صراحت، اظهار ارادت عمیق او به شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی بود؛ ارادتی که نه تنها در دل مردم ایران جای گرفت، بلکه برای همیشه ماندگار شد و نشان داد که صداقت و صراحت در گفتار، می‌تواند سرمایه‌ای ارزشمند در ارتباط هنرمند با جامعه باشد.
آینده آثار نوستالژیک
حالا که بحث ساخت فصل‌های جدید سریال‌های نوستالژیک مطرح است، آیا می‌توان انتظار داشت آثاری چون «خوش‌رکاب» ادامه پیدا کند؟
این موضوع باید مسیر طبیعی خودش را طی کند. اما بد نیست اشاره کنم که ما در صداوسیما به دنبال احیای برخی خاطرات جمعی هستیم. مثلاً پارسال در 26 آذر، روز رانندگان، برنامه‌های ویژه و ممتازی تولید شد تا یادآور نقش تاریخی رانندگان در نجات کشور به فرمان امام (ره) باشد.
بیشتر این کارها مستند بود، اما امیدواریم در سال‌های آینده این تاریخ شفاهی به کارهای دراماتیک و سریالی نیز تبدیل شود.