گنجینه رضوی ثروت و میراث گران‌بها برای شناخت اهل بیت (ع)
مشهد - ایرنا - گنجینه رضوی ثروت و میراث گران‌بها در جوار حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) که آثار آن در طول سالیان و قرون متمادی توسط دلدادگان ولایت و اهل بیت (ع) اهدا شده می‌تواند به شناخت بهتر از ائمه اطهار بویژه امام هشتم (ع) کمک کند.
سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی دارای 13 میلیون و 500 هزار برگ سند تاریخی، 2 میلیون نشریات ادواری، هزاران اثر موزه‌ای، 65 هزار کتاب چاپ سنگی و 106 هزار نسخه خطی نفیس و تاریخی است.
گنجیه حرم رضوی نشان دهنده آثاری از ارادت افراد مختلف به این امام بزرگوار است و بر همین اساس، از سال‌های گذشته، مکانی در حرم مطهر رضوی برای در معرض نمایش قرار دادن برخی از این گنجینه‌های هنری که با عشق معنوی گره خورده به نمایش درآمده است.
در قسمتی دیگر از این مکان، کتاب‌های اهدایی واقفان و همچنین آثار منتشر شده‌ای که آستان قدس رضوی تهیه کرده است، برای سهولت دسترسی علاقه‌مندان به علم و دانش در کتابخانه‌ای قرار گرفته است که از اوایل قرن 14 هجری شمسی ساماندهی شده و گرچه در طول این سال‌ها محل آن بارها تغییر پیدا کرده است ولی همواره این مکان در نزدیکی مرقد عالم آل محمد (ص) قرار داشته است.
آثار منسوب به حضرت امام رضا (ع) از جمله آثار نفیسی که در این کتابخانه وجود دارد دستخط قرآنی است که به حضرت امام رضا (ع) منسوب شده است، همچنین می‌توان به مجموعه ارزشمندی از کتب خطی نفیس با موضوع حضرت امام رضا (ع) در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نیز اشاره کرد. مدیر اداره مخطوطات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی گفت: قرآن‌های منسوب به دستخط ائمه اطهار (ع) از نفیس‌ترین‌های گنجینه رضوی است که در این میان، قرآن منسوب به دستخط مبارک حضرت امام رضا (ع) در قرن سوم قمری به خط کوفی 16 سطری بر پوست آهوی نباتی در 27 برگ کتابت شده و جلد آن تیماج قهوه‌ای روشن است که توسط خانواده مرحوم علامه سیدعلی نوری به دست حضرت آیت‌الله سیدمحمدهادی میلانی در سال 1338 خورشیدی به حرم مطهر رضوی اهدا شده است. علی سوزنچی افزود: همچنین نسخه‌های متعدد از "رساله ذهبیه" تألیف حضرت امام رضا (ع) با موضوع پزشکی، حفظ سلامتی بدن و مزاج شناسی و همچنین استفاده از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها به زبان عربی در گنجینه رضوی وجود دارد که می‌توان به نسخه‌ای از آن که توسط نادرشاه افشار اهدا شده و مربوط به قرن 11 قمری است اشاره کرد. وی ادامه داد: از دیگر آثار منسوب به حضرت امام رضا (ع) می‌توان به مسندالامام الرضا (ع)، فقه الرضوی، فقه الرضا (ع) التکلیف و صحیفه الرضا اشاره نمود. مدیر اداره مخطوطات آستان قدس رضوی به کتاب ارزشمند اسماءالحسنی نیز اشاره کرد و گفت: این نسخه شامل 109 نام خداوند متعال و بیان آداب و آثار خواندن هریک از آن اسماء مقدسه به روایت حضرت امام رضا (ع) و به زبان فارسی به کتابت عبدالجبار است که در سال 1061 قمری به خط نستعلیق بر کاغذ حنایی و بر 14 ورق نوشته شده است.
کهن ترین تصاویر از بارگاه منور رضوی مدیر مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی هم گفت: مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از اسناد تاریخی کهن و تصاویر تاریخی با موضوع بارگاه مطهر رضوی که قدمت آن به دوره قاجاریه برمی‌گردد، در مرکز اسناد آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. ابوالفضل حسن‌آبادی افزود: این تصاویر شامل، مراسم سلام افراد و شخصیت‌های حکومتی در ایوان طلای حرم حضرت امام رضا (ع)، مجلس جشن بهره‌برداری از آب قنات مسجد جامع گوهرشاد در حضور نیرالدوله متولی‌باشی آستان قدس رضوی، عکس یادگاری دربانان و نگهبانان آستان قدس رضوی در جشن‌های میلاد، تصاویری از مراسم جاروکشی توسط فراشان حرم مطهر امام رضا (ع) و تعدادی از خدام و رجال، تصاویری از نقاره‌خانه حرم و نقاره‌چیان در حال نقاره‌زنی و نمای قدیم نقاره‌خانه است. وی ادامه داد: برخی از عناوین اسناد در این موزه مربوط به مسائلی همچون مفروش‌کردن ایوان طلای نادری جهت برگزاری مجلس سلام به مناسبت سالروز میلاد حضرت امام رضا (ع)، نمونه کارت دعوت جهت مراسم جشن سالروز میلاد امام هشتم (ع) به سران و اشراف و شخصیت‌ها، هزینه‌های برگزاری مراسم جشن میلاد در ایوان طلا (نادری)، دستور مسوولان آستان قدس رضوی به تحویل‌داران مبنی بر تهیه شربت و شیرینی جهت برگزاری مجلس سلام به مناسبت سالروز میلاد حضرت امام رضا (ع)، دستور متولی‌باشی آستان قدس رضوی جهت تحویل وجه نقد و روغن چراغ جهت چراغانی هر دو صحن قدیم و جدید، حکم دربانی و متولی‌باشی افراد توسط سران کشوری در دوره قاجار است.
