یک گام تا تک‌مرحله‌ای شدن بودجه
بررسی تک‌مرحله‌ای لایحه بودجه که پیش از این در مجلس به تصویب رسیده بود، در مراحل نهایی خود قرار دارد. 12 شهریور بود که این طرح در صحن علنی بررسی شد. بر این اساس کلیات طرح اصلاح مواد (180) و (182) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس به تصویب نمایندگان رسید و برای تایید به شورای نگهبان ارسال شد. هرچند هنوز شورای نگهبان نظر خود را اعلام نکرده است، اما هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام روز سه‌شنبه...
محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس با اعلام این خبر گفت: جلسه هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی مصوبه مجلس در خصوص اصلاح ماده 182 آیین‌نامه داخلی مجلس، در زمینه نحوه بررسی لایحه بودجه سالانه، روز سه‌شنبه برگزار شد. خوشبختانه این مصوبه مغایر سیاست‌های کلان کشور شناخته نشد و مورد تایید مجمع قرار گرفت.
به گزارش خانه ملت، این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس افزود: اکنون در انتظار نظر شورای نگهبان درباره مصوبه مجلس پیرو طرح اصلاح ماده 182 آیین‌نامه داخلی هستیم که ان‌شاءالله طی این هفته یا هفته آینده نظر خود را به مجلس اعلام خواهد کرد. زنگنه تاکید کرد که اصلاح ماده 182 آیین‌نامه داخلی، به شفاف‌تر و کارآمدتر شدن فرآیند بررسی لایحه بودجه در مجلس کمک خواهد کرد.
این طرح بر سه تغییر در بررسی لایحه بودجه تاکید دارد. اولین تغییری که بر اساس این طرح اتفاق می‌افتد تغییر در فرآیند بررسی بودجه از دو مرحله‌ای به تک‌مرحله‌ای است. بر این اساس دولت باید لایحه بودجه را به صورت یکجا شامل ماده واحده و جداول به مجلس تقدیم کند.
از سوی دیگر با تایید این طرح از سوی شورای نگهبان زمان ارائه لایحه بودجه از اول آبان به اول دی ماه تغییر می‌کند. برخی از اعضای کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص چرایی تغییر زمان در ارائه لایحه بودجه به مجلس عنوان می‌کردند که چون تا آبان گزارش دستگاه‌ها آماده نیست و فاصله زیادی تا پایان سال وجود دارد، عملا امکان ارائه تصویری واقعی از سال آینده وجود ندارد بر این اساس تغییر زمان می‌تواند به تقدیم لایحه‌ای بر اساس واقعیات کمک کند. همچنین برخی معتقدند که بررسی طولانی‌مدت بودجه آسیب‌زا است و زمان مجلس را هم می‌گیرد. این در حالی است که مهلت قانونی تقدیم لایحه بودجه پیش از اصلاح ماده 182 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس یعنی تا سال 1401، 15 آذرماه بود.
تغییری دیگر که با تایید این طرح اتفاق می‌افتد این است که کلیه احکام و ارقام بودجه صرفا در قالب جداول به مجلس می‌آید و دیگر بخشی با عنوان «احکام بودجه‌ای» در متن بودجه وجود نخواهد داشت. بر این اساس هر حکمی که جنبه بودجه‌ای دارد صرفا در جداول درج می‌شود و عناوین و ردیف‌ها نیز منحصرا مواردی است که در قوانین دائمی، قوانین بالادستی و برنامه هفتم توسعه به آنها اشاره شده است. بنابراین هر حکمی که در قوانین دائمی و برنامه هفتم توسعه مابه‌ازای بودجه‌ای دارد، در بودجه منعکس خواهد شد.
اگرچه برخی منتقدان این طرح معتقد بودند که در صورت تصویب اختیارات مجلس کاهش پیدا می‌کند، اما سخنگوی کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس پیش از تصویب طرح در مجلس تاکید کرد که با این اصلاحیه تمام اختیارات مجلس افزایش پیدا می‌کند به گونه‌ای که نمایندگان مجلس می‌توانند ردیفی برای اجرای قانون برنامه و سایر احکام قانونی در بودجه تعریف کنند. بودجه دو جدول ارقام و اعداد و الزامات دارد. در جدول الزامات تمامی احکام مبتنی بر قوانین و قانون برنامه هفتم دارای اعداد و ارقام می‌شود. به گزارش ایسنا، زنگنه همچنین این طرح را گامی درجهت اصلاح ساختار بودجه دانست و افزود: با این اصلاحیه دیگر دولت نمی‌تواند احکام و قوانین دائمی را تغییر دهد و در مقابل احکام به ارقام و در جدول اضافه می‌شود.
بر این اساس با اعلام نظر هیات عالی نظارت مجمع تشخیص باید منتظر اعلام نظر نهایی شورای نگهبان بود که به نظر می‌رسد با تایید این شورا روبه‌رو خواهد شد و در صورت تایید نهایی این طرح، دولت مکلف خواهد بود لایحه بودجه 1405 را به صورت تک مرحله در اول دی ماه تقدیم مجلس کند.