گنبد علویان؛ شاهکار معماری سلجوقی
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، همدان مهد تاریخ و تمدن است، تاریخی که از در و دیوار آن هویداست، گنبد علویان یکی از شاهکارهای معماری و گچبری دوران بعد از اسلام است که همچنان پابرجاست و یادگاری که به تازگی جزو آثار تاریخی جهان اسلام شده است.
این بنای تاریخی جهان اسلام در چهارباغ علویان و در نزدیکی امامزاده عبدالله (ع) و در شمال میدان عین‌القضات قرار دارد، تاریخچه آن به دوره سلجوقیان و مغولیان برمی‌گردد که توسط خاندان علویان در قرن ششم هجری ساخته شد.
گنبد علویان از نظر هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم‌نظیر قرن ششم و هفتم هجری قمری در شهر همدان است، این بنا از نظر تزئینات داخلی غنی و در عین حال رمزآلود و چشم‌نواز است.
گچ‌بری‌های درون بنا از جمله تزئینات زیبای این بنا و گچ‌بری‌های انبوه به شکل طرح‌های گل و بوته، اسلیمی و آیات قرآنی در جبهه داخلی و ورودی بناست.
ورودی بنا به شکل طاق جناغی در ضلع شمالی قرار دارد، بر فراز در ورودی، گچ‌بری‌هایی با نقوش لانه زنبوری شامل گل و بوته‌های در هم پیچیده است و آیات 55 و 56 سوره مائده بر حاشیه کادر گچبری درب خودنمایی می‌کند.
سطوح داخلی طاق‌نما نیز دارای طاق‌نماهای رفیعی است که سراسر پوشیده از طرح‌های انبوه و بسیار زیبای گچبری است و در طبقه زیرین این بنا سردابی وجود دارد که یکی از بزرگان علوی در آن دفن شده است.
این بنا در ابتدا مسجد بود، سپس با ایجاد سردابی در زیرزمین تغییر کاربری داد و به مقبره خاندان علوی تبدیل شد در حال حاضر مجموعه تاریخی گنبد علویان به یکی از مکان‌های دیدنی گردشگران همدان تبدیل شده و هر ساله مسافران و بازدیدکنندگان زیادی از نقاط مختلف ایران راهی شهر همدان می‌شوند.
اخیرا پنج اثر فرهنگی و تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهان اسلام ثبت شده که گنبد علویان همدان یکی از آنهاست.