موزه رضوی رییس گنجینه تمبر، سکه و اسکناس موزه آستان قدس رضوی نیز گفت: در حال حاضر بالغ بر یک میلیون و 50 هزار تمبر، سکه و اسکناس نفیس با قدمتی کهن در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که از این میان بیش از 6 هزار شیء نفیس شامل تمبر و اقلام پستی، اسکناس‌های ایرانی و خارجی از دوره‌های مختلف تاریخی، سکه‌هایی از ایران و دیگر کشورهای جهان با قدمتی کهن و برخی اشیای متفرقه، در معرض نمایش عموم قرار گرفته است. محمدحسین یزدی‌نژاد افزود: در این میان سکه‌های دوران ولایت‌عهدی حضرت امام‌رضا (ع)، سکه‌های دوره ساسانی و الیمایی "تترادراخمی" با سکه‌های درشت چهار درهمی، سکه طلای شریف‌حسین، امیر مکه، پیش از روی‌کارآمدن آل‌سعود، اسکناس از ایران و ده‌ها کشور خارجی و سکه‌های طلای دوره قاجار، بخشی از اشیای ارزشمند این مجموعه است. وی ادامه داد: از ابتدای سال 99 تاکنون، باوجود محدودیت‌های کرونایی و تعطیلی موزه‌های آستان قدس رضوی، بیش از 330 سکه، تمبر، اسکناس و اشیای متفرقه به دست عاشقان حضرت علی‌بن موسی‌الرضا (ع) به این گنجینه اهدا شده است.
موزه تاریخ حرم مسوول گنجینه تاریخ حرم موزه مرکزی آستان قدس رضوی نیز گفت: قدیمی‌ترین درهای نصب شده در حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در موزه تاریخ حرم موزه مرکزی آستان قدس رضوی در معرض نمایش است. علیرضا افتخاری افزود: از گذشته تا امروز بر ورودی‌های مختلف حرم مطهر رضوی درهایی نصب بوده که محل رفت و آمد زائران بارگاه رضوی یا عرض توسل آنها می‌باشد.
وی ادامه داد: از مهم‌ترین درها که اهمیت تاریخی و هنری بسیار دارد، در دارالسیاده مشهور به در "قاضی الحاجات" است که از جنس چوب منبت‌کاری و گره‌چینی در دوره ایلخانی ساخته شده است.
مسوول گنجینه تاریخ حرم موزه مرکزی آستان قدس رضوی گفت: این در، قدیمی‌ترین در به نمایش گذاشته شده در موزه تاریخ حرم مطهر رضوی است که سال‌ها در قسمت ورودی رواق دارالسیاده نصب بوده است که به سفارش نصرالله‌بن شمس‌الدین السحنابی در ابعاد 460 در 260 با دستان هنرمند استاد علی نجار نیشابوری ساخته شده و در سال 735 قمری بازسازی شده است. وی افزود: از دیگر درهای ارزشمند موجود در گنجینه رضوی، در پیش روی مبارک حضرت امام رضا (ع) به قدمت دوره قاجار است که توسط ناصرالدین‌شاه قاجار وقف شده است. این در دارای جنس چوبی با روکش طلا است که با روکش نقره زینت داده شده است. افتخاری ادامه داد: در دیگر این مجموعه، در چوبی منبت و معرق‌کاری به سفارش محمدرضا سبزواری معروف به "مستشارالملک" است که پیش از قرار گرفتن در موزه، در ورودی مدرسه مستشار در صحن انقلاب نصب بوده است. این در چوبی منبت‌کاری و گره‌بندی شده از جنس چوب شمشاد به قرن دهم هجری قمری و دوره صفویه بازمی‌گردد که سازندگان آن کمال‌الدین و احمد کربلایی، شاه‌حسین، استاد شمس و استاد محمد و واقف آن، عباس سلطان است.
وی گفت: این در زمانی در رواق پشت سر حضرت امام رضا (ع) قرار داشت و در مسجد بالای سر حضرت معروف به "در مقبره خالصی"، در بالای سر حضرت نصب بوده است.
*س_برچسب‌ها_س*